این خودروها دو چرخدنده جلو و یک چرخدنده عقب را از طریق مجموعهای از پدالها به موتور متصل میکنند. اما چون خودروها بزرگتر شدند و ترافیک نیز وخیمتر شد، مهندسان به دنبال راهی بودند تا اینکه ماشین "به صورت خودکار" از یک دنده به دیگری عوض شود. طراحان چندین دهه را صرف تکمیل گیربکس اتوماتیک مدرن کردهاند. در اینجا ما به معرفی مختصر و مرور کلی تاریخچه گیربکس اتوماتیک خواهیم پرداخت.
مکانیکها
گیربکس اتوماتیک، آرایشی از چرخدندهها، ترمزها، چنگکها، کلاچ هیدرولیکی و دستگاههای حاکم است که به طور خودکار نسبت سرعت بین موتور و چرخهای یک خودرو را تغییر میدهد. از زمان معرفی آن در سال 1939، گیربکس تمام اتوماتیک در بسیاری از اتومبیلهای مسافرتی به تجهیزات اختیاری یا استاندارد تبدیل شده است. هنگامی که گیربکس در حالت راندن است، راننده فقط باید پدال گاز را فشار داده و در صورتیکه اتومبيل به سرعت مورد نظر برسد، تا زمانی که دو شفت به طور مستقیم از طریق روغن در کلاچ هیدرولیکی در درایو سیال متصل شوند، که ممکن است یک کوپلینگ روغنی دو جزئی یا یک مبدل گشتاور (گشتاورزا) سه جزئی باشد، انتقال به طور خودکار از طریق طیف وسیعی از چرخ دندهها از پایین به بالا تغییر میکند (نسبتهای سرعت محور محرکه و میل لنگ). هنگامی که سرعت ماشین کاهش یابد، گیربکس به طور خودکار از چرخ دنده بالا به پایین حرکت میکند.
کوپلینگ روغنی دارای دو توربین پرهای (تیغهای) روبهروی همدیگر است. چنانکه توربین راننده موتور چرخانده شود، یک گشتاور پیچشی از طریق کوبیدن روغن که بین آنها به گردش در میآید، انتقال مییابد. (این خیلی شبیه به پروانه مقابل هم است؛ چنانکه یکی از آنها به چرخش درآید و سرعت آن شتاب یابد، هوای جریان یافته از آن باعث میشود که پروانه دیگر نیز به چرخش درآید) در اتومبیل روغن به کوپلینگ روغنی (رابط سیالی) اجازه میدهد که در سرعتهای کم موتور به راحتی لغزش یابد (در نتیجه در حالی که ترمز روشن است بی باری را ممکن میسازد). در سرعتهای بالا لغزش تقریبا از بین میرود و کوپلینگ روغنی به عنوان یک اتصال سلب عمل میکند.
مبدل گشتاور هیدرولیکی شبیه به رابط (کوپلینگ) سیال است. روغن در هر دو حالت قدرت را انتقال میدهد. در سرعتهای پایینتر تیغههای پمپ یا پروانه، روغن را به طرف تیغههای استاتور میراند. این تیغهها روغن را به طرف توربین منحرف میکند، بنابراین گشتاور افزایش مییابد. در سرعتهای بالاتر، همانند حالت کوپلینگ روغنی، روغن، استاتور، پمپ و توربین به عنوان یک واحد با هم میچرخند. روغن در جهتهای مختلف در قسمتهای مختلف یک مبدل گشتاور هیدرولیکی حرکت میکند. پمپ میچرخد و روغن را به بیرون میاندازد. محفظه حلقهای شکل که پمپ و توربین را محاصره کرده، از طریق استاتور روغن را به عقب باز میگرداند. در آنجا روغن به تیغههای توربین ضربه میزند و به سمت داخل محفظه توربین حرکت میکند و سپس از طریق استاتور باز میگردد. استاتور با یک کلاچ یک طرفه مجهز شده است. این دستگاه اجازه میدهد که استاتور برای انحراف روغن در سرعتهای پایین استفاده شود و با سرعت بالا با پمپ و توربین حرکت کند. آنچه که در اینجا توضیح داده شد ساده ترین سیستم است؛ غالبا سیستم اجزای بیشتری برای منحرف کردن و هدایت روغن را دارا است و اغلب یک مبدل گشتاور با گیربکسهای دندهای ترکیب شده است.
همه انتقال با ترکیبی از چرخدندههای سیارهای و یک دستگاه کنترل کننده حساس به سرعت انجام میشود که موقعیت دریچههایی را که جریان سیالات هیدرولیکی را کنترل میکنند، تغییر میدهد.
از این رو تعمیر گیربکس اتوماتیک خودرو امری پیچیده بوده و نیاز به کارشناس زبده دارد.
بهگزارش سیانبیسی، فیسبوک سال گذشته بهمنظور بهبود مراقبت پزشکی از کاربران، از بیمارستانها درخواست کرد تا امکان تطبیق اطلاعات حسابهای کاربری را با اطلاعات پزشکی بیماران بررسی کنند. فیسبوک وجود چنین پروژهای را برای سیانبیسی تأیید کرد؛ اما در ادامه افزود که ماه گذشته تصمیم به توقف این برنامه گرفته است (احتمالا به دنبال رسوایی کمبریج آنالیتیکا) تا عملکرد خود را در حفاظت از دادههای کاربران بهبود بخشد و در مورد نحوهی بهکارگیری از آنها نیز بیش از پیش شفاف باشد.
برنامه از این قرار بود که فیسبوک از بیمارستانها بخواهد اطلاعات محرمانهی پزشکی نظیر مسائل مربوط به سلامت و سن بیماران را به اشتراک بگذارند و آنها را با حسابهای کاربری ناشناسی که ظاهرا متعلق به همان افراد است، مطابقت دهند. سپس با پیگیری رفتار کاربران در فیسبوک، درمانهای پزشکی ویژهای برای آنها در نظر گرفته شود. برای مثال، فیسبوک احتمالا تشخیص داده است که کاربری سالخورده، دوستان نزدیک چندانی ندارد؛ در نتیجه در صورتی که این فرد تحت عمل جراحی قرار بگیرد، بیمارستان میتواند برای رسیدگی به وی در دوران نقاهت، پرستاری برای او بفرستد.
فیسبوک در بیانیهای که برای سیانبیسی ارسال کرد، گفت: «این پروژه از مرحلهی برنامهریزی فراتر نرفته است و ما دادههای هیچ شخصی را دریافت نکرده، بهاشتراک نگذاشته و مورد تجزیه و تحلیل قرار ندادهایم.»
هرچند در این گزارش به نظر میرسد که قرار بود دادهها با بیماران مشخصی سفارشیسازی شوند؛ اما فیسبوک در ایمیلی که برای خبرگزاری ورج ارسال کرد، گفت بهجای این کار قصد داشت این دادهها را بهصورت عمومیتری مورد استفاده قرار دهد. یکی از سخنگویان فیسبوک در این باره گفت:
این پروژه قصد نداشت برای افراد مشخص توصیههای پزشکی ارائه دهد؛ درعوض، تمرکز این پروژه بر تهیهی ادراکی کلی بود تا مختصصان پزشکی با استفاده از آن بتوانند در هنگام درمان بیماران یا ارائهی برنامههای مداخلاتی، به ارتباطات اجتماعی آنها نیز توجه کنند.
این برنامه، حتی بدون در نظر گرفتن رسوایی کمبریج آنالیتیکا، اصلا ایدهی خوبی بهحساب نمیآید. در واقع فیسبوک با این برنامه قصد داشت دادههای پزشکی کاربران را بدون اجازهی آنها جمعآوری کند و سپس آنها را بهصورت محرمانهی با اطلاعات حسابهای کاربری مطابقت دهد. چنین چیزی بدون شک نقض گستردهی حریم شخصی افراد بهحساب میآید.
هرچند فیسبوک قصد داشت از طریق مجراهای پزشکی به این اطلاعات دست پیدا کند و مشغول مذاکره با سازمانهایی از جمله مدرسهی پزشکی استنفورد و کالج قلب آمریکا بود؛ اما به نظر میرسد رضایت بیماران برای اشتراکگذاری اطلاعاتشان برای این شبکهی اجتماعی اهمیتی نداشت.
فیسبوک ادعا میکند که قرار نبود اطلاعات بیماران در این برنامه افشا شود و در نظر داشت این دادهها را از لحاظ نظری تنها در اختیار افراد مشخصی از فیسبوک و شرکای پژوهشی پزشکی خود در کالج قلب آمریکا قرار دهد.
کتی گیتس، مدیرعامل کالج قلب آمریکا نیز به سیانبیسی گفت: «این همکاری در مراحل بسیار ابتدایی است و ما از هر دو طرف تلاش میکنیم حریم شخصی، شفافیت و دقت علمی را تضمین کنیم.»
حمله سایبری بامداد امروز به برخی دیتاسنترهای کشور و تغییر تعدادی از مسیریابهای کوچک به تنظیمات کارخانهای؛ فعالیت بسیاری از سایتهای ایرانی را متوقف کرد و دامنه این اختلالات تا ساعاتی پیش نیز وجود داشت و ممکن است هنوز برخی سایتها با اختلال مواجه باشند.
در پی بروز این اتفاق، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توییتر خود نوشت: مرکز ماهر به یاری این مراکز داده، حمله را کنترل و در حال اصلاح شبکههای آنان به حالت طبیعی است؛ تلاشها برای ناامن جلوه دادنها یک فرصت برای اصلاح اشکالهاست.
