توانبخشي در بيماري‌هاي عصبي ـ ماهيچه‌اي: بيشتر بيماري‌هاي عصبي ـ ماهيچه‌اي (NMDS) غيرقابل درمان هستند، با اين حال يك برنامه توانبخشي موثر مي‌تواند به حفظ كيفيت زندگي بيمار كمك كند و عملكردهاي فيزيكي و رواني بيمار را به حداكثر و امراض ثانويه پزشكي را به حداقل برساند و نيز از نقص عضوهاي فيزيكي جلوگيري كند يا باعث كاهش آنها شود و به بيمار امكان ورود به اجتماع بدهد. روش‌هاي درماني مانند انواع حركات و ورزش‌هاي تقويت‌كننده همراه با مداخله‌هاي جراحي مناسب، مي‌تواند در اين زمينه موثر واقع شود. ولي امروزه ابزارهاي انعطاف‌پذير مانند ويلچرها و بالابرها، اغلب به همراه تكنولوژي كامپيوتري، استراتژي‌هاي بهتري را براي بهبود حركت بيماران فراهم مي‌كنند.همچنين ورزش‌هاي مقاومتي و ايروبيك نيز ممكن است باعث بهبود عملكرد و استقلال بيشتر بيماران در فعاليت‌هاي زندگي روزمره شود. در اين ميان، پيشرفت تكنولوژي دستگاه‌هاي تهويه با فشار مثبت توانسته است، نقش مهمي در كاهش بروز امراض ريوي در بيماران NMDS داشته باشد. گفتني است، كنترل همه‌جانبه اين بيماري‌ها، معمولا نياز به يك سيستم چند رشته‌اي و تيمي از پزشكان، پرستاران، فيزيوتراپيست‌ها، مشاوران اجتماعي، فني و روان‌شناسان دارد.

توانبخشي در ديسك گردن: اين اختلال مي‌تواند منجر به آنومالي‌هاي حسي، حركتي يا رفلكس شود. توانبخشي در اين بيماري مي‌تواند شامل فيزيوتراپي، درمان‌هاي متمركز حمايتي (مانند روش مكنزي) همراه با ورزش‌هاي ايروبيك باشد. در روش مكنزي، شخصي‌سازي درمان و آموزش بيمار حائز اهميت است. چرا كه يك حركت (مانند حركات كششي) ممكن است به برخي بيماران كمك كند، ولي در ساير بيماران، باعث وخيم‌تر شدن علائم شود. بنابراين حركات ورزشي و هماهنگ عضلات گردن، شانه و كتف، بايد با توجه به وضعيت بيمار صورت گيرد.

توانبخشي در آرتريت و اختلالات بافت پيوندي: لوپوس اريتماتوزسيستميك (SLE) به بيماري التهابي بافت‌هاي پيوندي گفته مي‌شود. SLE مي‌تواند با كمپلكس‌هاي خود ايمني و آنتي‌بادي‌ها بر بسياري از سيستم‌ها و اندام‌هاي بدن تاثير بگذارد كه مشخصه آن، ايجاد لكه‌هايي بر گونه‌، بيني و اندام‌هاي انتهايي (مانند دست و پا) است. توانبخشي براي SLE مي‌تواند شامل درمان فيزيكي، كار درمانگري، گفتاردرماني، درمان‌هاي تفريحي يا تركيبي از آنها باشد. در درمان فيزيكي، برنامه‌ريزي مفيد براي كمك به كاهش درد، خشكي و التهاب صورت مي‌گيرد. ورزش‌هاي ايروبيك مي‌تواند در مبتلايان آرتريت موثر واقع شود، همچنين ورزش‌هاي ايزومتريك براي بيماران داراي التهاب بخصوص در ناحيه مفصل ران و زانو مفيد است و ورزش‌هاي ايزوتونيك نيز براي كاهش التهاب، ‌كارايي دارد.

