آن قدر با شمشیر هندی بر شما می زنم تا دست از جنگِ با مولا و سرورم بردارید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، حضرت عباس(ع) در جریان واقعه کربلا چندین بار به میدان جنگ رفت و در هر نوبت اشعاری را به عنوان رجز خواند که در ادامه ذکر میشود:
پس از شهادت برادرانش به میدان جنگ رفت و این رجز را می خواند و می جنگید:
أقسَمتُ بالله الأعَزّ الاعظم و بالحُجُور صادقاً و زَمزمٍ
و ذُوالحَطیم والفنا المُحَرّم لَیُخضَبَنّ الیوم جسمی بالدّم
اَمامَ ذی الفضل و ذی التّکرُّم ذاکَ حُسَینُ ذوالفَخَار الأقدم
قسم به خداوندی که عزیزترین و عظیمترین است، قسم به حجر، صداقت و زمزم.
قسم به صاحب حطیم، قسم به فنا، قسم به محرم؛ امروز تنم با خون خضاب می شود.
پیشاپیش کسی که صاحب فضیلت و کرامت است و آن فرد، حسین (ع) صاحب افتخارات و مقدم بر همه است. (الفتوح، ج5: 125؛ ابصار العین: 30؛ مقتل الحسین، ج2: 30)
هنگامی که، همه اصحاب امام حسین (ع) شهید شدند و عطش بر کودکان غالب شد. آن گاه آن حضرت به حضرت عباس (ع) فرمود: «مشک را بردارید و برای کودکان آبی بیاورید.» این در صورتی بود که چهار هزار نفر از شریعه فرات محافظت می کردند و حضرت ابالفضل (ع) باید تنهای تنها به آب می رسید.
سقای کربلا، با مشکی بر شانه و عَلَمی در دست و شمشیری در دستِ دیگر وارد میدان جنگ شد و به سوی فرات حرکت کرد. لشکر عمر بن سعد، منظور وی را فهمیدند و به صورت جمعی و گسترده، به ایشان حمله کردند. حضرت عباس (ع) در این هنگام، این رجز را می خواند و می جنگید:
اُقَاتِلُ الیومَ بِقلبٍ مَهنَدٍ اَذُبُّ عن سِبطِ النَّبی احمدٍ
اَضرِبُکُم بِالصَّارِمِ المُهَنَّدِ حتّی تَحِیدُوا عَن قتال سیّدی
إنّی اَنَا العَبَّاسُ ذُو التَّوَدُّدِ نَجلُ عَلَیّ الطّاهِرِ المُؤیَّدِ
امروز با اطمینان کامل، جنگ سنگینی با شما می کنم، و در دفاع از فرزند پیامبر(ص) جانفشانی می نم.
آن قدر با شمشیر هندی بر شما می زنم تا دست از جنگِ با مولا و سرورم بردارید.
من عباس، صاحب عشق و محبت اهل البیت هستم، فرزند امام علیِ طاهر و پاکیزه (ع) و تأیید شده خداوندم. (مقتل الحسین و مصرح اهل البیت: 90)
قندوزی حنفی نوشته است: آن حضرت، زمانی این رجز را می خواند که تیرهای فراوانی به بدنش اصابت کرده بود.
حضرت عباس (ع) با نگهبان های شریعه فرات جنگید و 80 نفر از آن ها را کشت. وی زخم های زیادی برداشت و تیرهای زیادی بر بدنش اصابت کرد و خون از بدنش جاری بود. او با این وضعیت وارد شریعه فرات شد، مشک را پر از آب کرد، کفی از آب برداشت و به لبان خشکیده اش نزدیک کرد؛ ولی چون به یاد تشنگی امام حسین (ع) و اطفالش افتاد، آب را بر روی آب ریخت و از شط فرات بیرون آمد. سپس به سوی خیمه ها حرکت کرد تا آب را به خیمه برساند؛ ولی دشمن، مسیر را بسته بود. در آن هنگام، حضرت ابالفضل (ع) این رجز را می خواند و می جنگید و به پیش می رفت:
یا نَفسُ مِن بعدِ الحسین هُونی و بعدَهُ لاکُنتَ أن تَکُونِی
هذا الحُسَینُ واردُ المَنُون و تَشرَبینَ بارِدَ المَعین
هیهاتَ مَا هَذَا فِعالُ دِینِی و لافِعَالُ صادِقِ الیَقِینِ
ای نفس! زندگی پس از امام حسین (ع) چه معنایی دارد؟! بعد از او زنده نباشی که زندگی را ببینی.
این امام حسین (ع) است که در مشکلات افتاده است؛ تو می خواهی آب خنک و گوارا را بیا شامی؟!
این کار در آداب و فرهنگ من هرگز وجود ندارد. این عمل از فرد صادق حقیقی به دور است. (مقتل الحسین و مصرع اهل بیته: 91؛ بحارالانوار، ج45: 41)
لشکر ابن سعد اطرافش را گرفتند و تیربارانش کردند؛ به گونه ای که تیرهای بسیاری بر بدنش بود. حضرت، این رجز را می خواند و می جنگید تا آب را به خیمه ها برساند:
لا أرهَبُ المَوتَ إذا المَوتُ رَقَا حَتَّی اَواری فی المَصَالیتِ لَقَی
نفسی لِنَفس المُصطَفی الطُّهرِ وَقَا إنّی أنا العبّاسُ اُغدُو بِالسَّقا
و لا اَخَافُ الشَّرَّ یوم المُلتَقَی
زمانی که مرگ فراگیر شده و از سر و کله آدم بالا میرود، من از مرگ فرار نمیکنم تا اینکه با مرگ روبرو شوم و آن را بپوشم.
جانم به فدای جانِ پیامبر پاک (ص) (یعنی امام حسین (ع)) باد که در خطر واقع شده است. من عباس هستم که پیمان سقائی بستهام.
در روزی که نیکی و زشتی با هم ملاقات می کنند و درگیر می شوند، من از سختیها نمیترسم و با آن روبهرو میشوم. (عوالم المعلوم، ج17: 273؛ مناقب آب ابی طالب ج4: 117).
آن حضرت می جنگید و راهش را به سوی خیمه ها باز می کرد. دشمن از هر سوی برایش تیر می انداخت، بر بدنش تیرهای فراوانی بود؛ ولی همچنان می جنگید، تا اینکه زید بن ورقا با کمک حکیم بن طفیل و دیگران از کمین بیرون آمدند و ناگاه شمشیری بر دست راست وی زد و دست راستش قطع شد، حضرتش فوری شمشیر را با دست چپ گرفت، می جنگید و به سوی خیمه می رفت تا آب را به اطفال برساند؛ آن هنگام بود که این رجز را می خواند و می جنگید:
والله إن قَطَعتُمُوا یَمِینی إنّی اُحامی أبداَ عَن دینی
و عَن امام صادق الیقین نجلِ النّبی الطّاهر الأمین
به خدا قسم! گرچه دست راستم را قطع کردید، من همیشه و در هر حال از دینم حمایت می کنم.
و از امام صادق و برحق، و پسر پیامبر طاهر و امین (ص) حمایت می کنم. (مقتل الحسین و مصرع اهل بیته: 337؛ بحارالانوار، ج45: 40)
حضرت ابالفضل (ع) با دست چپ می جنگید و به پیش می رفت؛ در حالی که دست راستش را نداشت و خون زیادی از ایشان رفته بود. در این هنگام، حکیم بن طائی با همدستی عبدالله بن شیبانی و نوفل الازرق از کمین بیرون آمد و ضربه ای را بر دست چپش زد و آن را قطع کرد. با وجود این، علمدار کربلا (ع) به سوی دشمن حمله می کرد تا راه را به سوی خیمه های باز کند و آب را به خیمه برساند. آن جناب در این زمان، این رجز را می خواند:
یا نفسُ لاتَخشَی مِنَ الکُفّار و اَبشری برحمة الجبّار
مع النّبیّ السّیّد المختار قَد قَطَعوا بِبَغیِهِم یَساری
فأصلِهِم یا ربّ حَرَّ النّار
ای نفس! از کفار نترس، تو را به رحمت خداوند جبار بشارت میدهم.
و در بهشت، به همجواری با پیامبر (ص) که آقا و برگزیده است، بشارت میدهم. این ها با سرکشی و طغیان [در دین،] دست چپم را قطع کردهاند.
خداوندا! این ها را به آتش سوزان جهنم داخل کن. (مناقب آل ابی طالب، ج4: 117؛ عوالم المعلوم، ج17: 284)
عمر بن سعد در این هنگام فریاد زد و گفت: «مشک را هدف قرار دهید، اگر آب به خیمه برسد و حسین، آب بیاشامد، یک نفر از شما زنده نخواهید ماند. آن گاه فردی مشک را با تیر زد و آبش بر زمین ریخت. سپس تیری دیگر بر سینه ابالفضل (ع) نشست که رمق را از حضرت گرفت. لشکر ابن سعد، آن حضرت را محاصره کردند و هر کسی ضربه ای می زد. در این بین یکی عمود آهنین بر سر آن جناب زد و ایشان از اسب افتاد و صدا زد: «یا اباعبدالله علیک منی السلام.» امام حسین (ع) خود را به ایشان رساند، سرش را بر دامن گرفت، گریه کرد و فرمود: «الآن کمرم شکست و چاره و تدبیرم گسسته شد.» (مقتل الحسین و مصرع اهل بیته: 91، 93؛ منتهی الآمال، ج1: 464)
فضاپیمای کمتر از دو هفته قبل، با شیرجهای مرگبار به ماموریتش پایان داد. این شیرجه مرگبار، پایانی بر ماموریت ۱۳ سالهاین کاوشگر در زحل بود. کاسینی که تا آخرین لحظات، یعنی زمانی که آنتنهایش ارتباط خود با زمین را از دست دادند، به مخابرهی اطلاعات به مرکز کنترل ماموریت ادامه داد و با منفجرشدن در جو سیارهی زحل به ماموریت خود خاتمه داد تا یکی از دراماتیکترین پایانهای ممکن را برای خود رغم بزند.