به گزارش تسنیم، یک ضعف امنیتی در سرورهای سیسکو دلیل این حمله اعلام شده است؛ اشکالی که فقط شامل ایران نبوده و برخی سرورها در سایر کشورها را هم دچار مشکل کرده است.
این شرکت بالغ بر یک هفته گذشته آپدیتی نرمافزاری را برای این مشکل امنیتی منتشر کرد که آخرین بروزرسانی این پچ مربوط به ساعتی قبل از حمله به سرورهای ایرانی میشد.
با وجود اینکه سایت مرکز ماهر وزارت ارتباطات نیز در دامنه این اختلالات قرار داشت اما با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد:
"در پی بروز اختلالات سراسری در سرویس اینترنت و سرویسهای مراکز داده داخلی در ساعت حدود 20:15 مورخ 17/1/97، بررسی و رسیدگی فنی به موضوع انجام پذیرفت.
در طی بررسی اولیه مشخص شد این حملات شامل تجهیزات روتر و سوئیچ متعدد شرکت سیسکو بوده که تنظیمات این تجهیزات مورد حمله قرار گرفته و کلیه پیکربندیهای این تجهیزات (شامل running-config و startup-config) حذف شده است.
دلیل اصلی مشکل، وجود حفره امنیتی در ویژگی smart install client تجهیزات سیسکو است و هر سیستم عاملی که این ویژگی بر روی آن فعال باشد در معرض آسیبپذیری مذکور قرار داشته و مهاجمان میتوانند با استفاده از اکسپلویت منتشر شده نسبت به اجرای کد از راه دور بر روی روتر-سوئیچ اقدام کنند.
لازم است مدیران سیستم با استفاده از دستور "no vstack" نسبت به غیرفعالسازی قابلیت فوق (که عموما مورد استفاده نیز قرار ندارد) بر روی سوئیچها و روترهای خود اقدام کنند، همچنین بستن پورت چهار هزار و 786 در لبه شبکه نیز توصیه میشود.
در صورت نیاز به استفاده از ویژگی smart install، لازم است بروزرسانی به آخرین نسخههای پیشنهادی شرکت سیسکو صورت پذیرد.
در این راستا به محض شناسایی عامل این رخداد، دسترسی به پورت مورد استفاده توسط اکسپلویت این آسیبپذیری در لبه شبکه زیرساخت کشور و همچنین کلیه سرویسدهندههای عمده اینترنت کشور مسدود شد.
تا این لحظه، سرویسدهی شرکتها و مراکز داده بزرگ از جمله افرانت، آسیاتک، شاتل، پارس آنلاین و رسپینا بصورت کامل به حالت عادی بازگشته و اقدامات لازم جهت پیشگیری از تکرار رخداد مشابه انجام شده است.
لازم به توضیح است متاسفانه ارتباط دیتاسنتر میزبان وب سایت مرکز ماهر نیز دچار مشکل شده بود که در ساعت 4 بامداد مشکل رفع شد.
همچنین پیش بینی می گردد که با آغاز ساعت کاری سازمانها، ادارات و شرکتها، شمار قابل توجهی از این مراکز متوجه وقوع اختلال در سرویس شبکه داخلی خود شوند؛ لذا مدیران سیستمهای آسیب دیده لازم است اقدامات زیر را انجام دهند:
• با استفاده از کپی پشتیبان قبلی، اقدام به راهاندازی مجدد تجهیز خود کنند یا در صورت عدم وجود کپی پشتیبان، راهاندازی و تنظیم تجهیز مجددا انجام پذیرد.
• قابلیت آسیبپذیر smart install client را با اجرای دستور "no vstack" غیر فعال شود؛ لازم است این تنظیم بر روی همه تجهیزات روتر و سوئیچ سیسکو (حتی تجهیزاتی که آسیب ندیدهاند) انجام شود.
• رمز عبور قبلی تجهیز تغییر داده شود.
• توصیه میشود در روتر لبه شبکه با استفاده از ACL ترافیک ورودی 4786 TCP نیز مسدود شود.
متعاقباً گزارشات تکمیلی در رابطه با این آسیبپذیری و ابعاد تاثیرگذاری آن در کشور و سایر نقاط جهان توسط این مرکز منتشر خواهد شد."
به گزارش تسنیم، بامداد امروز وزیر ارتباطات اعلام کرده بود که بیش از 95 درصد مسیریابهای متأثر از حمله به حالت عادی بازگشتند و سرویسدهی را از سر گرفتند.
به گفته آذری جهرمی بررسیهای اولیه حاکی از آن است که در تنظیمات مسیریابهای مورد حمله قرار گرفته، با حک پرچم ایالت متحده، اعتراضی درباره انتخابات امریکا صورت گرفته است؛ دامنه حملات فراتر از ایران است.
تصویر حک شده نیز به شرح زیر است:
توکل واژه ای است که در پناه خداوند متعال معنا مییابد. توکلمعنای عمیقی دارد و بر خلاف آنچه در عموم برداشت میشود به هیچ وجهتک بُعدی نیست.
توکل به این معناست که انسان موحد در امور زندگی خویش فقط خود را عامل اصلی نداند؛ بلکه خود را علتی بداند که در راستای علت العلل ( سرمنشاء همه علتها که همان خداوند متعال است) موجودیت یافته است.
از جانب دیگر ممکن است عدهای به اشتباه توکل را به فراموش کردن خود و وظایفشان معنا کنند، به این شکل که بگویند ما تلاشی نخواهیم کرد چرا که خداوند علت غایی اجرایی شدن تمامی امور است. این نیز تفکری بسیار غلط است چرا که انسان عاقل و متدین میداند هیچ دلیل موجهی در سلب وظایف یک انسان نیست. به بیان دیگر انسان در اسلام به وظیفه مامور است و نه به نتیجه.
انسان در هر شرایطی مامور است که وظیفه خود را به خوبی و به نحو احسنت انجام دهد، اما به نتیجه رسیدن آن، چیزی است که باید به خداوند متعال و مشیت او واگذار شود؛ چرا که او عالم و خبیر محض است و از خیر بندهاش آگاهی دارد.
در همین رابطه حدیثی بسیار حائز اهمیت از امیرالمومنین حضرت علی (علیه السلام) در میزان الحکمه نقل شده است : " ايمان هيچ بنده اى راستين نباشد مگر زمانى كه اطمينان او به آنچه نزد خداست بيشتر باشد از آنچه در دست خويش دارد. "
در ادامه تصویر نوشته این حدیث زیبا را مشاهده میکنید :
محققان سالهاست میگویند که نشستن بیش از حد میتواند برای سلامت قلب مضر باشد و حتی به افزایش اندازه دور کمر منجر شود. با اینحال، یکی از مطالعات جدید در همین زمینه نشان میدهد که نشستن بیش از حد برای مجرای ادراری انسانها نیز مضر و زیانآور است. گزارشی از این مطالعه در BJU International منتشر شده است.
در این مطالعه، حدود ۷۰ هزار نفر از افراد میانسال در طی یک دوره ۲.۵ ساله مورد بررسی قرار گرفتند و عواملی مانند مدتزمان نشستن و میزان فعالیت بدنی نیز در میان آنان بررسی شد. طبق یافتههای نهایی، افرادی که روزانه ۵ ساعت یا بیشتر از آن را در حالت نشسته میگذرانند، مانند افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند، بیشتر احتمال دارد که به علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS) مبتلا شوند. این علائم میتوانند شامل چنین مواردی باشند: تخلیه ناقص مثانه، تکرر ادرار یا ضرورت ناگهانی به دفع ادرار، جریان ادرار ضعیف یا نیاز به دفع مکرر ادرار در ساعات خواب شبانه.
نشستن بیشتر از ۵ ساعت در روز و علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS)
این مطالعه فقط شامل مردان میشده است و درنتیجه یافتهها قابل تطبیق با زنان نیستند، چون زنان اساسا دارای مجرای ادراری متفاوتی نسبت به مردان هستند. با اینحال، محققان میگویند: «دلیلی ندارد تصور کنیم که اثرات مخرب و زیانبار ناشی از عدم فعالیت بدنی یا نشستن بیش از حد فقط به مردان محدود میشود».
زنان و خطر ابتلا به عفونتهای مجرای ادراری
نکتهای که باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS) به دلیلهای متعدد در میان زنان شایع هستند و معمولا هم به عملکرد عصبها، عضلهها و بافتهای همبند برمیگردند. بهگفته محققان، «ما متوجه شدیم که داشتن تحرک برای سلامت اسکلتی-عضلانی مهم است و همچنین سلامت عصبها و نحوه عملکرد عضلهها و بافتهای همبند برای تخلیه مثانه نیز به این تحرک ارتباط دارد».
کاهش خطر ابتلا به علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS)
درحالی که علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS) نسبتا رایج است، اما همه افراد به چنین مشکلی مبتلا نمیشوند. برای کاهش خطر ابتلا به LUTS، پیش از هر چیزی باید از سیگار کشیدن خودداری کنید. پیروی از رژیم غذایی سالم و حفظ وزن در محدوده سالم نیز، دو موضوع مهم بعدی هستند. برای اینکه بدنتان بتواند مایعات اضافی را بهصورت منظم دفع کند نیز باید آب مورد نیاز بدن را بهخوبی تامین کنید. تحرک داشتن کافی از طریق اضافه کردن ورزش منظم به برنامه روزانه و پرهیز از نشستن برای مدتزمان طولانی هم از دیگر نکاتی است که باید جدی گرفته شود.