توانبخشي در بيماري استئوآرتريت: استئوآرتريت يك بيماري مزمن است كه مفاصل بزرگ و سنگين وزن را تحت تاثير قرار مي‌دهد و باعث درد و تورم آنها مي‌شود. توانبخشي در اين بيماري مي‌تواند به شكل‌هاي مختلف از جمله فيزيوتراپي، كار درمانگري، درمان دارويي، تزريقات داخل مفصلي و جراحي صورت بگيرد. يك برنامه فيزيوتراپي با تكيه بر تقويت زانوها، ورزش‌هاي كششي (كه ميزان حركت را افزايش مي‌دهد) و شنا مي‌تواند مفيد واقع شود و نيز ساير روش‌هاي درماني فيزيوتراپي مانند الكتروتراپي و ترموتراپي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. علاو بر اين، تغيير در شيوه زندگي بخصوص اقدام در جهت كاهش وزن نيز از مولفه‌هاي اصلي در كنترل استئوآرتريت است.كار درمانگري ممكن است با تكيه بر تكنيك‌هاي محافظت از مفصل، آتل‌بندي دست بخصوص اولين مفصل آن، ضرورت پيدا كند. درمان اوليه دارويي مي‌تواند شامل تزريق كورتيكواستروئيدها، داروهاي ضدالتهاب و نيز داروي اتودولاك به همراه استامينوفن باشد. تزريق استروئيد (حداكثر سه تزريق در سال براي هر مفصل استئوآرتريتي)، اثر ضدالتهاب و بهبود درد را به همراه دارد و در صورت درد شديد، داروهاي مسكن قوي (مخدر) تجويز مي‌شود.

توانبخشي در بيماري آميوتروفيك جانبي (ALS): در اين بيماري، نورون‌هاي حركتي به‌تدريج كاهش مي‌يابند و از دست مي‌روند. فيزيوتراپي براي ورزش‌هاي مچ پا و ورزش‌هايي كه باعث قوي‌تر شدن ماهيچه‌هاي ضعيف چهارسر مي‌شوند، براي به حداقل رساندن ضعف پا و پيشگيري از  زمين‌ خوردن‌ها انجام مي‌شود، ضمن اين كه استفاده از ويلچر نيز ضروري به نظر مي‌رسد.

توانبخشي در بيماري سرطان: سرطان به عنوان يك بيماري كه اغلب مرگ غيرقابل انتظار را به همراه دارد، بار جسمي و رواني شديدي را بر خانواده، دوستان، اجتماع و ساير منابع اجتماعي تحميل مي‌‌كند. هدف از توانبخشي بيماران مبتلا به سرطان، حمايت رواني، بهينه‌سازي عملكرد جسمي و حضور اجتماعي آنهاست. در اين ارتباط، بيماران، اعضاي خانواده و ساير عوامل تاثيرگذار، بايد در اين فرآيند، مشاركت فعال داشته باشند. در اين ميان نقش آنكولوژي (سرطان‌شناسي) و پرستاري در توانبخشي سرطان حائز اهميت است.مداخلات درماني مي‌تواند عامل كمك به بيمار با ورزش‌ها، حركت روي دستگاه‌ها، فعاليت‌هاي خود مراقبتي، تكنيك‌هاي گفتاردرماني و بلع باشد. همچنين پرستاران با آگاهي از استرس‌هاي عاطفي، خانوادگي و مسائل سازگاري با شرايط، گاهي نقش يك مشاور را در حمايت احساسي بيمار و خانواده او دارند و مسئول مراقبت‌هاي پوستي، كنترل روده و مثانه و آموزش‌هاي لازم در اين زمينه هستند.مددكاران اجتماعي نيز نقش مهمي را در حمايت احساسي، كمك‌هاي مالي، تغيير در شيوه زندگي، خدمات مراقبت در خانه و انتقال بيماران به مراكز درماني ايفا مي‌كنند. همچنين روان‌شناسان مي‌توانند به كاهش افسردگي معمول در اين بيماران كمك كنند و متخصصان تغذيه نيز با ارزيابي وضعيت تغذيه‌اي و توصيه‌هاي مرتبط با رژيم‌هاي خاص بيمار، در توانبخشي اين‌گونه بيماران، نقش موثري دارند.

اين فقط يكي از كاربردهاي موفق سلامت همراه بود. بي‌شك، فناوري سلامت همراه، آينده‌اي پراميد را به ما وعده مي‌دهد.