به گفتهی کارولین پورکو، دانشمند علوم سیارهای و رئیس بخش تصویربرداری ماموریت فضاپیمای کاسینی:
دستاوردهای عمده ماموریت کاسینی بیشمارند.
لیندا اسپیلکر، دانشمند پروژهی کاسینی از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا هم در کنفرانس خبری پایان ماموریت کاسینی گفت:
وقتی به ماموریت کاسینی نگاهی میاندازیم، ماموریتی را میبینیم که همچون ماراتنی ۱۳ ساله از اکتشافات علمی بوده است.
باوجود اینکه کاسینی قادر بود از لحاظ فنی تا چندین سال آینده هم بهخوبی وظایف علمی خود را انجام دهد؛ اما مسئلهی کمبود سوخت فضاپیما باعث شد که اعضای تیم ماموریت کاسینی، تصمیم بگیرند قبل از کنترل خارج شدن کاسینی به ماموریتش پایان دهند. با از کنترل خارج شدن کاسینی، این احتمال وجود داشت که کاسینی موجب آلودگی دو قمر زحل شود که تصور میشود دارای شرایط سکونت پذیری یا حتی حیات بالقوه باشند. به این ترتیب، کاسینی برای جلوگیری از نشت آلودگی میکروبی (زمینی)، بر فراز جو غول گازی منهدم شد. خبری که عصر روز جمعه (۲۴ شهریور) به صورت رسمی از سوی ناسا اعلام شد.
در ادامه با برخی از بهترین تصاویر ماموریت کاسینی با زومیت همراه باشید.
مقالههای مرتبط:
کاسینی در ۱۲ اوت ۲۰۰۹، به نخستین فضاپیمایی تبدیل شد که قادر به ثبت تصویری نزدیک از اعتدال در زحل شد. اعتدال به زمانی گفته میشود که خورشید از دید ما از نقطهی استوای سیاره عبور میکند. تصویری که مشاهده میکنید، یک تصویر موزاییک است که از ترکیب چندین تصویر دیگر در خلال ۸ ساعت تصویربرداری پیاپی کاسینی ساخته شده است. در این تصویر به خوبی رنگها و ویژگیهای حلقههای غول گازی قابل مشاهدهاند. در این تصویر حتی میتوانید، نگاهی به حلقههای زحل بیندازید که از سایه گذر میکنند.
طوفان چرخشی عظیمی در قطب شمال زحل رخ میدهد که حدود ۲۰۱۱ کیلومتر وسعت دارد و ابرهای آن با سرعتی بیش از ۵۳۰ کیلومتر در ساعت حرکت میکنند. تصویری که مشاهده میکنید، با استفاده از ابزار طیف نگار مادونقرمز کامپوزیتی کاسینی در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۱۲ به ثبت رسیده است و یکی از نخستین نماهایی است که ما قادر به مشاهده قطب شمال زحل بودهایم.
باید توجه داشته باشید که این رنگها، درواقع رنگهای واقعی طوفان را نشان نمیدهند، قرمز نمایانگر ابرهای پایین و سبز نمایانگر ابرهای فوقانی غول گازی است. به گفته محققان ناسا، این طوفان تنها بخشی از گل رُزی عظیم است. به نظر میرسد، ناسا در این مورد سعی کرده محتاط باشد، در واقع به نظر میرسد که ما با این تصویر خیرهکننده کاسینی به دوزخی عظیم پای گذاشتهایم.
نمایی که از ابرهای نیمکرهی شمالی زحل مشاهده میکنید، ترکیبی از چندین تصویر ابزار طیف نگار مادونقرمز کامپوزیتی کاسینی است که در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۶ توسط دوربین زاویه باریک کاسینی به ثبت رسیدهاند. این دوربین مجهز به فیلترهای حساس به نور مادونقرمز است که میتواند نحوهی جذب نور یا تجزیهی نور خورشید یا متان را در جو زحل نشان میدهد. تصویری که میبینید، بهمانند نقاشی هنرمندانهای است که این فضاپیمای دوستداشتنی با دوربینهای خود موفق به شکارش شده است.
تصویری که مشاهده میکنید، از قمر انسلادوس است که تصویر موزاییکی از ۲۱ تصویر ثبت شده در پروازهای کاسینی ۹ مارس و ۱۴ ژوئن ۲۰۰۵ است. به لطف کاسینی امروز میدانیم که انسلادوس دارای یک اقیانوس زیرسطحی است و ممکن است که دارای نوع حیات میکروبی است. کاسینی همیشه به خاطر تصاویر بیشمارش از زحل شناخته میشود که محبوبترین آنها، همان تصاویری هستند که کاوشگر از اقمار زحل به خصوص انسلادوس به ثبت رسانده است.
در اینجا نمایی از یکی دیگر از اقمار زحل، یعنی تیتان را مشاهده میکنید. دنیای با دریاچههای متان در سطحش. تیتان بزرگترین قمر زحل محسوب میشود از سیارهی عطارد بزرگتر است. در این تصویر کامپوزیتی که در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵در خلال یکی از پروازهای کاسینی به ثبت رسیده، ما قادر به مشاهده بخشی از ابرهای بخار و سطح این قمر هستیم.
تصویر گیفی که مشاهده میکنید، در واقعی ویدئویی متشکل از هشت فریم است که در سال ۲۰۱۲ ثبت شده است که به خوبی طوفانهای ششوجهی قطب شمال زحل با مرکزی تیره که در واقع چشم بزرگ طوفان است را میشد، این چشم طوفان حدود ۵۰ برابر بزرگتر از همتایان زمینی خود است.
شهرت زحل به دلیل حلقههایش است. در تصویری که مشاهده میکنید، در حالی که سیاره به تاریکی فرو میرود، میتوانیم حلقههایش را در نور خورشید ببینیم. سایهی زحل روی حلقههایش است و برخی از نور خورشید به سوی نیمهی تاریک غول گازی منعکس میشود. با وجود سیاه و سفید بودن این تصویر، به خوبی میتوانید شکل خاکستری تیره در قسمت پایین تصویر و همچنین سایهی تیرهتر در قسمت چپ را مشاهده کنید.
در این عکس کامپوزیتی که در تاریخ ۶ می ۲۰۱۲، به ثبت رسیده است، میتوانیم زرگترین قمر زحل، تیتان را مشاهده کنیم که در اطراف سیاره خود میچرخد. این تصویر ترکیبی فوقالعاده خیرهکننده است، بهنحویکه میتوانید مشاهده کنید که حلقههای زحل از میانه قمر تیتان عبور کردهاند. همچنین این تصویر که رنگهای طبیعی زحل را نشان میدهد، میتواند به ما امکان مشاهدهای دقیقتر از این غول گازی بدهد.
در اینجا نمایی از قمرهای درون زحل، پان داریم. پان قمر کوچکی به عرض ۲۳ کیلومتر است که دارای حلقههایی در ناحیه استوای خود است. در این تصور کاسینی، این قمر چوپان زحل (اقماری که سبب پدید آمدن شکافهای زحل میشوند) اشکال جالبی را نشان میدهد که میتوان آن را به گردو، راویولی (نوعی غذایی ایتالیایی) و حتی نارنجک دستی تشبیه کرد که تصور ما از اقمار را کاملا تغییر داده است، ما همیشه اقمار را اجرامی کروی فرض میکردیم.
دیگر وقتش رسیده به خودمان نگاه کنیم، ببینید، چقدر کوچک هستیم! تصویری که مشاهده کنید، یکی از مشهورترین تصاویر کاسینی موسوم به «روزی که زمین لبخند زد» است. کاسینی این تصویری دیدنی را در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۳ از فاصلهای حدود ۱۴۴۸ میلیون کیلومتری به ثبت رسانده است. در این تصویر حتی میتوانید نقطه سفید بسیار کوچکی را مشاهده کنید که همان ماه است. چنین نمایی تنها به ما یادآوری می کنه که ما در جهان چقدر کوچک هستیم. لورن گراش خبرنگار نجوم The Verge، در این مورد به نکته خوبی اشاره کرده است. او در پست خود نوشت:
باورکردنی نیست که کاوشگری بهاندازهی یک اتوبوس میتواند چنین تصویری را از فاصلهای صدها میلیون کیلومتری به زمین مخابره کند. این تصویر داستان خارقالعادهای هم پشت خود دارد. پس از این تصویر بسیاری تشویق به دیدن زحل و امواجش شدند. بنابراین، این تصویر حقیقتا پرترهای از خود ماست.