منبع: سلامتیسم
یکی از نیازهای اساسی نیروهای مسلح، تجهیز هواگردها به انواع دوربینهای مراقبت هوایی است. با تجهیز بالگردها و پهپادها به این دوربینها، امکان شناسایی منطقه دشمن و مراقبت از منطقه خودی برای نیروهای مسلح فراهم میشود.
صنایع دفاعی کشورمان با دستیابی به فناوری ساخت انواع دوربینهای مراقبت هوایی دید در شب و دید در روز، توانسته است گام مهمی در راستای تجهیزی بالگردها و پهپادهای مورد استفاده در نیروهای مسلح کشورمان بردارد.
یکی از این دستاوردها، دوربین مراقبت هوایی RU-170 است. این سامانه با بهرهگیری از دوربینهای حرارتی و روزانه با کیفیت تصویر بالا قابلیت نصب روی انواع پرندههای بدون سرنشین و جایروکوپتر را دارد.
این دوربین قابلیت آن را دارد تا در شرایط مختلف آب و هوایی مانند تاریکی مطلق، گرد و غبار و هوای مه آلود را دارد. از دیگر ویژگیهای این سامانه میتوان به وزن پایین، استفاده همزمان از چند سنسور، قابلیت ردیابی اتوماتیک هدف و طراحی مناسب شرایط رزمی اشاره کرد.
دوربین مراقبت هوایی RU-170 داری بزرگنمایی تصویر 36 برابر و فاصله کانونی 100 میلیمتر است. این سامانه همچنین قابلیت کار در دمای منفی 20 درجه تا مثبت 70 درجه را دارد.
دوربین مراقبت هوایی RU-170
سیستم هدایت دوربین مراقبت هوایی RU-170
دوربین مراقبت هوایی RU-170
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات کشورمان، دقایقی پیش با انتشار توییتی، اعلام کرد که برخی از مراکز دادهی کشور با حملهی سایبری مواجه شدهاند و بدین ترتیب تعدادی از مسیریابهای کوچک به تنظیمات کارخانهای خود تغییر یافتهاند. وی در ادامهی توییت خود گفت:
مرکز ماهر به یاری این مراکز داده، حمله را کنترل [کرد] و [آنها] در حال اصلاح شبکهها [و برگرداندن آنان] به حالت طبیعی هستند.
جهرمی معتقد است که تلاشها برای ناامن نشان دادن مراکز دادههای کشور، فرصتی برای رفع مشکلات آنها است. وزیر ارتباطات کشورمان در ادامهی توییتهای خود اعلام کرد که بررسیها نشان از مورد حمله قرارگرفتن مسیریابها دارند و با حکشدن پرچم ایالات متحده، در حقیقت اعتراضی به انتخابات آمریکا صورت گرفته است. جهرمی میگوید:
دامنهی حملات فراتر از ایران است و منشاء حملات در دست بررسی است.
محمدجواد آذری جهرمی در توییت سوم خود از بازگشت بیش از ۹۵ درصد مسیریابهای متأثر از حملات به حالت عادی خبر داد و مدعی شد که این مسیریابها سرویسدهی خود را از سر گرفتهاند.
از زمانیکه انسان توانست به بالای سر خود نگاه کند و آسمان را ببیند، محو زیبایی و اسرار ناگفتهی آن شد. بههمین دلیل ستارهشناسی بهعنوان یکی از قدیمیترین علومی شناخته میشود که انسان را از هزاران سال پیش همراهی میکرده است. پدیدههای آسمانی در نقاشیهای غارهای ماقبل تاریخ به چشم میخورند. بناهایی مثل اهرام مصر و همچنین استونهنج هم گویا با توجه به موقعیت و اصلی پدیدههای آسمانی از قبیل ماه، خورشید و ستارهها ساخته شدهاند.
تصور اینکه مردم باستان چگونه به چنین ساختارهایی دست یافتنهاند، برای ما کمی دشوار بوده و منجر به مطرح شدن فرضیات زیادی شده است. طبق نظر برخی افراد، مردم باستان اطلاعاتی درمورد علوم ریاضیات و دانشهای مربوط به آن داشتهاند. برخی هم معتقدند که بیگانگان نحوهی ساخت آنها را به مردم باستان نشان دادهاند.
اما ما واقعا چه اطلاعاتی درمورد چگونگی درک مردم باستان از آسمان و کیهانشناسی داریم؟ در همین راستا علمی بهنامباستاناخترشناسی یا ستارهشناسی فرهنگی درخصوص بررسی این سوال در دههی ۱۹۷۰ بهوجود آمد. باستاناخترشناسی ترکیبی از اصول تخصصی دیگر مثل ستارهشناسی، باستانشناسی، انسانشناسی و ستارهشناسی قومی است.
روشهای ساده کردن مسائل پیچیده
اهرام مصر از جالبترین بناهای تاریخ بشریت در زمان باستان محسوب میشوند که بادقت بسیار زیادی ساخته شدهاند. مصرشناسی بهنام فلیندر پتری اولین برآورد دقیق خود از این بنا را در قرن ۱۹ میلادی بهعمل آورد. طبق یافتهی او، هر چهار لبهی این اهرام بهسمت یکی از جهات اصلی و با زاویهی یکچهارم قرار گرفتهاند.
اما مصریان از کجا چنین مواردی را میدانستند؟ اخیرا مهندسی بهنام گلن دش فرضیهای را براساس روش دایرهی هندیمطرح کرده است. در روش دایرهی هندی میتوان با استفاده از وسیلهای که سایه ایجاد میکند، جهت شرقیغربی را مشخص کرد. گلن درمورد نحوهی استفادهی مصریان از این روش توضیحاتی ارائه داده است.
آیا توضیحات او کافی است؟ استفادهی مصریان از چنین روشی غیرممکن نیست؛ ولی باعث میشود که ما دیدگاهها، ایدهها و متدهای فعلی خودمان را بهگذشته نسبت دهیم. داشتن بینش در اسطورهشناسی و متدهای شناخته شدهای که در آن زمان استفاده میشدند، میتواند جواب قانعکنندهتری به ما بدهد.
اولین بار نیست که دانشمندان برای توضیح پدیدهها از روش علمی منسوب به گذشته استفاده میکنند. چنین موردی برای استونهنج هم پدید آمد. گرالد هاوکینگ ستارهشناس، درسال ۱۹۶۴ روش پیچیدهای برای استفاده از حفرهها و نشانگرها برای پیشبینی کسوف در استونهنج پیاده کرد. با این حال نمیتوان به این روش برای توضیح چگونگی استفاده از استونهنج، استناد کرد.
روشهای موفق احتمالی
برای درک بهتر گذشته باید از شیوههای مختلفی از سایر اصول برای حمایت یک ایده استفاده کرد. همچنین باید دانست که تنها یک جواب و توضیح برای چگونگی طراحی یا نحوهی استفاده از یک بنا وجود ندارد؛ با این اوصاف، ستارهشناسی باستانی چگونه میتواند طراحی دقیق اهرام را توضیح دهد؟ طبق یک مطالعه، دو ستارهی مغرز و فاد از دباکبر کلید پاسخ بهاین سوال هستند. این ستارهها در تمامی طول شب قابل مشاهده هستند. با استفاده از مرخت و موقعیت پایین ستارههای مغرز و فاد در شب، میتوان جهت شمال را پیدا کرد. مرخت وسیلهای باستانی برای زمانبندی است که از یک میله در خط عمودی متصل به دستهی چوبی برای ردیابی توازن ستارهها تشکیل شده است.
استفاده از چنین تفسیری بیشتر قابل استناد است، چراکه اطلاعات بهدستآمده از ستارهی اساطیری در کتیبههای موجود در معبد حوروس در شهر ادفو با آن مطابقت دارد. طبق تفسیر، استفاده از مرخت بهعنوان وسیلهی ارزیابی جواب سوال ما است. بهرهگیری از مرخت درمورد منشأ سایر مکانهای مصر نیز توضیحاتی ارائه میدهد. در کتیبهها، حروف هیروگلیف مصری نشان از پای جلوی گاو نر دارند که نشاندهندهی ساختار ستارهای بناتالنعش (هفت اورنگ) و موقعیت محتمل آن در آسمان است.
استفادهاز ستاره مغرز و فاد از دباکبر برای مشخص کردن جهت شمال (خط سبز رنگ). این تصویر، شبیهسازی از کار مصریان در سال ۲۵۶۲ قبلاز میلاد مسیح است. (عکساز دنیل براون)
درمورد استونهنج هم ایدههای بهتری وجود دارد. پژوهشگرها طی مطالعهای، دایرههای عجیب چوب نزدیک استونهنج را شناسایی کرده و اعلام کردند که چنین مواردی شاید نشاندهندهی زندگی باشد (چوب نشاندهنده زندگی و سنگ نشاندهنده مرگ). موارد مشابهی در بناهای کشفشده در ماداگاسکار مشاهده شده است که حاکی از احتمال یکسان بودن مفاهیم مرگ و زندگی در افکار مردم باستانی است. این موارد مشابه تفکر درمورد استونهنج را گستردهتر از پیش میکند. افراد دیگر استونهنج و بهخصوص راه و مسیر آن را نشاندهندهی مسیر مذهبی به دنیای مردگان میدانند، چراکه ماه در راستای این مسیر قرار میگیرد.