پروفسور جرمن به بررسي پژوهش‌هاي ساير دانشمندان درباره شير مادر پرداخت. وي مشاهده كرد برخي پژوهشگران، شير مادر را عاملي براي رفع علل بيماري‌زا و حتي آن را ضد التهاب و تقويت‌كننده سلول‌هاي ايمني نوزاد مي‌دانند، اما اين پژوهشگران نتوانسته بودند به ساز و كار اين مساله پي ببرند. اگر فقط مي‌شد نحوه انجام اين امور را مشخص كرد و موادي كه اين تاثيرات مثبت را داشتند، شناسايي كرد و به توليد انبوه رساند، امكان توليد موادي براي درمان بيماري‌هاي مختلف ـ از اسهال گرفته تا سرطان و ايدز ـ فراهم مي‌شد.يك دسته خاص از مواد موجود در شير مادر، توجه پروفسور جرمن را بيشتر به خود جذب كرد. اين دسته از مواد اوليگوساكاريدها نام دارند. اين نوع مولكول‌هاي قندي كه جزو اصلي ترين مواد جامد موجود در شير هستند، قابل هضم نيستند. پرسشي كه در اين ميان مطرح مي‌شود، اين است كه اگر اين مواد قابل هضم نيستند، دليل حضور گسترده آنها در شير چيست؟ وي حدس مي‌زد پاسخ اين پرسش، ميكروب‌هاي موجود در بدن باشد. اگر اين مولكول‌ها براي بدن ما نقش تغذيه گر داشته باشند، شايد وظيفه تغذيه رساني به ميكروب‌هايي را دارند كه موجب بهبود سلامت ما مي‌شوند. به اين صورت بود كه پروفسور جرمن، گروهي پژوهشي از شيميدانان و زيست‌شناسان مولكولي تشكيل داد تا اوليگوساكاريدها را از شير گرفته و تاثير آنها را روي باكتري‌هاي مختلف مورد بررسي قرار دهند.تاكنون پژوهشگران توانسته‌اند 150 نوع اوليگوساكاريد مختلف را در شير مادر شناسايي كنند. پژوهشگران بر اين باورند شايد حدود 200 نوع اوليگوساكاريد در شير مادر وجود داشته باشد. اين قندها از تركيب 3 تا 20 منوساكاريد (قند ساده) به وجود مي‌آيند و البته تجزيه و بررسي آنها دشوار است. يكي از پژوهشگران اين گروه تصميم گرفت از فناوري جديد كروماتوگرافي براي بررسي بيشتر اين مواد استفاده كند.يكي ديگر از فناوري‌هاي مورد استفاده در اين رابطه، يك سيكلوترون مغناطيسي فوق‌العاده قوي بود. اين وسيله استوانه‌اي شكل، سبب چرخش مواد در يك مسير دايره‌اي مي‌شود و امكان تجزيه مواد از طريق ليزر و اندازه‌گيري جرم ذرات جدا شده براي دانشمندان فراهم آيد. با اين كه اين فرآيند‌ها بسيار وقتگير و طاقت‌فرسا بود، اما سرانجام اين گروه پژوهشي توانست چندين قند جديد در شير مادر شناسايي كند كه ممكن است نقشي مهم در سلامت انسان داشته باشند.يكي ديگر از فعاليت‌هاي اين گروه، بررسي نحوه كاركرد اين قندهاست. به عنوان مثال در لوله‌هاي آزمايش پوشيده از اوليگوساكاريد و خالي از اكسيژن، باكتري‌هاي خاصي را رشد دادند. هدف از اين كار شبيه سازي محيط روده انسان بود. همچنين باكتري‌هاي موجود در مدفوع نوزادان مورد بررسي قرار گرفت. نتيجه اين شد كه نوعي خاص از باكتري به نام بيفيدوباكتري كه در مدفوع نوزاد شيرخوار فراوان است، از نوعي اوليگوساكاريد تغذيه مي‌كند. با اين‌كه انسان نمي‌تواند اين نوع اوليگوساكاريد را هضم كند، اما بيفيدوباكتري‌ها از اين ماده تغذيه مي‌كنند. در واقع اين ماده توسط اين نوع باكتري مصرف مي‌شود، لذا ميكروب‌هاي مضري كه در بدن نوزاد وجود دارد، نمي‌تواند چيزي براي تغذيه بيابد.همين مطالعه سبب شد در بيمارستان نوزادان دانشگاه كاليفرنيا، شير مادر غني‌شده با اوليگوساكاريدها به نوزاداني كه رشد مطلوبي ندارند، داده ‌شود تا با بيفيدوباكتري‌ها رشد مطلوبي داشته باشند. هدف اين است كه مقادير كافي باكتري و قند مصرفي آن را براي روده فراهم كنند تا كمبودهاي روده در اين زمينه جبران شود. بيفيدوباكتري در يك فرآيند آزمايشگاهي توليد مي‌شود و به شكل محلولي قابل حل درمي‌آيد. پژوهشگران بر اين باورند كه اين كار مي‌تواند نقش مهمي در حفظ جان نه فقط نوزادان زودرس، بلكه نوزدان معمولي و كودكان كم‌سن و سال در كشورهاي در حال توسعه داشته باشد. كشورهاي در حال توسعه از نظر عفونت‌هاي روده كه منجر به اسهال مي‌شود، وضعيت چندان مطلوبي ندارند.