و تصویر آخر چیزی نیست، جز لحظه شروع یکی از موفقترین ماموریتهای فضایی تاریخ: یعنی ۱۵ اکتبر سال ۱۹۹۷. کاوشگر کاسینی در آن روز ساعت ۴:۴۳دقیقه به وقت شرقی از ایستگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب شد تا سفر هفت ساله خود به سوی زحل، مرموزترین مقصد ما در منظومه شمسی را آغاز کند.
باستان شناسان به تازگی در جریان حفاری در بندر وادی الجارف موفق به کشف یک نسخه پاپیروس قدیمی شده اند که در آن شیوه ساخت قایقهای مصری، کانال و شیوه استفاده از جریان آب برای هدایت قایقها و حمل سنگهای گرانیتی بزرگ توضیح داده شده است.
نحوه ساخت هرم بزرگ و جابه جایی سنگهایی از جنس آهک و گرانیت با وزن تقریبی ۲ و نیم تن به مسافت ۵۰۰ مایل از معدن استخراج سنگ تا محوطه ساخت هرمها همیشه جزو شگفتی و مواردی بی پاسخ قطعی برای دانشمندان بوده است، اما به تازگی یک پاپیروس ارزشمند معمای مجهول اهرام را حل کرده است.
با وجود ساخت اهرام توسط انسانها و وجود نشانههای فراوان در این زمینه، اما گروهی از دوستداران فرضیههای موجودهای فضایی، ساخت هرمها را به موجودات فضایی نسبت داده و اعتقاد دارند مصریان باستانی با حیات فرازمینی در ارتباط بوده اند.
در ساخت هرم فرعون خوفو در ۲ هزار و ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح از بلوکهای سنگی از جنس آهک و گرانیت استفاده شده و وزن تقریبی کل بنا افزون بر ۱۷۰ هزار تن است.
کشف جدید نشان میدهد، مصریان در عصر برنز موفق به ساخت قایقهایی مخصوص شده و آنها را در کانالهای آبی هدایت میکردند تا به محوطههای کارگاهی برسند.
باستان شناسان برآورد کرده اند، اگر اکنون انسانها میخواستند هرم بزرگ جیزا را شبیه سازی کنند به رقمی بیش از ۶۵۰ میلیون پوند برای سرمایه گذاری و اجرای طرح نیاز داشتند.
علاوه بر قایقهای انتقال دهنده سنگ ها، مصریان باستان که به جهان پس از مرگ اعتقاد داشتند، قایقی مخصوص زندگی در جهان دیگر برای فرعون خوفو طراحی و ساخته بودند که ویژگیهای منحصربه فردی دارد و دانشمندان امروزه با استفاده از اسکن لیزری سه بعدی به بررسی شیوه ساخت آن پرداخته اند.
بررسی پاپیروس، کانالهای آبی و شیوه استخراج و نصب بلوکهای سنگی توسط تیم متخصص به هدایت مارک لنر، باستان شناس برجسته در حال انجام است.
کارشناسان همچنین اعتقاد دارند یک راه آبی از معدن سنگ تا زیربنای هرم گیزا وجود داشته و به دنبال رد یابی بقایای این کانال مهم هستند که بلوکهای سنگی توسط آن جابه جا میشده است.
گروهی از دانشمندان به شبیه سازی شیوه حمل و نقل بلوکهای سنگی از معدن تا نزدیک محوطه هرمها پرداخته و امکان پذیر بودن حمل سنگ توسط قایق را اثبات کرده اند.
پژوهشها در زمینه فناوری ساخت قایقهای باستانی مصری که قادر به تحمل وزن سنگهای سنگین بوده است توسط دانشمندان ادامه دارد.
شرکت SpaceX با نام کامل Space Exploration Technologies یک شرکت آمریکایی تولیدکنندهی تجهیزات و ماشینآلات صنعت هوافضا است. مرکز این شرکت در هاوتهورن (Hawthorne) کالیفرنیا واقع است. موسس اسپیس ایکس، کارآفرین سرشناس آمریکایی ایلان ماسک (Elon Musk) است. او هدف از تاسیس این شرکت را کاهش هزینهی حمل و نقلهای فضایی و اجرای پروژهی اسکان بشر در مریخ عنوان کرده است. از محصولات و پروژههای اصلی این شرکت میتوان سری موشکهای فالکون و فضاپیماهای دراگون را نام برد. هر دوی این پروژههای در حال حاضر بهموفقیت رسیده و محمولههای مختلف را به مدار زمین ارسال میکنند.
تاریخچه تاسیس
در سال ۲۰۰۱، ایلان ماسک طرحی مفهومی با نام Mars Oasis ارائه کرد. هدف این پروژه، ساخت یک گلخانهی کوچک برای پرورش گیاه در سیارهی مریخ بود. او برای جذب نظر مردم و سازمان فضایی ناسا، تصمیم گرفت تا تعدادی راکت ارزانقیمت از روسیه خریداری کند؛ اما سفر او به این کشور بینتیجه بود و ماسک نتوانست موشکهایی با قیمت مناسب پیدا کند.
در نهایت اون تصمیم گرفت که موشکهای ارزانقیمت را در کشور خود بسازد. ماسک با بررسیهای اولیه متوجه شد که قیمت مواد اولیهی به کار رفته در تولید یک موشک، تنها ۳ درصد از مبلغ آن را شامل میشود. او در نهایت به این نتیجه رسید که میتوان با تغییر ساختار شرکت تولید کننده و استفاده از فناوریهای ماژولار، قیمت تمام شدهی موشکها را تا یک دهم کاهش داد و باز هم سود ۷۰ درصدی داشت. پس از مطالعات اولیه، کار اسپیس ایکس با تولید سادهترین نمونهی موشکهای فضایی شروع شد. این تصمیم برای جلوگیری از درگیر شدن در طراحی و تولیدات پیچیده و ورشکستگی شرکت تازه تاسیس گرفته شد.
در سال ۲۰۰۲، ماسک به دنبال نیرو برای شرکت جدیدش بود. اولین نفری که با ماسک مصاحبه کرد، تام مولر بود. با پیوستن تام مولر به ایلان ماسک، شرکت SpaceX بهصورت رسمی تاسیس شد. مانند بسیاری از شرکتهای تازه تاسیس، اسپیس ایکس نیز روزهای ابتدایی را در یک گاراژ در ال سگوندو کالیفرنیا سپری کرد.
شرکت اسپیس ایکس تا کنون رشد سریعی را تجربه کرده است. این شرکت در سال ۲۰۰۲ تاسیس شد، در سال ۲۰۰۵ حدود ۱۶۰ کارمند داشت و تعداد کارمندان آن تا سال ۲۰۱۰ به ۱۱۰۰ نفر رسید. تعداد کارمندان این شرکت در حال حاضر نزدیک به ۶ هزار نفر است. ایلان ماسک در یک سخنرانی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که به خاطر پروژههای انجام شده پیرامون تکنولوژی سلاحهای پیشرفته، این شرکت تنها میتواند کارمندان آمریکایی استخدام کند.
تا پایان سال ۲۰۱۲، این شرکت حدود ۴۰ پرتاب به فضا داشت که درآمدی حدود ۴ میلیارد دلار را عاید آنها کرد. بسیاری از این قراردادهای فضایی هنوز برای این شرکت درآمد ایجاد میکنند. مشتریان اسپیس ایکس، از انواع مختلف تجاری تا دولتی (مانند NASA) هستند. تا سال ۲۰۱۳، این شرکت حدود ۵۰ قرارداد پرواز در آینده داشته که دو سوم آنها مربوط به مشتریان تجاری بودهاند.
مقالههای مرتبط:
اهداف
یکی از اهداف تاسیس اسپیس ایکس، کاهش هزینهی سفرها و نقل و انتقالات فضایی بوده است. ماسک تصمیم دارد هزینهی سفرهای فضایی را تا یک دهم کاهش دهد. آنها برای حمل و نقل فضایی نیز برنامهای جدی دارند تا قیمت انتقال هر کیلوگرم بار به فضا را تا ۱۱۰۰ دلار کاهش دهند.
از دیگر اهداف مهم تاسیس این شرکت، توسعهی سیستم پرتاب قابل بازیافت بوده است. این شرکت آزمایشات متعددی برای تحقق این هدف انجام داده و به نتایج مثبتی نیز رسیده است. آنها قصد دارند سیستمی طراحی کنند که موشک پرتاب شده به فضا که در مدار زمین قرار گرفته، بتواند به ایستگاه پرتاب بازگشته و برای پرتاب مجدد آماده شود. توسعهی این پروژه نیازمند طراحی و ساخت موشکهای پیشرفته و همچنین آمادهسازی ایستگاههای پرتاب برای انجام چند پرتاب متوالی است. در مصاحبهای که یکی از مدیران این شرکت در سال ۲۰۱۳ انجام داده عنوان شده است که در صورت نهایی شدن این پروژه، میتوان هزینهی پرتاب موشک به فضا را تا ۷ میلیون دلار کاهش داد که دستاوردی قابل توجه است.