ستارهشناسی فرهنگی در رفع ابهامات قبرهای ۶۰۰۰ ساله در پرتغال (نوعی قبر متشکل از اتاقی با سنگهای متصل بههم و یک ورودی بسیار طولانی) نیز به کمک آمده است. باستانشناسی بهنام فابیو سیلوا چگونگی تنظیمشدن منظرهی داخل چارچوب قبرها را بهسمت ستارهی دبران را که از بالای یک محدودهی کوهستانی طلوع میکند، نشان داد. چنین منظرهای از داخل قبر شاید نشاندهنده شروع یک رسم مذهبی برای مردگان یا حتی زندهها باشد.
کار میدانی در یکی از قبرهای پرتغال در دالمن د ارکا. چادر کنار ساختار سنگی، شبیهسازیاز منظره داخل قبر است.
نتیجهگیری سیلوا ابعاد دیگری هم دارد. محدودهی کوهستانی شاید جایی باشد که سازندگان قبر از آنجا در تابستان مهاجرت کردهاند. ستارهی دبران در آغاز مهاجرت، برای اولین بار در سال در اینجا طلوع میکند (که طلوعش به طلوع شمسی معروف است). طبق داستانهای عامیانهی باستانی، چوپانی در این ناحیه، ستارهی یادشده را بهاندازهای نورانی دید که گویی تمامی کوهستان را روشن کرده است. چوپان وقتی به اینجا رسید، تصمیم گرفت اسم ستاره را روی کوهستان (که امروزه هم به این اسم است) و سگش بگذارد.
طی کار مشترک، من [نویسندهی متن] و سیلوا مشخص شد که منظره ورودی طولانی و باریک قبر از طریق یک سوراخ، قابلیت دیده شدن ستاره را حتی بهتر ازقبل میکند.
البته تصور اینکه مردم باستانی ستارهشناسان ماهر و باسوادی بودند، آسان است؛ ولی باید بهخاطر داشته باشیم که چنین فرضیاتی نسبت به تأثیر ستارهشناسی در زندگی آنها، تنها نشاندهندهی دیدگاه ما راجع به ستارهشناسی است. یافتههای ستارهشناسی فرهنگی نشاندهندهی اهمیت آسمان در زندگی مردم باستانی است. البته هنوز اسرار زیادی درخصوص زندگی مردم باستانی وجود دارد، ولی شیوهای که تاحد ممکن از فرضیات و زمینههای محتمل تجربی برای اثبات فرضیات استفاده کند، بهترین شیوه خواهد بود.
مدتی پیش بود که قابل اعتمادترین خودروهای فعلی بازار جهانی در کلاسهای مختلف در زومیت معرفی شد. پس از معرفی قابل اعتمادترینها، خودروهای سواری غیرقابل اعتماد نیز طبقهبندی شدند. در این مطلب اما غیرقابل اعتمادترین خودروهای کراساور، شاسیبلند و وانت پیکاپ در بازار جهانی فهرست میشوند.
همانند مقالههای گذشته، معیار طبقهبندی خودروهای غیرقابل اعتماد، دادههای بهدست آمده از پیمایش بیش از ۳۵ هزار مورد، توسط بنیاد JD Power است. کارشناسان این مؤسسهی آمریکایی از ۳۵ هزار مالک خودروهای سه ساله در مورد وضعیت خودرو نظرسنجی کردهاند. برای اعتبار بیشتر، نتایج پیمایش JD Power با دادههای نظرسنجی نشریهی آمریکایی کانسیومر ریپورتس (Consumer Reports) یا به اختصار CR همپوشانی داده شده است. تمام هفت خودروی این فهرست در بخش قابل اعتماد بودن تستهای قوای محرکهی بنیاد JD Power فقط دو ستاره از پنج ستاره دریافت کردهاند. همانطور که ذکر شد، دادههای نظرسنجی CR نیز لحاظ شده است. کارشناسان CR ردهبندی متفاوتی دارند؛ درواقع برای شناسایی غیرقابل اعتمادترین خودروهای کراساور، شاسیبلند و وانت پیکاپ امتیاز «پایینتر از متوسط» در کنار دو ستاره و حتی کمتر بنیاد JD Power و نشریه CR قرار گرفته است.
لازم به ذکر است که نتایج کلی بهقدری که لازم است غیرقابل اعتمادترین مینیونهای بازار جهانی را معرفی نمیکند.درواقع فقط مینیون دوج گرند کاروان با امتیازات متوسط به پایین و سه ستاره همراه شد که به دلیل معیار مشخص شدهی دو ستاره، نمیتواند واقعاً یک خودروی غیرقابل اعتماد باشد. همین مورد برای وانت پیکاپهای سبک (وانتهای با ظرفیت بار کمتر از ۱۸۱۵ کیلوگرم) هم صدق میکند. نزدیکترین مدل به معیار غیرقابل اعتماد بودن، وانت شورولت سیلورادو بود که در مجموع در بخش تجهیزات مکانیکی امتیازات خوبی گرفته است.
با این توضیحات، در ادامه هفت خودروی غیرقابل اعتماد بازارجهانی در کلاسهای کراساور، شاسیبلند و وانت پیکاپ معرفی میشوند.
۷- رم 2500 و 3500
قیمت پایه آخرین مدل: ۳۲ هزار و ۵۴۵ دلار – ۳۳ هزار و ۶۴۵ دلار
وانت پیکاپهای سنگین سری 2500 و 3500 برند آمریکایی رم (Ram) در ردهبندی قابل اعتماد بودن بنیاد JD Power کمترین امتیازات ممکن را در برابر رقبای خود همچون محصولات شورولت، جی ام سی و فورد دریافت کردهاند. هر دو وانت پرطرفدار آمریکایی 2500 و 3500 بر اساس نتایج نظرسنجی نشریهی CR، با مشکلات اساسی در بخشهای سیستم تعلیق و سوخترسانی دست و پنجه نرم میکنند.
وانتهای رم سری 1500، 2500 و 3500 که نسل چهارم آنها در سال ۲۰۰۹ عرضه شد و همچنان تا سال ۲۰۱۸ مدلهای این نسل تولید میشود،برخلاف مشکلات قوای محرکه جزو پرفروشترین وانت پیکاپهای بازار آمریکا هستند. بهنظر میرسد که سری 1500 عملکرد بهتری داشته باشد.
۶- لندرور رنجرور اسپرت
قیمت پایه آخرین مدل: ۶۶ هزار و ۷۵۰ دلار
شاسیبلند لوکس و بریتانیایی لندرور رنجرور اسپرت از سال ۲۰۰۴ در بازار جهانی فروخته میشود. نسل اول این شاسیبلند پرقدرت با تواناییهای آفرود فوقالعاده که مدتی به دلیل آلایندگی زیاد، مورد اعتراض طرفداران محیط زیست هم قرار گرفت به مدت ۹ سال تولید شد. سال ۲۰۱۳ بود که نسل دوم و فعلی رنجرور اسپرت در نمایشگاه خودروی نیویورک رونمایی شد. این شاسیبلند گرانقیمت در بخش قابل اعتماد بودن قوای محرکه از بنیاد JD Power امتیاز پایینی گرفته اما در دیگر بخشها متوسط ظاهر شده است. کارشناسان نشریه CR رنجرور اسپرت را با تنها یک ستاره قابل اعتماد بودن همراه کردهاند و البته این شاسیبلند لوکس را در فهرست ۱۰تایی غیرقابل اعتمادترین خودروهای سال ۲۰۱۷ قرار دادهاند.
۵- اینفینیتی QX60
قیمت پایه آخرین مدل: ۴۳ هزار و ۳۰۰ دلار
کراس اور لوکس QX60 اولین محصول اینفینیتی با ظرفیت هفت سرنشین است که در سال ۲۰۱۳ عرضه شد. QX60 به عنوان کراس اور برند لوکس و زیرمجموعهی نیسان، همانند مدل پتفایندر که در این فهرست قرار دارد، از پلتفرم D نیسان استفاده کرده است. اینفینیتی ۴۰ هزار دلاری در بخشهای قابل اعتماد بودن قوای محرکه، بدنه و کابین امتیاز کمتر از متوسط و تجهیزات رفاهی و داخلی امتیاز متوسط از متخصصان JD Power گرفته است. از نظر کارشناسان CR این کراساور خانوادگی به دلیل مشکلات اساسی در گیربکس و سیستم انتقال قدرت، اصلا قابل اعتماد نیست و دو ستاره بیشتر نمیگیرد.
۴- نیسان پتفایندر
قیمت پایه آخرین مدل: ۳۱ هزار و ۴۰ دلار
پتفایندر (Pathfinder) شاسیبلند و کراساور شناخته شدهی نیسان است که در طول چهار نسل از عرضه آن، دوبار بین شاسی یکپارچه و مستقل تعویض انجام داده است. نسل چهارم و فعلی پتفایندر که در سال ۲۰۱۷ فیسلیفت شد، همانند نسل دوم از شاسی یکپارچه استفاده میکند و در کلاس کراساور سایز متوسط قرار میگیرد. نیسان پتفایندر در بخشهای قوای محرکه، بدنه و کابین امتیاز کمتر از متوسط و در بخش تجهیزات رفاهی و کابین امتیاز بالا از JD Power دریافت کرده است. کارشناسان نشریهی CR قابل اعتماد بودن پتفایندر را در یک ستاره خلاصه کردهاند. مشکلات اساسی گیربکس نیسان پتفایندر عامل اصلی امتیاز پایین CR عنوان شده است.