ایلان ماسک در مصاحبهای که در سال ۲۰۱۱ انجام داده، یکی دیگر از اهداف خود را، محقق کردن سفرهای فضایی به سیارهی مریخ عنوان کرده است. او در سال ۲۰۱۰ تحقیقاتی انجام داد و به این نتیجه رسید که میتوان سیارهی مریخ را برای زندگی انسانها آماده کرد. در ژوئن ۲۰۱۳، ماسک پروژهای بزرگ در این زمینه مطرح کرد. این پروژه (Interplanetary Transport System) متشکل از موشکها، ایستگاههای فضایی و کپسولهای فضایی پیشرفته است که توانایی حمل مسافر به مریخ و بازگشت آنها به زمین را دارند. در سال ۲۰۱۴، جین شاتول مدیر عملیاتی اسپیس ایکس اعلام کرد که به محض آماده شدن پروژههای falcon Heavy و Dragon 2 تمرکز مهندسان این شرکت بر پیادهسازی پروژهی مریخ خواهد بود.
ماشین آلات و تجهیزات فضایی
اسپیس ایکس در حال حاضر ۲ نوع موتور موشک تولید میکند. موتورهای مرلین (Merlin) که با سوخت کروزین یا نفت سفید کار میکنند و موتورهای نوع دوم کمکی یا پیشرانه که با نام دراکو (Draco/SuperDraco) شناخته شده و سوخت هایپرگل دارند. سوخت هایپرگل که در صنایع فضایی استفاده میشود، ترکیبی از ۲ ماده است که بدون نیاز به عاما محرک مانند جرقه و تنها با قرار گرفتن مواد تشکیل دهنده در کنار هم فعال میشود. موتورهای مرلین هر ۲ سری موشک اصلی اسپیس ایکس یعنی فالکون ۹ و Falcon Heavy را میرانند. از دیگر محصولات این شرکت میتوان به فضاپیمای Dragon اشاره کرد. این فضاپیما که توسط فالکون ۹ به فضا پرتاب میشود، برای حمل بار در ارتفاع پایین مدار زمین به کار میرود. محصول دیگر این خانواده، Dragon 2 است که برای حمل مسافر به فضا در حال آمادهسازی است.
موتور موشک
اسپیس ایکس از ابتدای تاسیس، ۳ سری موتور موشک تولید کرده است. خانوادهی مرلین و کسترل (Kestrel) که برای پرتاب موشکها به کار میروند و خانوادهی دراکو که وظایف کنترلی و پیشرانه بر عهده دارند. این شرکت در حال حاضر مشغول توسعهی ۲ موتور جدید به نامهای سوپردراکو و رپتور (raptor) است.
موتورهای خانوادهی مرلین از اکسیژن مایع (LOX) و نفت تصویه شده (RP-1) به عنوان سوخت استفاده میکنند. طراحی اصلی این موتورها بهگونهای است که برای بازگشت به زمین و سطح دریا و استفادهی مجدد قابل بهرهبرداری باشند.
موتورهای کسترل تغذیهی سوخت با فشار دارند و از سوختی مشابه مرلین استفاده میکنند. معماری آنها شبیه خانوادهی مرلین است و تنها تفاوت این دو، نبود پمپ توربو در سری کسترل است. این موتورها به جای پمپ توربو از فشار مخزن استفاده میکنند. جنس مواد به کار رفته در نازل این موتورها، آلیاژ نیوبیوم تقویت شده است.
موتورهای شتابی دراکو، از مونومتیل هیدرازین به همراه نیتروژن تتروکساید به عنوان سوخت استفاده میکنند. این موتورها در هر بار شتابدهی، ۴۰۰ نیوتون شتاب وارد میکنند. استفادهی اصلی از خانوادهی دراکو، در فضاپیماهای دراگون است. این موتورها در فضاپیماهای مذکور نقش سیستم کنترل واکنش دارند. موتورهای در حال ساخت سوپردراکو، قدرت و شتاب بیشتری داشته و برای توسعهی سیستم پرتاب و فرود فضاپیمای Dragon 2 آماده میشوند.
موشکهای فالکون
از سال ۲۰۱۰، تمرکز اصلی SpaceX روی موشکهای فالکون بوده است. اولین محصول این سری، فالکون یک بود که به عنوان یک نمونهی اولیه، در سال ۲۰۰۸ پروازی موفقیتآمیز برای رساندن محموله به مدار زمین در ارتفاع پایین داشت. عضو بعدی خانوادهی فالکون که پیشرفتهتر نیز هست، فالکون ۹ نام دارد. این موشک میانرده توانایی حمل ۲۲۸۰۰ کیلوگرم بار به مدار زمین را دارد. رقیبان اصلی این موشک، Delta IV شرکت بوئینگ و Atlas V شرکت ULA هستند.
اواین پرتاب فالکون ۹ در ۴ ژوئن سال ۲۰۱۰ انجام شد. اولین پرتاب تجاری این محصول نیز در ۲۲ می سال ۲۰۱۲ انجام شد که در نتیجهی آن فالکون ۹ به عنوان اولین فضاپیمای تجاری شناخته شد که توانسته بود محمولهای را به ایستگاه بینالمللی فضایی تحویل دهد. تا مارس سال ۲۰۱۷، موشکهای فالکون ۹ تعداد ۳۰ ماموریت موفق و ۲ شکست را پشت سر گذاشتهاند. یکی از شکستهای این موشکها بلافاصله پس از پرتاب و دیگری در زمان آمادهسازی و سوختگیری پیش از پرتاب بوده است.
در سال ۲۰۱۱، شرکت اسپیس ایکس توسعهی محصول جدید خود با نام Falcon Heavy را شروع کرد. این موشک متشکل از ترکیب ۳ تایی بخش اصلی فالکون ۹ و ۲۷ موتور مرلین 1D است. بخش اول این موشک توانایی حمل ۶۳۹۵۷ کیلوگرم بار را دارد. در صورت موفقیت پروژه و نهایی شدن تولید این موشک، Falcon Heavy به عنوان قدرتمندترین موشک جهان شناخته خواهد شد. گفته شده اولین پرواز این موشک در ماه نوامبر سال جاری انجام خواهد شد.
کپسولهای دراگون (Dragon)
اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۵ اعلام کرد که قصد دارد تا پایان دهه، برنامهای فضایی-تجاری در زمینهی حمل و نقل انسان به فضا اجرا کند. محصول نهایی این پروژه، فضاپیماهای مخروطی دراگون هستند که توانایی حمل بار یا حداکثر ۷ فضانورد را به مدار زمین و بالاتر از آن دارند. ناسا در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که اسپیس ایکس به عنوان طرف قرارداد برای حمل بار و مسافر به ایستگاه فضایی بینالمللی انتخاب شده است.
اولین پروژهی آزمایشی این فضاپیماها در سال ۲۰۱۰ انجام شد. نمونهای که در آن پرواز استفاده شده بود، فاقد سپر حرارتی و دیگر المانهای اصلی یک سفر فضایی بود؛ اما تمامی شرایط لازم برای آزمایش اولیهی آن فراهم شده بود. اولین پرواز واقعی خانوادهی دراگون در دسامبر سال ۲۰۱۰ و با دومین پرتاب فالکون ۹ انجام گرفت. در این پرواز، فضاپیمای مورد نظر پس از ۲ بار گشتن به دور زمین و انجام دادن تمام ماموریتهای پیشبینی شده، به سطح سیاره بازگشت.در سال ۲۰۱۲، دراگون به عنوان اولین فضاپیمای تجاری که توانسته محمولهی باری به ایستگاه فضایی بینالمللی ببرد، معرفی شد.
در آوریل سال ۲۰۱۱، ناسا قراردادی ۷۵ میلیون دلاری با اسپیس ایکس امضا کرد و به این شرکت ماموریت داد تا کپسولهای دراگون را برای حمل مسافر به فضا بهینهسازی کند. گفته شده این شرکت قصد دارد در نوامبر سال جاری، سری دراگون ۲ فضاپیمای خود را به فضا پرتاب کند. در سال ۲۰۱۸ نیز نسخهی مسافربر این فضاپیما، فضانوردان آمریکایی را به ایستگاه فضایی بینالمللی خواهد برد.
شرکت اسپیس ایکس در فوریهی سال جاری اعلام کرد که ۲ توریست فضایی تاکنون برای سفر رفت و بازگشتی به ماه اعلام آمادگی کردهاند. این شرکت قصد دارد این داوطلبان را با کپسولهای دراگون به فضا بفرستد. در کنفرانس خبری که در این مورد برگزار شد، ایلان ماسک اعلام کرد که هزینهی این سفر توریستی کمتر از هزینهی ارسال فضانورد به ایستگاه فضایی بینالمللی خواهد بود برای هر توریست، هزینهی ۷۰ میلیون دلار در نظر گرفته شده است. گفته شده این پروژه تا پایان سال ۲۰۱۸ اجرا خواهد شد.
مرکز تحقیق و توسعه
مرکز تحقیق و توسعهی شرکت اسپیس ایکس به صورت فعال در پیشبرد پروژههای متنوع این شرکت فعالیت میکند. بخش اعظمی از این پروژهها به تولید وسایل نقلیهی فضایی با قابلیت استفادهی مجدد مربوط میشود. بخش دیگر به سیستمهای حمل و نقل بین سیارهای و دیگر پروژهها نیز به شبکههای ارتباطات مخابراتی جهانی اختصاص دارند. این شرکت برای پیشبرد اهداف تحقیقاتی خود، ابزارهای متنوعی داشته و ابزارهای جدیدی را نیز ابداع میکند. بهعنوان مثال آنها در سال ۲۰۱۵ از نرمافزار اختصاصی آنالیز دینامیک سیالات خود رونمایی کردند.