۳- جیپ گرند چروکی
قیمت پایه آخرین مدل: ۳۰ و ۶۹۵ دلار
جیپ گرند چروکی (Grand Cherokee) که تا بهامروز چهار نسل از آن همیشه با شاسی یکپارچه عرضه شده است، سه نسل در کلاس شاسیبلندها بود تا در سال ۲۰۱۱ و با رونمایی نسل چهارم و فعلی، به کلاس کراساورهای سایز متوسط وارد شود. متخصصان JD Power قابل اعتماد بودن گرندچروکی را در بخشهای قوای محرکه و تجهیزات رفاهی و کابین با امتیازات پایین و در بخش بدنه و کابین با امتیاز متوسط همراه کردهاند. پایینترین امتیازات مجموع قابل اعتماد بودن کارشناسان نشریه CR شامل حال کراساور جیپ شده است.
۲- جیپ چروکی
قیمت پایه آخرین مدل: ۲۴ هزار و ۶۹۰ دلار
مدل چروکی به عنوان نمایندهی یکی از قبایل سرخپوست آمریکا تا رسیدن به نسل پنجم در سال ۲۰۱۴ در کلاسهای مختلفی تولید شد. چروکی مدل ۲۰۱۹ کراس اور کامپکتی است که با قابلیتهای آفرود مشهور جیپ همراه میشود. با اینحال مدب سه سال پیش چروکی در در تمام بخشهای بهجز بدنه و کابین کمترین امتیازات تستهای قابل اعتماد بودن JD Power را به خود اختصاص داده است. از نظر کارشناسان نشریه CR جیپ چروکی مدل ۲۰۱۴ کاملاً غیرقابل اعتماد است اما با دادن دو ستاره به مدل ۲۰۱۷، چروکی پیشرفت کرده است. بزرگترین مشکلات فنی چروکی در گیربکس و سیستم انتقال قدرت آن گزارش شدهاند.
۱- شورولت ساب اوربان – جیامسی یوکان XL
قیمت پایه آخرین مدل: ۵۰ هزار و ۲۰۰ دلار – ۵۱ هزار و ۸۰۰ دلار
شاسیبلند بزرگ و طویل شورولت ساب اوربان (Suburban) یکی از قدیمیترین محصولات برند آمریکایی شورولت و درواقع قدیمیترین مدل درحال تولید بوده که از سال ۱۹۳۵ تا نسل یازدهم آن در سال ۲۰۱۵ تولید شده است. ساب اوربان در طول این یازده نسل در برندهای مختلفی چون هولدن، پلیموث و جیامسی به تولید رسیده است. این مدل در برند جیامسی با عنوان یوکان XL در حال فروش است. شورولت ساب اوربان کمترین امتیازات تستهای JD Power را دریافت کرده است؛ البته برادر دوقلوی آن یوکان XL در پیمایش JD Power شرکت داده نشده است. کارشناسان نشریه CR اما هر دو مدل را مورد توجه قرار دادند تا فقط یک ستاره قابل اعتماد بودن به شاسیبلندهای غولپیکر آمریکایی اختصاص داده شود.
اپل که در ابتدا با نام Apple Computer شناخته میشد، یک شرکت چندملیتی است که در زمینههای مختلفی از جمله تولید لوازم الکترونیکی، رایانههای شخصی، تولید سرور و نرمافزارهای رایانهای فعالیت دارد. علاوه بر این شرکت یادشده یکی از بزرگترین توزیعکنندگان محتوای چندرسانهای است. اپل در سراسر دنیا نمایندگیهایی برای فروش محصولات خود تأسیس کرده که به این نمایندگیها اپاستور میگویند. محصولات اصلی این شرکت گوشی هوشمند آیفون، تبلت آیپد، پخشکنندهی چندرسانهای قابل حمل و رایانههای سری مکینتاش است.
استیو جابز و استیو وزنیاک در تاریخ یکم آوریل سال ۱۹۷۶ (۱۲ فروردین ۱۳۵۵) شرکتی به نام اپل تأسیس کردند. ثبت این شرکت نیز در روز سوم ژانویه ۱۹۷۷ (۱۳ دی ۱۳۵۵) در کوپرتینو کالیفرنیا انجام شد.
به مدت سه دهه، عمدهی فعالیت این شرکت تولید رایانههای شخصی بود. در این بین، محصولاتی از جمله رایانهی اپل ۲، مکینتاش و پاور مک تولید شد. در آن زمان فروش این دستگاهها چندان مطلوب نبود و تا دههی ۹۰ میلادی، سهم بازار اپل در فروش رایانههای شخصی بسیار کم بود. با وجود اینکه استیوجابز یکی از مؤسسان اپل بود، اما در فاصلهی بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۶ از این شرکت اخراج شد. وی در مدتی که در اپل مشغول نبود، شرکت دیگری به نام نکست (NeXT) را بنا نهاد که این شرکت نهایتا توسط اپل خریداری شد. پس از این اتفاق، جابز بار دیگر بهعنوان مدیرعامل اپل انتخاب شد.
با معرفی پخشکنندهی چندرسانهای اپل موسوم به آیپاد در سال ۲۰۰۱ و نیز ایجاد فروشگاه آیتیونز موزیک در سال ۲۰۰۳، اپل خود را بهعنوان یکی از شرکتهای برتر تولیدکنندهی لوازم الکترونیکی و نیز یکی از فروشندههای برتر محتوای مالتیمدیا به جهان شناساند. همین عوامل باعث شد تا نام کامپیوتر از انتهای نام این شرکت برداشته شود و در سال ۲۰۰۷ نام شرکت به اپل تغییر یابد.
پایهگذاری اپل
اگر در حال خواندن این مطلب هستید، بهاحتمال زیاد باید شما را جزء عاشقان یا دستکم علاقهمندان به دنیای فناوری دانست. با این شرایط حتما میدانید که داستان بیشتر برندهای محبوب و بزرگ کنونی حوزهی تکنولوژی، از یک مکان افسانهای به نام گاراژ خانه شروع شده است. مورد دیگری که در شروع داستان این نوع شرکتها وجود دارد، شرایط نهچندان مناسب و نیروی کار دو یا سه نفره است. اما در نهایت این آغازها به سرانجامی بینظیر ختم میشود.
همانطور که در بخش مقدمه اشارهی کوتاهی داشتیم، استیو جابز و استیو وزنیاک بهعنوان مؤسسان اصلی شرکت اپل شناخته میشوند؛ اما نباید در این بین، یکی از دوستان دو استیو داستان به نام رونالد وین را فراموش کنیم. اگر وین نبود، شاید امروز شاهد محصولاتی مثل آیفون، آیپد یا آیمک نبودیم. جابز دوست خود وین را متقاعد کرد که با دریافت ۱۰ درصد از سهام شرکت تازه تأسیس، به عنوان زیردست وی و استیو وزنیاک مشغول به کار شود. اما ۱۲ روز پس از این اتفاق، وین سهام خود به ارزش فقط ۵۰۰ دلار را فروخت. این سهام در حال حاضر ۷۲ میلیارد دلار ارزش دارد.
پایهگذاری اپل - ملاقات جابز و وزنیاک
استیوهای داستان، یکدیگر را در یکی از کلابهای کامپیوتری ملاقات کردند. در این کلاب، علاقهمندان به رایانهها در گاراژی که در منلوپارک کالیفرنیا بود، گرد هم میآمدند. این دو یک هدف مشترک داشتند: ساده کردن رایانهها برای همه.
(استیو جابز در سمت راست و استیو وزنیاک در سمت چپ)
در آن زمان وزنیاک اولین رایانهی خود را ساخته بود. این رایانه یک کیبورد شبیه به دستگاه تایپ داشت و میشد آن را به تلویزیون متصل کرد. بعدها این کامپیوتر با نام اپل وان تولید شد و در واقع باید آن را نمونهای اولیه از تمام رایانههای مدرن دانست. اما هدف اصلی وزنیاک این نبود که دنیا را تغییر دهد، بلکه بیشتر علاقه داشت خود را بهعنوان فردی به دیگران نشان دهد که قادر است با کمترین منابع، بهترین محصول ممکن را تولید کند.
رونالد وین
پیش از تأسیس اپل، وزنیاک تمایل چندانی به نمایش دادن رایانه ساخت خود به دیگران نداشت. او خجالت میکشید و اینگونه گمان میکرد که اطلاعات کمی در مورد سیستمهای کامپیوتری دارد و به همین دلیل تصمیم گرفته بود بهطور کامل از معرفی دستگاهش در کلاب یادشده خودداری کند.
اما به لطف استیو جابز که پتانسیل خیلی خوبی در رایانهی وزنیاک دیده بود، وزنیاک از تصمیم خود صرفنظر کرد. اگر جابز با وزنیاک ملاقات نمیکرد، شاید کامپیوتر ساختهشده توسط وزنیاک هیچگاه دیده نمیشد. حتی بهمنظور کمک مالی برای تولید بیشتر این کامپیوتر، استیو جابز فولکس واگن خود را هم فروخت. وزنیاک نیز در آن زمان ماشینحساب اچپی خود را به فروش رساند و سرانجام این دو به همراهی رونالد وین، در یکم آوریل سال ۱۹۷۶ (۱۲ فروردین ۱۳۵۵) شرکت اپل کامپیوتر را تأسیس کردند، شرکتی که اکنون ۴۲ سال عمر دارد.