سیستم حمل و نقل فضایی با قابلیت استفادهی مجدد اسپیس ایکس، بخش اولی و اصلی موشک فالکون ۹ را با استفاده از سیستم پیشران خود به محل پرتاب بازمیگرداند. اولین آزمایش موفق این شرکت در این زمینه، در دسامبر سال ۲۰۱۵ محقق شد.
سیستمهای انتقال مسافر و بار بین سیارهای نیز از چشماندازهای طولانیمدت ایلان ماسک برای این شرکت هستند. او قصد دارد فناوری و منابع لازم برای اسکان انسانها در کرهی مریخ را فراهم کند. ماسک در یک مصاحبه اعلام کرده که قصد دارد سالهای انتهایی عمرش را روی سیارهی مریخ بگذارند. او اعتقاد دارد حداکثر تا سال ۲۰۳۵، هزاران موشک و فضاپیما برای انتقال میلیونها انسان به سیاره ی مریخ و شروع یک زندگی جدید به پرواز در خواهند آمد.
از دیگر پروژههای تحقیق و توسعهی اسپیس ایکس میتوان به تلاش برای عرضهی اینترنت ماهوارهای برای تمامی مردم جهان اشاره کرد. آنها اجازهی تست پروژهای برای به راه انداختن شبکهای متشکل از ۴ هزار ماهواره را کسب کردهاند. این ۴ هزار ماهواره شبکهای ایجاد خواهند کرد که میتواند تمام افراد جهان را به اینترنت متصل کند. گفته شده اولین نمونههای آزمایشی این پروژه تا پایان سال ۲۰۱۷ اجرایی خواهند شد و شروع نهایی آن نیز تا سال ۲۰۲۰ تخمین زده شده است.
پروژهی بلندپروازانهی دیگر SpacX و ایلان ماسک، هایپرلوپ نام دارد. این شرکت ابتدا مسابقهای به منظور طراحی این سیستم حمل و نقل تونلی برگزار کرد که تیمهای متعددی در آن شرکت داشتند. ایلان ماسک اعتقاد دارد با پیشرفت این پروژه، میتوان آن را در سیارهی مریخ پیادهسازی کرده و به عنوان سیستم حمل و نقل اصلی در آینده از آن استفاده کرد.
مراکز و زیرساختهای عملیاتی
اسپیس ایکس در حال حاضر ۳ مرکز اصلی پرتاب موشک دارد. این مراکز در دماغه کاناورال ایالت فلوریدای آمریکا، مرکز نیروی هوای Vandenberg در شهر لامپوک کالیفرنیا و مرکز فضایی کندی در جزیرهی مریت فلوریدا واقع هستند.
مرکز Cape Canaveral برای پرتاب موشکهای فالکون ۹ استفاده میشود. این مرکز توانایی پرتاب موشکهای Falcon Heavy را ندارد. اسپیس ایکس برای آماده کردن این مرکز به منظور آزمایش سیستمهای قابل بازیافت، مرکز پرتاب Launch Complex را بهبود داده و اکنون نام Landing Zone 1 را برای آن انتخاب کرده است.
مرکز وندنبرگ که توانایی پرتاب موشکهای فالکون ۹ و فالکون هوی را دارید، به منظور رساندن محموله به مدارهای قطبی استفاده میشود. این مرکز برای پرتابهای با ارتفاع پایین مناسب نیست.
مرکز کندی از سال ۲۰۱۳ توسط اسپیس ایکس توسعه داده شده است. ناسا در آن سال اعلام کرده بود که اسپیس ایکس را به عنوان مستاجر در این مرکز تایید کرده است. این شرکت قصد دارد مرکز را برای پرتاب موشکهای اصلی خود آماده کند.
اسپیس ایکس در حال ساخت و توسعهی یک مرکز پرتابی دیگر نیز هست که عنوان شده این مرکز فقط برای پروازهای تجاری استفاده خواهد شد. ساخت مرکز برونزویل (brownsville) از سال ۲۰۱۴ شروع شده است.
از دیگر مراکز ساخت و توسعهی این شرکت نیز میتوان مرکز ساخت نمونهی اولیهی ماهواره را نام برد. اسپیس ایکس که قصد ورود به بازار ماهوارهها و اینترنت ماهوارهای را دارد، کارخانهی خود را در سیاتل واشنگتن بنا خواهد کرد. در حال حاضر این شرکت زمینی دیگر به وسعت ۷۴۰ متر مربع را نیز در ایروین کالیفرنیا خریداری کرده تا برای پروژههای ارتباط ماهوارهای از آن استفاده کند.
دستاوردها
دستاورهای اصلی شرکت اسپیس ایکس در سالهای فعالیت عبارتند از:
- پرتاب اولین موشک فضایی با سوخت مایع که تنها با سرمایهگذاری خصوصی ساخته شده است. (فالکون یک - ۲۸ سپتامبر سال ۲۰۰۸)
- اولین شرکت خصوصی که توانسته فضاپیمایی را به فضا پرتاب کند و پس از چرخیدن به دور زمین، آن را بازگرداند. (پرواز دوم فالکون ۹ - ۹ دسامبر ۲۰۱۰)
- اولین شرکت خصوصی که یک فضاپیما به ایستگاه فضایی بینالمللی ارسال کرده است. (پرواز سوم فالکون ۹ - ۲۵ می ۲۰۱۲)
- اولین شرکت خصوصی که ماهوارهای را به مدار هماهنگ با سرعت زمین ارسال کرده است. (پرواز هفتم فالکون ۹ - ۳ دسامبر ۲۰۱۳)
- اولین فرود موفقیتآمیز بخش اول موشک روی سکوی زمینی (پرواز بیستم فالکون ۹ - ۲۲ دسامبر ۲۰۱۵)
- اولین فرود موفقیتآمیز بخش اول موشک روی سکوی آبی (پرواز بیست و سوم فالکون ۹ - ۸ آوریل ۲۰۱۶)
- اوین پرواز و فرود موفقیت آمیز موشک دست دوم (پرواز سی و دوم فالکون ۹ - ۳۰ مارس ۲۰۱۷)
بزرگترین شکستهای تاریخ اسپیس ایکس
شرکت اسپیس ایکس نیز مانند دیگر شرکتهای بزگر دنیا در دوران فعالیت با مشکلات متعددی روبرو بوده و شکستهایی نیز داشته است.
در مارس سال ۲۰۱۳، فضاپیمای دراگون که وارد مدار زمین شده بود، با مشکلاتی در بخش موتورهای رانشی روبرو شد. به خاطر گرفتگی لولههای سوخترسانی، کنترل فضاپیما دشوار شده بود. مهندسان اسپیس ایکس بهصورت از راه دور مشکل را برطرف کردند. به خاطر مشکل پیش آمده، فضاپیما یک روز دیرتر به مقصد خود یعنی ایستگاه فضایی بینالمللی رسید.
در ماه ژوئن سال ۲۰۱۵، یک کپسول دراگون سوار بر موشک فالکون ۹ به فضا پرتاب شد تا محمولهای را به ایستگاه فضایی تحویل بدهد. ۲ دقیقه و ۱۹ ثانیه پس از پرتاب موشک، افت فشار هلیوم در آن گزارش شد و ابری از بخار در بیرون بخش دوم موشک مشاهده شد. پس از چند ثانیه بخش دوم موشک منفجر شد. بخش اول چند ثانیه به پرواز خود ادامه داد تا این که به خاطر نیروهای آئرودینامیکی ارتباط خود را از دست داد و کپسول نیز پرتاب شده و از انفجار نجات یافت. البته کپسلو حاوی محموله نیز در اثر برخورد بعدی از بین رفت.
در سپتامبر سال ۲۰۱۶، یک موشک فالکون ۹ در جریان سوختگیری اولیه برای آزمایشهای پیش از پرتاب منفجر شد. محمولهی این موشک که ماهوارهی ۲۰۰ میلیون دلاری Spacecom Amos-6 بود نیز به طور کامل نابود شد. ایلان ماسک این حادثه را پیچیدهترین و سختترین شکست شرکت نامید. این حادثه باعث شد که شرکت به مدت ۴ ماه فعالیتهای خود را تعلیق کرده و به دنبال کشف علل آن باشد.
خلاصهای از زندگی ایلان ماسک، موسس و مدیرعامل اسپیس ایکس
ایلان ماسک در ۲۸ ژوئن سال ۱۹۷۱ در پرتوریای آفریقای جنوبی به دنیا آمد. او از سن ۱۰ سالگی علاقهی خود به دنیای فناوری را نشان داد و در ۱۲ سالگی توانست پایههای برنامهنویسی را بیاموزد. اولین محصول او یک بازی کامپیوتری با نام Blastar بود که کدهای آن را به قیمت ۵۰۰ دلار به یک مجلهی کامپیوتری فروخت. او پیش از ۱۸ سالگی به کانادا رفت و به خاطر این که مادری کانادایی داشت توانست مجوز شهروندی این کشور را کسب کند.
ماسک در سال ۱۹۹۷ مدرک کارشناسی خود را در رشتهی فیزیک از کالج علوم و هنر دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. او یک مدرک اقتصاد نیز از دانشکدهی کسب و کار وارتون دریافت کرد. ماسک سپس به کالیفرنیا رفت تا مدرک دکترای خود را در علوم فیزیک کاربردی دریافت کند اما پس از ۲ سال دانشگاه را ترک کرد. او دلیل ترک دانشگاه را پیگیری علایق و ایدههایش در زمینهی فناوری و خصوصا بازار رو به رشد خدمات اینترنتی دانسته است. او در سال ۲۰۰۲ شهروندی آمریکا را دریافت کرد.
ایلان ماسک در حال حاضر مدیرعامل شرکتهایی همچون اسپیس ایکس، تسلا و Neuralink است. او موسس شرکتهای OpenAl، PayPal و Boring نیز هست.
سیستم BFR شرکت اسپیسایکس، تأثیر مهمی بر توانایی سفر انسان به دیگر سیارهها خواهد گذاشت. با این حال گویاایلان ماسک ایدههای بسیار بهتری نیز در ذهن دارد و میخواهد از این راکت برای سفرهای بین شهری و سفر به نقاط دوردست زمین استفاده کند.
اوایل هفتهی گذشته، ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیسایکس از برنامههای غیر منتظره برای فناوری انتقال میان سیارهای شرکت خود صحبت کرد و شب گذشته در جریان نشست IAC که در شهر آدلاید استرالیا برگزار شد، اطلاعات بیشتری در این خصوص ارائه کرد. اکنون مشخص است که این برنامهی غیر منتظره، به سفر با سرعت بسیار بالا به نقاط مختلف زمین اشاره میکند.
ایلان ماسک در توییتر خود نوشت:
سفر به اغلب نقاط زمین در کمتر از ۳۰ دقیقه و سفر به هرجایی از این سیاره در کمتر از ۶۰ دقیقه. هزینهی هر صندلی نیز میشود....
سیستم یکپارچهی BFR میتواند فضانوردان را به ماه و مریخ ببرد؛ اما میتواند مدت زمانی را که برای سفر میان شهرهای مختلف لازم است، به شکل چشمگیری کاهش دهد. ایلان ماسک میگوید سیستم BFR میتواند در کمتر از یک ساعت، به هر نقطهای از زمین سفر کند. با این راکت، جابهجایی بین شانگهای و نیویورک تنها ۳۹ دقیقه به طول میانجامد. مسافران میتوانند تنها ظرف ۲۹ دقیقه، از لندن به دبی بروند یا در ظرف ۲۴ دقیقه، از لس آنجلس به تورنتو سفر کنند.
ایلان ماسک میگوید:
حداکثر شتابی که مسافران احساس میکنند، حدود 2g یا 3g خواهد بود؛ اما در مسیری کاملاً بدون دردسر. در طول سفر، کاملاً احساس آرامش خواهید داشت، گویی به پیادهروی در پارک کوهستانی آمدهاید. سفری آرام و بیخطر را در گرانش صفر تجربه میکنید تا زمانی که فرود بیایید.
مسئلهی بعدی، در مورد هزینهی سفر با این راکت است. ایلان ماسک میگوید هزینهی پرواز با این راکتها در مقایسه با هواپیماهای فعلی، چندان گران نیست؛ اما اگر هر کدام از این دو را در مقیاس خود بررسی کنیم، به قیمت احتمالی هر صندلی این راکت پی میبریم. با توجه به مطالعهای که بهتازگی توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا انجام شده است، هر راکت چندبار مصرف میتواند تا ۱۰۰ پرواز انجام دهد و این در حالی است که هواپیماهای مسافربری میتوانند تا ۱۰ هزار بار پرواز کنند. با در نظر گرفتن این موضوع، به نظر میرسد که قیمت هر صندلی در این راکتها، ۱۰ برابر بیشتر از هواپیماهای مسافربری خواهد بود.
شاید ایده پرداخت ۱۰ هزار دلار بابت بلیط یک سفر ۳۹ دقیقهای از شانگهای به نیویورک کاملاً معقول به نظر برسد؛ اما ایلان ماسک نمیتواند این ایده را بهصورت گسترده عملی کند و آن را در دسترس همگان قرار دهد؛ زیرا همهی مردم پولدار نیستند و باید ابتدا هزینهها کاهش یابند. اینکه ایلان ماسک توانسته است چنین ایدهایمطرح کند، نشان از ذهن خلاق او دارد و مطمئناً به آن جامهی عمل میپوشاند.
این فضاپیما در سفرهای زمینی، با حداکثر سرعت ۲۸,۹۶۵ کیلومتر برساعت حرکت میکند و طبق گفتههای ایلان ماسک، در طول سفر احساس آسایش خواهید داشت. ایلان ماسک و شرکت اسپیسایکس به زودی جزئیات بیشتری از این برنامهی بلندپروازانه ارائه خواهند کرد.
مدتی است که دانشمندان و مردم، منتظر ارائهی برنامهی جامع اسپیسایکس برای سفر به مریخ هستند. شب گذشته، بالاخره انتظارات به پایان رسید و ایلان ماسک، مدیرعامل و بنیانگذار شرکت اسپیسایکس، در جریان نشست IAC که در شهر آدلاید استرالیا برگزار شد، در مورد برنامههای شرکت اسپیسایکس برای سفر به مریخ، اطلاعاتی ارائه کرد. وی همچنین در مورد تغییرات طراحی راکتها صحبت کرد و از قابلیتهای راکت BFR پرده برداشت.
ایلان ماسک در جریان نشست IAC، باز هم بر زندگی انسانها در چند سیاره تأکید کرد و از برنامههای خود در این خصوص سخن گفت. ایلان ماسک در مورد راکتی که قرار است در سیستمهای انتقال میان سیارهای مورد استفاده قرار گیرد، اطلاعاتی منتشر کرد. این راکت یا سیستم راکتی، نامی مشخص ندارد؛ اما در حال حاضر با اسم رمز BFR شناخته میشود که به «راکت بزرگ لعنتی» اشاره دارد.
ایلان ماسک در جریان این نشست گفت:
سیستمهای ما در زمان حاضر، بخشهای اضافهای دارند که ما میخواهیم آنها را حذف کنیم. تمام آنچه ما را به فضا منتقل میکند، باید یک سیستم واحد متشکل از یک بوستر (موتور راکت) و یک فضاپیما باشد و این وسیلهی جدید، قرار است که جای راکت فالکون ۹، فالکون Heavy و فضاپیمای دراگون را بگیرد.
به عبارت دیگر، سیستم BFR بسیار مقرون به صرفه است و شرکت اسپیسایکس به جای آنکه منابع خود را صرف توسعه ۳ سیستم مجزا کند؛ میتواند تمام تمرکز خود را روی یک سیستم واحد بگذارد و آن هم چیزی نیست جز BFR.
نمونهی جدید BFR از نسخه اصلی کوچکتر است؛ اما همچنان وزن بالایی دارد. طول راکت ۴۸ متر و وزن خالص آن ۸۵ تُن است و میتواند تا ۱۱۰۰ تُن محموله را با خود به فضا حمل کند. بخش بارگیری این راکت، ۸ طبقه است و ۸۲۵ متر مکعب حجم دارد. بخش سرنشینان از ۴۰ کابین تشکیل شده است و در هر کابین، دو یا سه فضانورد جای میگیرند. بخشهای بزرگ دیگری نیز در مرکز هستند. همچنین یک آشپزخانه بزرگ و بخش حفاظت در برابر طوفانهای خورشیدی در فضاپیما وجود دارد.
این فضاپیما، قابلیت سوختگیری مجدد در فضا دارد. مخزن سوخت اصلی BFR توانایی نگهداری ۲۴۰ تُن CH4 دارد و در مخزن اکسیژن، ۸۶۰ تُن O2 مایع جای میگیرد. این فضاپیما به هنگام رسیدن به مریخ، با سرعت ۷.۵ کیلومتر بر ثانیه به اتمسفر سیاره سرخ برخورد میکند و میتواند به کمک یک یا دو موتور مرکزی خود، روی سطح مریخ فرود آید. ایلان ماسک در نظر دارد که خطر فرود روی مریخ یا هر سیارهی دیگری را به صفر برساند. طبق محاسبات اسپیسایکس، هزینهی پرتاب BFR با تمام سرنشینان و ۱۵۰ تُن محموله، بسیار ارزانتر از پرتاب فالکون ۱ (با ۷۰۰ کیلوگرم محموله) خواهد بود.