انتخاب نام اپل
بر اساس مصاحبهای که در دسامبر ۱۹۸۴ در مجلهی بایتز از وزنیاک منتشر شده، وی ایدهی انتخاب نام اپل را به استیو جابز نسبت داده است. وزنیاک در این مصاحبه اینگونه گفت: «جابز گهگاه باغبانی میکرد و محصولات ارگانیک خود را پرورش میداد. من فکر میکنم نام اپل به دلیل همین موضوع به ذهن او خطور کرد یا شاید این بازخورد طبیعت بود. شاید این کلمه ناگهان در یکلحظه به او الهام شده باشد. در هر صورت، پس از نام اپل هر دو تلاش کردیم نامهای دیگری را جایگزین کنیم؛ ولی هیچکدام در نهایت موفق نشدیم نامی بهتر از اپل بیابیم.»
فروش کامپیوتر اپل وان
وزنیاک تمام کامپیوترها را با دست میساخت و این در حالی بود که قیمت تعیینشده برای هر رایانهی اپل وان کمی بیشتر از هزینهی خرید قطعات آن بود. اگر آنها موفق به فروش ۵۰ عدد اپل وان میشدند، فقط هزینههای سرمایهگذاری شدهشان بازگشت داده میشد. اما استیو جابز آرزوهای بلندپروازانهتری داشت.
قیمت اپل وان، معادل ۶۶۶.۶۶ دلار تعیین شده بود. اپل تازه تأسیس موفق شد با فروشگاه بایت واقع در مانتینویو برای تولید ۵۰ عدد اپل وان با قیمت هر واحد ۵۰۰ دلار قرارداد ببندد. اپل در آن زمان قادر به تولید تعداد بیشتری از اپل وان نبود. شرکت آتاری که استیو جابز سابقهی فعالیت در آن را داشت، برای فروش هر قطعه به او، مبلغ مورد نظر را نقدا درخواست میکرد و بانک نیز جابز را برای دریافت وام رد صلاحیت کرده بود. اگرچه در آن مقطع زمانی، استیو جابز پیشنهادی ۵ هزار دلاری از جانب پدر یکی از دوستانش دریافت کرده بود؛ اما این مبلغ هم برای تأمین منابع مورد نیاز ساخت تعداد بیشتری از رایانهی اپل وان کافی نبود.
یک نمونهی اصل از کامپیوتر اپل وان
پس از آمادهسازی سفارش فروشگاه بایت، مشکلاتی بین شرکت نوپای اپل کامپیوتر و مدیر این فروشگاه به وجود آمد که در نهایت باعث شد استیو جابز ریسک دیگری برای موفقیت به جان بخرد. در آن شرایط وی تعهد داد که رایانههای ساختهشده را کاملتر کند و بهموقع به فروشگاه مورد بحث تحویل دهد. در واقع فروشگاه بایت با دیدن نمونهی اولیه اپل وان امید چندانی به فروش آن نداشت و به همین دلیل در گفتگوهای بین مدیر بایتشاپ و استیو جابز، قرار بر این شد که این محصول به یک رایانهی کامل تبدیل شود. در همان زمان بود که رونالد وین بهطور کامل از شرکتی که تازه با دوستان خود تأسیس کرده بود، ناامید شد و در نهایت این شرکت را ترک کرد.
جابز پس از بگومگوهای خود با فروشگاه بایت و پس از تعهدات جدیدی که به گردن گرفته بود، بهسختی در کنار وزنیاک و چند تن از دوستان و نیز خانوادهی خود کار کرد تا بتواند بهموقع سفارش تغییریافتهی آن فروشگاه را تأمین کند. استیو جوان و پرانگیزه کارش را بهخوبی انجام داد و به عهد خود عمل کرد. هنگامی که محصول تغییریافتهی اپل کامپیوتر برای بار دوم به بایتشاپ تحویل داده شد، ترل که مدیریت فروشگاه یادشده را بر عهده داشت، از آنچه مشاهده کرد بسیار شگفتزده شد.
محصولی که جابز و وزنیاک آماده کرده بودند، فقط یک برد کامپیوتری بود که بدون پیشنیازهایش، هیچ کاری از آن برنمیآمد. ترل حتی نمیتوانست این بردها را تست کند و بدین منظور باید دو تبدیلکننده خریداری میکرد. از آنجا که این محصول کیبورد یا نمایشگر نداشت، امکان انتقال اطلاعات به آن بدون لوازم مورد نیاز وجود نداشت. حتی اگر یک صفحهکلید به این برد اضافه میشد، حتی با تلاش فراوان یک برنامهنویس، امکان برنامهریزی آن فراهم نبود؛ چراکه جابز و وزنیاک، زبان برنامهنویسی را روی نوار کاست یا چیپ حافظهی ROM ارائه نکرده بودند. مشکل دیگری که این محصول داشت، این بود که هیچ جعبهای برای آن در نظر گرفته نشده بود.
بردی که جابز و وزنیاک برای شرکت بایت آماده کرده بودند
ترل در ابتدا به این برد هم امیدی نداشت؛ اما جابز نهایتا وی را متقاعد کرد تا به قرارداد عمل کند و مبلغ مورد نظر را به شرکت جوان اپل بپردازد. در نهایت در فاصلهی بین سالهای ۱۹۷۶ تا سپتامبر ۱۹۷۷، ۲۰۰ عدد رایانهی اپل وان تولید شد.
با در نظر گرفتن اینکه هر ۲۰۰ کامپیوتر اپل وان ساختهشده به فروش رفت، میتوان این محصول را یک دستگاه موفق دانست. این رایانه باعث شد تا شرکت نوپای اپل رشد بسیار چشمگیری را تجربه کند.
کامپیوتر اپل ۲
تصویری از کامپیوتر اپل ۲
در آوریل سال ۱۹۷۷، کامپیوتر اپل ۲ (Apple II) در نمایشگاه رایانهی West Coast معرفی شد. این محصول در آن زمان رقابتی شانه به شانه با بزرگانی چون Commodore PET داشت. این دستگاه همانند نسل پیشین خود یک ماشین پیشگام بود که از گرافیک رنگی بهره میبرد و حافظهی آن از نوع نواری بود که البته بعدا به فلاپی ۵.۲ اینچی ارتقاء یافت. اپل ۲ میتوانست تصاویر را در نمایشگری از نوع NTSC و با رزولوشن واقعی ۲۸۰ در ۱۹۲ پیکسل به نمایش درآورد که این مشخصه در آن زمان بسیار شگفتانگیز بود و این وضوح، رزولوشن بالایی محسوب میشد.
کامپیوتر اپل ۲ یک اختراع واقعی بود. نویسندهی زندگینامهی استیو جابز، والتر آیزاکسون در این مورد گفته است که معرفی اپل ۲، نقطهی آغاز صنعت رایانههای شخصی بود. مشکل اما، قیمت ۱٫۳۰۰ دلاری تعیینشده برای این رایانه بود که با توجه به مشخصات فنیاش، چندان منطقی به نظر نمیرسید. مسلما پرداخت چنین هزینهای برای کاربران مستلزم یک دلیل خوب بود. اما اپل ۲ دارای ویژگی بسیار خوبی بود که افراد با توجه به همین قابلیت دلیل خوبی برای خریدن این محصول داشتند.
نرمافزار Visicalc محرکی برای افزایش فروش اپل ۲
یکی از دانشجویان مدرسهی کسبوکار هاروارد به نام دن بریکلین یک تصویر ذهنی بسیار خوب ارائه کرده بود. وی تصور نمایشگری را داشت که در آن، اعداد بهصورت بصری قابل مشاهده باشند و بتوان با استفاده از ماوس و کیبورد با این اعداد تعامل کرد و عملیات مختلفی چون جمع و تفریق را روی آنها انجام داد. البته آنچه در دههی ۷۰ میلادی به ذهنبریکلین خطور کرده بود، در نرمافزارهای موسوم به صفحهی گستردهی امروزی نظیر اکسل نمود پیدا کرده است. بریکلین با همراهی باب فرانکستون و در طی دو ماه نرمافزار VisiCalc را برای اپل ۲ توسعه دادند.
VisiCalc در سال ۱۹۷۹ معرفی شد. این نرمافزار بهعنوان یک صفحهی جادویی که قادر به انجام محاسبات مجدد است، تبلیغ میشد. بدیهی است که انتشار نرمافزار یادشده یکی از مهمترین عواملی بود که به فروش موفق رایانهی اپل ۲ کمک کرد و باعث شد این شرکت پایههای محکمی در صنعت رایانههای شخصی برای خود ایجاد کند.
پیش از معرفی رسمی VisiCalc، تحلیلگری به نام بنجامین ام روزن، پس از بررسی مختصر این نرمافزار نظر خود را اینگونه بیان کرد: «VisiCalc بسیار قدرتمند و کامل و کارکرد آن آسان و مناسب است و همین مشخصهها باعث میشود احتمالا این نرمافزار به یکی از پرفروشترین نرمافزارهای تاریخ مبدل شود. علاوه بر این وجود چنین نرمافزاری به فروش بیشتر کامپیوترها کمک میکند.»
محیط نرمافزار VisiCalc
البته افراد دیگری هم در آن زمان بودند که خرید اپل ۲ را صرفا به دلیل داشتن نرمافزار یادشده، منطقی نمیدانستند. از جمله این افراد میتوان به تیم بری اشاره کرد که از نظر وی بهتر بود VisiCalc امکان اجرا شدن در رایانههای CP/M را هم داشت تا بتوان از قابلیتهای آن در سایر سیستمها بهره برد.