فراتر از مریخ
اگر اسپیسایکس بخواهد تنها روی یک راکت متمرکز شود، بقیه راکتها چه میشوند؟ با توجه به اینکه اسپیسایکس همواره بر صرفهجویی تمرکز داشته است؛ نباید فکر کنیم که ایلان ماسک قصد دور ریختن راکتهای فعلی را دارد. اسپیسایکس میگوید راکتهای چندبار مصرف را همچنان نگه میدارد تا در مأموریتهای تجاری از آنها استفاده شود. حتی اگر اسپیسایکس مجبور شود راکتهایی نظیر فالکون ۹ را بازنشسته کند، باز هم جای نگرانی نیست؛ زیرا ایلان ماسک قابلیتهای بسیار بیشتری برای BFR در نظر گرفته است و آن را محدود به سفرهای میان سیارهای نخواهد کرد. در کنار انتقال فضاپیما به مریخ، BFR میتواند نسل بعدی ماهوارهها را نیز به فضا منتقل کند، زبالههای فضایی را از بین ببرد و به ایستگاه فضایی بینالمللی سرویسدهی کند.
BFR میتواند بدون آنکه در سطح ماه نیرو محرکهای داشته باشد، به این همسایه کوچک سفر کند و مجدداً به زمین بازگردد. ایلان ماسک در جریان این کنفرانس با حالتی تأسفبار گفت: «اکنون ما در سال ۲۰۱۷ هستیم؛ دستکم میبایست تا کنون یک پایگاه در ماه ایجاد کرده بودیم.» BFR میتواند در مأموریتهایی برای ساختن پایگاه در ماه شرکت داشته باشد و کمک کند؛ همچنین میتوان از این سیستم یکپارچه، برای ساختن ایستگاهی بین ماه و زمین استفاده کرد. چنین چیزی در برنامههای آیندهی ناسا وجود دارد و بعید نیست که اسپیسایکس خیلی زودتر به این هدف دست یابد.
در مورد مریخ چطور؟
ایلان ماسک میگوید تا سال ۲۰۲۲ میخواهد دستکم ۲ فضاپیمای باربری را روی سطح مریخ فرود آورد تا منبع آب را شناسایی کنند و خطرات احتمالی را گزارش دهند؛ همچنین باید زیرساختها و هرآنچه برای زندگی لازم است، ایجاد کنند تا زمینه برای مأموریتهای بعدی آماده باشد. تا سال ۲۰۲۴، دو فضاپیمای سرنشیندار، نخستین انسانها را به مریخ میبرند و محمولههای بیشتری نیز به همراه خواهند داشت تا فضانوردان بتوانند روی مریخ، سکوی پرتاب ایجاد کنند و پایگاه مریخ گسترش یابد.
از سال ۲۰۰۹ تا به امروز، اسپیسایکس رشد بسیار چشمگیری داشته و راهی طولانی را طی کرده است. ایلان ماسک در جریان کنفرانس IAC اعلام کرد که امروز، سالگرد پرتاب موفقیت آمیز نخستین راکت اسپیسایکس است. وی همچنین در مورد راکت فالکون Heavy اطلاعاتی ارائه کرد و گفت موضوع این راکت کمی پیچیدهتر از آن چیزی است که فکر میکردند.
ایلان ماسک میگوید:
به آینده امیدوارم. میدانم که قطعاً بهتر از گذشته خواهد بود و فکر میکنم چیزی هیجانانگیزتر از حضور در فضا و زندگی در کنار ستارهها وجود ندارد.
ایلان ماسک وقتی در مورد پتانسیل فناوری راکت صحبت میکرد، از برنامههایی سخن گفت که تنها محدود به خارج از زمین نمیشوند. وی گفت: «اگر ما چیزی ساختهایم که میتواند به ماه و مریخ برود، آیا نمیتواند به دیگر نقاط سیاره خودمان سفر کند؟»
پس از به تعویق افتادن پرتاب دو ماهواره با استفاده از موشک آریان 5، شرکت آریاناسپیس سرانجام موفق شد این ماموریت را انجام دهد.
به گزارش ایسنا و به نقل از آریاناسپیس، قرار بود موشک آریان 5 بامداد 15 شهریور ماه سال جاری دو ماهواره ارتباطی را به مدار زمین ببرد اما در لحظههای نهایی این پرتاب متوقف شد.
براساس اعلامیه آژانس فضایی اروپا، پس از روشن شدن بخش مرکزی موتور پیشران موشک، چند وضعیت غیرطبیعی در موتور مشاهده شد که سبب شد شمارش معکوس نهایی انجام نشود. پس از مشاهده این وضعیت موتور به وضعیت غیرفعال بازگردانده شد و مسئولان اعلام کردند که متخصصان در حال بررسی علت بروز این مشکل هستند و همزمان مشکلات موشک در حال رفع شدن هستند تا پرتاب با موفقیت انجام شود.
دو ماهوارهای که قرار بود با موشک "آریان 5" به فضا پرتاب شوند متعلق به اینتل و یک شرکت ژاپنی هستند.
ماهواره "اینتلست"(IntelSat) برای پوشش آفریقا، اروپا و آمریکای لاتین مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این ماهواره بیش از 6400 کیلوگرم وزن داشته و پنجمین ماهواره این شرکت است که بوسیله بوئینگ ساخته شده است و بجای ماهواره اینتلست 901 که در سال 2001 به فضا پرتاب شده بود و به پایان عمر خود نزدیک شده است، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ماهوارهای که برای شرکت ژاپنی ارسال خواهد شد نهمین پرتاب آریاناسپیس برای شرکتهای ژاپنی محسوب میشود. این ماهواره 3500 کیلوگرمی برای ارسال اطلاعات تلویزیونی با کیفیت4K و 8K مورد استقاده قرار خواهد گرفت.
هر دو ماهواره قرار است بیش از 15 سال مورد استفاده قرار بگیرند.
این پرتاب با موفقیت از جزیره گویان فرانسه انجام شد و طی 47 دقیقه محموله 10 هزار و 800 کیلوگرمی به مدار زمین رسید.
"سازمان فضایی آمریکا"(ناسا) تصویر زمین را که به وسیله فضاپیمای "اوسیریس" گرفته شده است، منتشر کرده است.
به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، چند روز پیش فضاپیمای "اوسیریس-رکس"(Osiris-Rex) که برای نمونهبرداری از یک سیارک به فضا پرتاب شده، پس از یک گردش کامل به دور خورشید به مدار زمین رسید.
راهاندازی این پروژه برابر برنامهریزی قبلی، در ۸ سپتامبر ۲۰۱۶ انجام شد. کاوشگر اوسیریس-رکس در این ماموریت بررسی و بازگشت یک نمونه برگرفته از سیارک "بننو 101955"را در سال ۲۰۲۳ برای تجزیه و تحلیل دقیق با خود به زمین خواهد آورد.
انتظار میرود بررسی این مواد به دانشمندان در یادگیری بیشتر در مورد زمان قبل از شکلگیری و تکامل سامانه خورشیدی، مراحل اولیه شکلگیری سیاره و منبع ترکیبات آلی که منجر به پیدایش زندگی در زمین شده، کمک فراوانی کند.
در صورت موفقیت، اُسیریس-رکس نخستین فضاپیمای ایالات متحده خواهد بود که مأموریت بازگرداندن نمونه از یک سیارک را انجام دادهاست.
حال پس از گذشت تقریبا یک سال از آغاز ماموریت اسیریکس این فضاپیما با طی کردن مسیری در حدود 965 میلیون کیلومتر، در حال تکمیل یک دور گردش خود به دور خورشید است و با استفاده از کمک نیروی جاذبه زمین حرکت نهایی خود به سمت سیارک بننو را آغاز کرده است.
این فضاپیمای دو تنی در مسیر حرکت خود به سمت زمین عکسهایی از سیاره ما انداخته است که ناسا آنها را منتشر کرده است.
تصویر اصلی که بوسیله اوسیریس گرفته شده است سیاه و سفید است و ناسا به کمک اطلاعات ماهوارهای آن را در دو نسخه رنگی و سیاه و سفید منتشر کرده است.
در این تصویر طوفانهای ماریا و خوزه در سواحل آمریکا قابل مشاهده هستند.
استفاده از نیروی جاذبه زمین یک تکنیک معمول برای هدایت فضاپیماهای ناسا بوده است و این سازمان همواره از این روش برای کاهش مصرف سوخت فضاپیماها بهره گرفته است.
به این منظور اوسیریس با سرعت 30هزار و 500 کیلومتر بر ساعت به زمین نزدیک شد و در حدود یک ساعت به صورت موقت ارتباط خود را با زمین از دست داد و پس از جهتگیری مناسب و رسیدن به ارتفاع مناسب ارتباط آن مجددا برقرار شد.
نزدیکترین فاصله این فضاپیما با زمین 17 هزار و 237 کیلومتر بوده است.
طبق اعلام ناسا این فضاپیما در سال 2018 بر سطح سیارک فرود آمده و در ماه مارس 2021 از سطح آن پرواز کرده و در 2023 به زمین بازمیگردد.
تلسکوپ فضایی هابل موفق شده است یک دنبالهدار را که به سمت زمین در حال حرکت است، رصد کند.
به گزارش ایسنا و به نقل از دیلیمیل، این دنبالهدار که دانشمندان آن را K2 مینامند حدود 2 میلیون و 400 هزار کیلومتر از زمین فاصله دارد و طبق محاسبات انجام شده توسط دانشمندان تا پنج سال آینده به نزدیکی زمین خواهد رسید.
دانشمندان تخمین زدهاند که این دنباله دار سفر خود را از لبه منظومه شمسی و از فاصله میلیاردها کیلومتر دورتر آغاز کرده است و دورترین دنبالهداری است که به سمت زمین در حال حرکت است.