اپل، زیراکس و ماوس تک دکمهای
دو استیو داستان، با دو رایانهی شخصی تولیدشده خود در شرکتشان، نامهای بزرگ این صنعت را هدف قرار داده بودند.
زیراکس نیز در آن زمان یک مرکز تحقیقاتی به نام Xerox PARC در آمریکا تأسیس کرده بود. این مرکز بهمنظور بررسی تکنولوژیهای جدید احداث شد و کمک کرد تا فناوریهایی از جمله محتوای چندرسانهای اپتیکال، اترنت و چاپگرهای لیزری که از آنها بهصورت روزمره استفاده میشود، پیشرفت داشته باشند.
کامپیوتر Zerox Alto اولین کامپیوتر مجهز به سیستمعامل گرافیکی
اپل وان و اپل ۲ هر دو سیستمهای بر پایهی متن بودند که از این نظر شباهت زیادی به کامپیوترهای شخصی اولیهی عرضهشده توسط شرکت آیبیام داشتند. اما استیو جابز میخواست دستگاهی بسازد که حس بیشتری در آن وجود داشته باشد. وی شرکت زیراکس را متقاعد کرد تا به همراه تعدادی از کارمندان اپل، به مدت سه روز به Xerox PARC دسترسی داشته باشند. شرکت زیراکس نیز در مقابل ۱۰۰ هزار از سهم اپل را با قیمت هر سهم ۱۰ دلار پیش از عرضهی اولیهی سهام این کمپانی خریداری کرد که سوددهی بالا و کم ریسکی را برای زیراکس به ارمغان آورد.
نظر جابز با دیدن دستگاهی به نام Alto دگرگون شد. این دستگاه در مرکز تحقیقاتی زیراکس به میزان وسیعی مورد استفاده قرار گرفته بود و در آن زمان از یک نمایشگر افقی و رابط کاربری گرافیکی بهره میبرد. این دو قابلیت باعث شده بودند تا Alto در زمان خود، جلوتر از سایرین باشد. شرکت زیراکس در مجموع ۲۰۰۰ دستگاه از این محصول را تولید کرد.
استیو جابز به این نتیجه رسید که رایانههای تولیدشده توسط اپل باید کارکردی شبیه به محصول زیراکس، داشته باشند.
ورود اپل به بازار بورس
پس از ورود فورد به تالار بورس اوراق بهادار در سال ۱۹۵۶، بزرگترین IPO (عرضهی اولیهی سهام) در سال ۱۹۸۰ میلادی توسط اپل انجام شد. در آن زمان اپل با ارزشی معادل ۱.۸ میلیارد دلار وارد بازار سهام شد و همین کافی بود تا از بین ۱۰۰۰ کارمند این شرکت بیش از ۴۰ نفر یک شبه به افرادی میلیونر تبدیل شوند.
کامپیوتر شخصی اپل ۳
کامپیوتر اپل ۳ نیز در سال ۱۹۸۰ و با قیمتی بین ۴۳۴۰ دلار تا ۷٫۸۰۰ دلار معرفی و قرار شد حکم رایانهی تجاری و پرچمدار اپل را داشته باشد، اما به دلیل مشکلاتی که برای این محصول بهوجود آمد چنین اتفاقی رخ نداد. برای یادآوری بد نیست اشاره کنیم که اپل ۳ از یک پردازنده با فرکانس کاری ۲ مگاهرتز بهره میبرد و حافظهی رام آن ۴ کیلوبایت در نظر گرفته شده بود.
یک سال پس عرضهی اولیهی سهام اپل، یعنی در سال ۱۹۸۱، شرکت آیبیام یک رایانهی شخصی با قیمت ۱٫۵۶۵ دلار معرفی کرد. این محصول مشخصات فنی چندان قابل توجهی نداشت و به دلیل اهمیت ندادن افراد به همین مشخصات، پس از دو سال توانست سهم قابل توجهی از بازار اپل را از آن خود کند.
در همین زمان اپل اولین لرزش شدید خود را احساس کرد. در نتیجه این شرکت ۴۰ نفر از کارمندانش را اخراج کرد و تغییراتی هم در جایگاه مدیران اصلی اعمال شد. در سال ۱۹۸۲، شرکت جوان مایکروسافت شروع به ساختن چند نرمافزار برای پروژهی رمزآلود مک اپل کرد؛ اما ردموندیها به طور همزمان کار بر روی یک رابط کاربری گرافیکی (ویندوز) برای رایانههای شخصی آیبیام را نیز انجام میدادند.
کامپیوتر اپل لیزا
اما در سال ۱۹۸۳ اپل همچنین رایانهای به نام لیزا را با قیمت ۹۹۹۵ دلار معرفی کرد. این محصول در واقع اولین رایانهی تجاری با ماوس و رابطکاربری گرافیکی بود؛ اما به دلیل قیمت بسیار بالا، سرعت کم و عدم سازگاری با محصولات دیگر، نتوانست به موفقیت برسد.
تولد مک و خروج استیو جابز از اپل
سرانجام در سال ۱۹۸۴ میلادی، رایانهی شخصی مک که بسیاری از افراد مدتها انتظار آن را داشتند معرفی شد. این کامپیوتر شخصی از ۱۲۸ کیلوبایت حافظه بهره میبرد و قیمت آن ۲٫۴۹۵ دلار تعیین شده بود. از دیگر مشخصات مک اولیه میتوان به پردازندهی ۸ مگاهرتزی آن اشاره کرد
مکینتاش 128K
اما در سال ۱۹۸۵ و پس از بهوجود آمدن مشکلاتی بین جابز و اسکالی (مدیرعامل سایق پپسی که مدیر عاملی اپل را بر عهده گرفته بود)، استیو داستان از اپل استعفا دارد و خود شرکت جدیدی به نام نکست (NeXT) را تاسیس کرد.
اوضاع پس از استعفای جابز برای اپل چندان خوب پیش نرفت تا جایی که در سال ۱۹۸۸ اپل به دلیل کم شدن بیش از حد فروش مکینتاش، از مایکروسافت به دلیل نقض حقوق سمعی و بصری رایانهی لیزا و استفاده از دستاوردهای اپل در ویندوز ۲.۰.۳ شکایت کرد.
در همین سال بود که جابز در شرکت نکست رایانهی شخصی جدیدی را معرفی کرد. اپل نیز در سال ۱۹۸۸ فقط یک محصول به نام مک IIx را معرفی کرد که در برابر محصول ساخته شده توسط شرکت NeXT حرفی برای گفتن نداشت. نکستکامپیوتر یک محصول ۱۲ اینچی بود که سیستمعامل یونیکس را اجرا میکرد. علاوه بر این اوضاع دادگاه بین اپل و مایکروسافت چندان هم به نفع کوپرتینوییها تمام نشد.
مک السی
اپل در پاسخ به انتقادهایی که در مورد قیمت بالای محصولات این شرکت بیان میشد، در سال ۱۹۹۰ سه مدل ارزانقیمت از رایانهی شخصی مک را معرفی کرد: مدل اول مک کلاسیک بود که قیمتی ۹۹۹ دلاری داشت. مدل دوم مک السی نام داشت و با قیمت ۲۴۰۰ دلار به فروش میرفت و نهایتا مدل سوم مک IIsi بود و ۳۸۰۰ دلار قیمت داشت. با وجود محدودیتهای فنی این سه محصول، اپل موفق شد تعداد زیادی از آنها را به فروش برساند و بار دیگر اعتماد سرمایهگذارانش را به خود جلب کند.
مک کلاسیک
اپل در سال ۱۹۹۰ همچنین در شرکت آرم سرمایهگذاری کرد. این شرکت با پرداخت ۲.۵ میلیون دلار به شرکت آرم، ۴۳ درصد از سهام این سازندهی سیپییو را از آن خود کرد. در پایان دههی نود میلادی، اپل سهم ۴۳ درصدی خود از آرم را با قیمتی معادل ۷۹۲ میلیون دلار به فروش رساند و همین امر موجب شد تا ضررهای وارد آمده به آرم جبران شود و این شرکت بتواند از روزهای بد خود فاصله بگیرد.
پاوربوک وارد بازار شد
اگرچه اپل بارها سعی کرد محصولی قابل حمل را تولید کند؛ اما هیچگاه این تلاش به ثمر نرسید. ولی اپل از این کار دست نکشید و سرانجام در سال ۱۹۹۱ اولین رایانهی شخصی قابل حمل خود را با نام پاور بوک معرفی کرد. این محصول در واقع نسل اولیهی محصولاتی است که امروز با نام مکبوک آنها را میشناسیم. در آن سال اپل از سه مدل پاوربوک ۱۰۰، پاوربوک ۱۴۰ و پاوربوک ۱۷۰ رونمایی کرد. این دستگاهها قابلیتهایی مثل مک ارائه میدادند؛ ولی وزن آنها کم بود و این محصول نهایتا به یک استاندارد برای رایانههای قابل حمل مبدل شد.
پاوربوک ۱۰۰
اپل در سال ۱۹۹۱ با شرکت آیبیام نیز همکاریهایی انجام دارد و یک موتور مالتیمدیا، یک سیستمعامل و رایانههایی مبتنی بر پردازندههای RISC موتورولا را تولید کرد.
پس از سالها سلطهی سیستمعامل مکینتاش، سرانجام در سال ۱۹۹۲ شرکت مایکروسافت با انتشار ویندوز ۳.۱ توانست نظر بسیاری از کاربران را به خود جلب کند. در آن زمان سهم ۱۵ درصدی اپل با سرعتی زیاد از دست این شرکت خارج میشد.
البته یک اتفاق مهم دیگر در سال ۹۲ میلادی برای اپل رخ داد و آن هم ورود طراح جوان ۲۵ ساله و خلاقی به نام جاناتان آیو به گروه طراحی صنعتی کوپرتینوییها بود. وی در طراحی محصولاتی چون مسیجپد ۱۱۰ فعالیت کرده و پس از ۶ سال حضور در اپل، به طراح اصلی آیمک تبدیل شد. همانطور که میدانیم آیمک یکی از نقاط عطف اپل در طراحی رایانههای شخصی بود. پیش از رونمایی آیمک، استیوج جابز دوباره با تصاحب NeXT توسط اپل، به کمپانی که خود تاسیس کرده بود، بازگشت. خرید NeXT امکان استفاده از پیشرفتهای قابل ملاحظهی این کمپانی در زمینهی نرمافزار را در اختیار اپل قرار داد که حاصل آن تغییرات بنیادین و مثبت در سیستمعامل مک بود.
آیمک، باز تعریف کامپیوتر رومیزی
عصر رایانههای متصل به اینترنت برای بیشتر افراد با آیمک آبیرنگ اپل گره خوره است. این رایانهی شخصی قیمتی ۱۲۹۹ دلاری داشت و یکی از سریعترین رایانههای سری مک معرفی شده توسط اپل بود.
آیمک، اولین کامپیوتری که پس از بازگشت جابز به اپل عرضه شد
استراتژی مک اواس ایکس مشخص شد. در کنفرانس جهانی توسعهدهندگان اپل، استیو جابز به توسعهدهندگان اعلام کرد که سیستمعامل مک اواس ۸.۵ یک سیستمعامل بسیار پیشرفتهی واقعی است که قابلیتهای بسیار خوبی را در اختیار کاربران قرار میدهد.
نسخهی بهبود یافتهی لپتاپ آیبوک که در سال ۱۹۹۹ عرضه شد
پس از موفقیت آیمک در سال ۹۸ میلادی، اپل یک بهروزرسانی در رایانههای قابل حمل خود نیز اعمال کرد. اپل در سال ۹۹ از محصولی به نام آیبوک رونمایی کرد.
دوگانه آیپاد و آیتونز و انقلاب در دنیای موسیقی
آیپاد، محصول انقلابی اپل در صنعت مولتیمدیا
در سال ۲۰۰۱، ۴ سال پس از تغییرات زیر ساختی استیو جابز در اپل، این کمپانی محصولی انقلابی به نام آیپاد را معرفی کرد که با قیمت ۳۹۹ دلاری خود از پنج گیگابایت حافظهی داخلی ذخیرهسازی بهره میبرد و میتوانست ۱۰۰۰ فایل صوتی امپی۳ را در خود نگهدارد. اما در آن زمان کمتر کسی فکر میکرد این محصول بتواند نهتنها اپل بلکه صنعت موسیقی را به طور کامل متحول کند.
همزمان با معرفی آیپاد، شرکت اپل نسخهی جدید سیستمعامل مک اواس ایکس را منتشر کرد. در این نسخه امکاناتی که کاربران مک مدتها انتظار آن را داشتند اضافه شده بود که از جمله میتوان به چندوظیفگی، فعالیت چند پردازشی و ... اشاره کرد. البته نسخه اصلی اواس ایکس هنوز برای عرضهی عمومی آماده نشده بود.
محیط سیستمعامل مکاواس ایکس ۱۰.۲
اما در سال ۲۰۰۲ بود که مک اواس ایکس ۱۰.۲ با کد نام جگوار (Jaguar) توسط اپل آماده شد. اپل در این نسخه بهبودهای زیادی را اعمال کرده بود که از جمله میتوان به اضافه شدن ایمیل، آیچت، آدرسبوک، Inkwell، کوئیکتایم ۶ با پشتیبانی از فرمت MPEG-4، دسترسی یونیورسال ارتقا یافته، بخش جستجو بهینه شده، شرلوک ۳، Quartz Extreme و Rendezvous اشاره کرد.
این نسخه از اواس ایکس یکی از نقاط عطف این سیستمعامل و یکی از عوامل مهم در جلب توجه مجدد کاربران به پلتفرم دسکتاپی اپل بود.
در سال ۲۰۰۳ یکی از مهمترین محصولات اپل یعنی فروشگاه آیتیونز رونمایی شد. پس از موفقیتی که کوپرتینوییها با عرضهی آیپاد بهدست آوردند، این شرکت تصمیم گفت تا فروشگاه موسیقی آیتینوز را تاسیس کند؛ فروشگاهی مجازی که در آن بیش از ۲۰۰ هزار آهنگ در دسترس کاربران قرار میگرفت. در آن زمان برای دسترسی به هر آهنگ کاربران باید ۹۹ سنت پرداخت میکردند.
محیط اولیهی آیتیونز
اپل در سال ۲۰۰۳ همچنین صنعت لپتاپ را با معرفی اولین نوتبوک ۱۷ اینچی دنیا تحولی اساسی داد. علاوه بر این مدل ۱۲ اینچی پاوربوک اپل در این سال معرفی شد که تا آن زمان کوچکترین لپتاپ ساخته شده توسط این شرکت به حساب میآمد.
آیفون و آغاز یکهتازی اپل
در سال ۲۰۰۷ باز هم یکی از تاریخیترین لحظات در اپل سپری میشد. در این سال اولین نسل گوشیهوشمند آیفون توسط استیو جابز، مغز متفکر و خلاق اپل معرفی شد. این محصول یکی از انقلابیترین محصولات فناوری در کل تاریخ محسوب میشود. با معرفی آیفون، روابط بین اپراتورهای موبایل و سازندگان گوشی، وارد مرحلهای جدید شد.
اولین نسخهی گوشی هوشمند آیفون
به جرات میتوان گفت که تولد آیفون، نقطهی عطفی در تاریخ دنیای تکنولوژی است. اپل با آیفون بسیاری از غولهای حوزهی گوشیهای همراه نظیر نوکیا را به زیر کشید و به یکهتازی رقبایی نظیر مایکروسافت پایان داد. آیفون در طول بیش از یک دههی اخیر اصلیترین محصول اپل است، بطوریکه بخش اعظم درآمد این کمپانی از محل فروش آیفون به دست میآید.
استیو جابز در حال معرفی اولین آیپد
سه سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۰ استیوجابز اولین تبلت آيپد را معرفی کرد که یکبار دیگر این حوزه را متحول کرد. اگر آیفون و آیپد بیشتر از مکهای اپل اهمیت نداشته باشند، قطعا کمتر از آن بیاهمیت نیستند.
علاوه بر این اپل با معرفی سرویس فضای ابری آیکلود، این فناوری را با روش خود در اختیار کاربران عادی قرار داد. همانطور که میدانیم امروزه سرویسهای ابری مشابه آیکلود توسط بسیاری از شرکتها ارائه میشوند. اگرچه اپل اولین شرکت فعال در زمینهی خدمات ابری نبوده، اما نقش بسیار مهمی در ارائه و معرفی این سرویس به کاربران عادی داشت.
اما سرانجام سال ۲۰۱۱ فرا رسید. سالی که شاید برای بسیاری از طرفداران اپل یکی از غمانگیزترین زمانها بود. استیوجابز در این سال و درست یک روز پس از معرفی آيفون ۴ اس در سن ۵۶ سالی از دنیا رفت.
کامپیوتر حرفهای مک پرو اپل
در سال ۲۰۱۳ و در جریان برگزاری کنفرانس جهانی توسعهدهندگان، اپل از نسل جدید و کاملا بازطراحی شدهی مکپرو رونمایی کرد. این محصول کوچک بود و رنگ مشکی و حالت استوانهای آن باعث شد تا توجه بسیاری از کاربران دسکتاپ به آن جلب شود. این مدل نسبت به مدلهای قبلی از بسیاری جهات بهبود یافته بود و از ماه دسامبر همان سال با قیمت ۲۹۹۹ دلار به فروش رسید. اگرچه قیمت مکپرو بسیار بالا است ولی باید توجه داشته باشیم که اپل این محصول را برای کاربران حرفهای تولید کرده است.
محصول انقلابی بعدی اپل در بازار گجتها، اپل واچ بود که در سال ۲۰۱۴ توسط تیم کوک معرفی شد. آنها در معرفی این محصول، آن را ابزاری برای کنترل سلامتی و تناسب اندام معرفی کردند. اولین نسخه از اپل واچ در ۲۴ آوریل ۲۰۱۵ به بازار عرضه شد و تا به امروز سه نسخه از آن معرفی شده است.
آیفون ۱۰، آخرین محصول اپل در بازار گوشیهای هوشمند
اپل در حل حاضر به عنوان ارزشمندترین شرکت جهان، درآمد سالانهای در حدود ۲۲۰ میلیارد دلار دارد که ۴۸ میلیارد آن به عنوان درآمد خالص گزارش شده است. این شرکت در سرتاسر جهان ۱۲۳ هزار کارمند دارد و ارزش سهام آن نیز هر روزه شاهد جهشهای زیادی است.
.: Weblog Themes By Pichak :.