دنبالهدار یک گلوله برفی کیهانی است که از گازهای منجمد، سنگ و گرد و غبار ساختهشده و تقریبا به اندازه یک شهر کوچک است.
ساختار دنبالهدار شامل سه بخش هسته، گیسو و دم است. هسته بخش مرکزی آن است و از گرد و غبار و گاز و یخ ساخته شده است. وقتی که دنبالهدار نزدیک خورشید میشود، یخهای موجود در هسته آن تبخیر میشود و تبدیل به ابر بزرگی پیرامون دنبالهدار میشود که گیسو نام دارد.
سرچشمه و منشأ دنبالهدارها، ابر اورت یا کمربند کویپر است.
دنبالهدارها، غیر دورهای و دورهای هستند که غیر دورهایها گرانش محدود به خورشید ندارند و مدار آنها به شکل سهمی است.
دنبالهدارهای دورهای نیز شامل دنبالهدارهای بلند مدت (بسیار بیشتر از ۲۰۰ سال) و کوتاه مدت (۲۰ تا ۲۰۰ سال) است. در نامگذاری دنبالهدارها، از نام کاشفان آنها –یک شخص یا فضاپیما– استفاده میشود.
اتحادیه بینالمللی اخترشناسی رهنمودی برای نامگذاری دنبالهدارها مشخص کرده است.
دنبالهدارها تفاوتهایی با دیگر اجرام منظومه خورشیدی از جمله سیارکها، شهابوارها، شهابها و شهابسنگها دارند که مهمترین آنها چیزی است که آنها از آن ساخته شدهاند.
برای نمونه، سیارکها از فلزات و مواد سنگی و دنبالهدارها از یخ، گرد و غبار و مواد سنگی ساخته شدهاند. دنبالهدارها انواع قابلتوجهی مانند دنبالهدار بزرگ و مسیر خورشیدی دارند.
دنبالهدارهای بزرگ آنقدر بزرگ نیستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند؛ با این حال وقتی به خورشید نزدیک میشوند، سطوح یخی آنها تبخیر میشود و مقدار زیادی از گاز و گرد و غبار آنها فرار میکند و جو و دنبالههای بسیار بزرگی شکل میگیرد که دیدنی و قابلتوجه است. این دنبالهدارها، دنبالهدارهای بزرگ نامیده میشوند.
دنبالهدار K2 تا پنج سال آینده به نزدیکترین فاصله خود به خورشید یعنی در محدوده مدار مریخ خواهد رسید و هیچ احتمالی وجود ندارد که با زمین برخورد کند.
ویژگی قابل توجه این دنبالهدار این است که به گفته محققان یخهای آن تبخیر نشده و مستقیما به گاز تبدیل میشوند که به این اتفاق تصعید گفته میشود.
براساس یافتههای هابل، در سطح این دنبالهدار عناصری نظیر اکسیژن، نیتروژن، کربن دیاکسید و کربن مونواکسید مشاهده میشود که در حال حاضر به خاطر دمای پایین این دنبالهدار، منجمد هستند.
ویژگی جالب دیگر این دنبالهدار این است که در فاصلهای بسیار دورتر از دیگر دنبالهدارها رصد شده و هنوز بسیاری از عناصر در آن وجود دارند و از سطح آن فرار نکردهاند.
دنبالهدار K2 در ماه مه 2017 با استفاده از تلسکوپ "رصد پانورامیک و سیستم پاسخ سریع"(PANSTARRS) واقع در هاوایی آمریکا کشف شده است.
یکی از شرکتهای دانش بنیان کشور با استفاده از نانوکاتالیستها و حذف شعله، موفق به تولید هیترهایی برای تولید حرارت شد که به گفته محققان این شرکت راندمان عملکرد این سیستمها در شرایط عادی بیش از 95 درصد است.
امروزه با توسعه فناوریهای تولید انرژی از روشهای مختلفی برای تولید حرارت استفاده میشود. سیستمهای موجود اغلب یا بازده پایینی دارند و یا ضمن تولید انرژی، آلایندههای زیادی در محیط زیست منتشر میکنند.
یکی از متداولترین روشهای تولید انرژی حرارتی استفاده از سوختهای فسیلی است اما در احتراق این سوختها با وجود شعله،آلایندههای زیادی منتشر میشود از این رو این سیستم باعث آلودگی محیط زیست خواهند شد. مهمترین این آلایندهها اکسید نیتروژن است.
علت اصلی ایجاد این نوع آلایندهها، دمای بالای شعله در حین احتراق است؛چراکه وجود شعله در احتراق سوختهای فسیلی باعث میشود در مناطق پر خطر مانند ایستگاههای نفت و گاز نتوان از انرژی حرارتی تولیدی به صورت مستقیم بهره برد.
بنابراین باید به دنبال روشی بود که از یک سو احتراق در دمای پایینتری انجام شود تا از تولید اکسیدهای نیتروژن جلوگیری شود و از سوی دیگر واکنش را به سمت کامل شدن با راندمان حداکثری و بدون تشکیل شعله هدایت شود. یکی از این روشها استفاده از کاتالیست در واکنش احتراق سوخت است.
در این راستا محققان یکی از شرکتهای دانش بنیان هیترهای تابشی را برای رفع این چالش عرضه کردند. هیترهای تابشی با بهره گیری از پدیده احتراق کاتالیستی، سوختهایی نظیر گازهای طبیعی «پروپان» و «بوتان» در دمای پایین، بدون تشکیل شعله و تولید آلایندههای «ناکس» نزدیک به صفر و با ایمنی بالا در یک لایه کاتالیستی حاوی نانو ذرات کاتالیست، با اکسیژن واکنش میدهد.
هیتر تابشی که با استفاده از نانو کاتالیست و بدون تولید شعله تولید حرارت میکند
حاصل این واکنش دی اکسید کربن، بخار آب و انرژی تابش مادون قرمز ساطع شده از سطح هیتر برای استفاده در کاربردهای گرمایشی است.
نتایج حاصل از اجرای این طرح نشان میدهد هیترهای تابشی کاتالیستی میتوانند گاز طبیعی و کپسول را در محدوده دمایی 400 تا 450 درجه سانتیگراد و بدون تشکیل هر گونه شعلهای بسوزانند. راندمان عملکرد این سیستمها در شرایط عادی بالای 95 درصد است.
دلیل این امر احتراق کامل سوخت و عدم نیاز به دودکش است. همچنین حدود 80 درصد از گاز ورودی به پنل تبدیل به انرژی تابشی شده و مابقی گرما از طریق هدایت یا جایجایی به محیط اطراف هیتر منتقل میشود.
به طور کلی دمای سطح پنل با افزایش دبی سوخت افزایش مییابد. همچنین میتوانند در شرایط کاری مختلف باCO تولید کمتر از 5PPM و بدون تولید آلایندههایی مانند ناکس عمل کند.
این هیتر قابل تولید در دو مدل فندار و ساده است و ظرفیت نمونههای ساده حدود 2 تا 32 کیلووات و ظرفیت نمونه فندارد حدود 20 تا 40 کیلووات بر ساعت است. علاوه بر آن نتایج آنالیزهای نانویی نشان میدهد به علت وجود خواص منحصر به فرد وجود نانو کاتالیستهایی با ابعاد حدود 50 نانو متر و سوختن گاز طبیعی بر روی آن است. این نانو کاتالیستها که بر پایه الیاف مانند قرار میگیرند سطوح فعال واکنشی را به وجود میآورند.
استفاده از هیترهای تابشی در صنایع متلف مزایای گوناگونی دارند به گونهای که استفاده از این محصول در صنایع رنگ میتوانند فرآیند خشک کردن را تا 3 برابر سریعتر کند و طول کورههای رنگ را تا یک سوم کوتاه کند. این مهم موجب کاهش بیش از پیش مصرف سوخت و صرفهجویی در مصرف انرژی خواهد شد.
مهمترین نوآوری این محصول حذف شعله از فرآیند احتراق است که ایمنی سیستم را تا حد بسیار زیادی افزایش داده است. همچنین افزایش راندمان سیستم در مقایسه با سیستم های مرسوم و کاهش بیشتر آلایندهها با تغییر در ترکیب و نوغ نانو ذرات کاتالیست از دیگر نوآوریهای صورت گرفته در این طرح است.
ایمنی بالا به دلیل حذف شعله و امکان استفاده در محیطهای پرخطر، آلایندگی کمتر و عدم نیاز به دودکش، راندمان بالای 95 درصد به دلیل احتراق کامل گاز طبیعی و آغاز به کار سریع و رسیدن به شرایط کارکرد عادی تا حداکثر 10 دقیقه از مزایای این سیستم گرمایشی بشمار میرود.
این محصول در صنعت نفت و گاز به عنوان جایگزین هیترهای حمانی و هیترهای برقی برای جلوگیری از یخ زدگی تجهیزات، کورههای رنگ آمیزی به عنوان جایگزین کورههای سنتی هوای داغ و گرمایش سولههاو کارگاه ها قابل کاربرد است.
به گزارش ایسنا، این طرح به منظور توسعه و تولید صنعتی در برنامه «نانو مچ» ستاد توسعه فناوری نانو پذیرش شده است.
.: Weblog Themes By Pichak :.