گام بعدي در اين راه عبارت است از توليد انبوه انواع قندهاي مهمي كه در شير وجود دارد. يكي از راه‌هاي پيشنهادي، استفاده از شير گاو است، زيرا در شير گاو انواع مختلف قندهاي گروه اوليگوساكاريد وجود دارد كه البته ميزان اين قندها پايين است. يكي ديگر از قندهاي گروه اوليگوساكاريد كه نويدهايي براي آينده به همراه دارد، ديسياليلاكتو ـ ان ـ تترواس نام دارد. اين قند سبب كاهش مرگ و مير ناشي از انتروكوليت نكروزان در موش‌ها از 25 درصد به 5 درصد شد. پژوهشگران حدس مي‌زنند اين ماده با تقويت رشد باكتري‌هاي مفيد يا كم كردن التهاب روده، اين عملكرد مثبت را از خود نشان ‌دهد.مطالعات همچنين نشان مي‌دهد اين تركيب مي‌تواند به نوعي انگل‌هاي بيماري‌زا و مرگ‌آور اسهال خوني آميبي متصل شود. در واقع ساختار اين مواد همانند مولكول‌هاي سطح سلول‌هاي اپيتليال روده است. وقتي انگل‌هاي بيماري‌زا قصد چسبيدن به سطح روده را دارند، اين مواد را با سطح روده اشتباه مي‌گيرند و به اين صورت به دام مي‌افتند و اين مساله به دفع اين انگل‌ها مي‌انجامد. اين يافته مي‌تواند به نجات جان كودكان و بزرگسالان زيادي كمك كند، زيرا اسهال خوني آميبي سومين عامل مرگ و مير ناشي از انگل در دنياست. البته توليد اين نوع خاص اوليگوساكاريد دشوار است، اما ماده مشابهي كه در شير گاو وجود دارد تا حدي مي‌تواند اثرات مشابهي داشته باشد. شير مادر همچنين سبب جلوگيري از فعاليت استرپتوكوك پنومونيه مي‌شود. اين باكتري سبب ايجاد عفونت‌هاي تنفسي و گوش مي‌شود. شايد همين امر دليلي باشد بر اين كه نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، كمتر از آنهايي كه شير مادر نمي‌خورند به چنين عفونت‌هايي دچار مي‌شوند.پژوهشگران همچنين نوعي ديگر از اوليگوساكاريد را يافته‌اند كه به برخي حيوانات در دفع كامپيلوباكتري وبا و نيز عامل ايجاد نوعي خاص از اسهال كمك مي‌كند. شايد در آينده شاهد عرضه محصولي در داروخانه‌ها باشيم كه محتويات مفيد شير مادر را در خود داشته باشد. بتازگي يك شركت داروسازي به توليد نوعي مكمل غذايي از مواد مفيد موجود در شير مادر پرداخته است. محصول اين شركت شايد تا حدي از مرگ ناشي از اسهال يك ميليون كودك در كشورهاي در حال توسعه جلوگيري كند. در اين ميان، نوزاداني كه از شير مادر محروم هستند و در عين حال در معرض عوامل بيماري‌زاي زيادي در محيط قرار دارند، مي‌توانند بهترين بهره را از اين مكمل ببرند. پژوهشگران با بررسي چربي موجود در شير مادر مشاهده كردند اين چربي مي‌تواند از آلوده شدن سلول‌هاي بدن توسط ويروس اچ.آي.وي جلوگيري كند.همچنين يك تركيب ديگر به دست آمده از شير مادر مي‌تواند جلوي ناتواني سلول‌هاي ايمني حاصله از ويروس اچ.آي.وي را بگيرد.شركت‌هاي توليد شير خشك نيز در اين حركت همراه شده‌اند و برخي مواد مفيد موجود در شير مادر نظير بعضي انواع اوليگوساكاريد را به توليدات خود افزوده‌اند. اين شركت‌ها همچنين به سرمايه‌گذاري روي اين طرح‌هاي پژوهشي روي آورده‌اند.طرح بعدي كه پروفسور جرمن و همكارانش در دست بررسي دارند، عبارت است از استخراج ليپيد‌هاي موجود در شير مادر و بررسي تاثير آن بر پوست نوزادان زودرس.با اين‌كه مطالعات جدي روي تاثيرات مثبت شير مادر سابقه چنداني ندارد، اما به نظر مي‌رسد اشتياق به پژوهش و مطالعه در مورد آن به طور روزافزون در حال افزايش است. دانشمندان اميدوارند با بررسي تك‌تك مواد موجود در شير مادر، روش‌هاي مناسبي براي پيشگيري يا درمان بسياري از بيماري‌هاي كودكان و نيز افراد بزرگسال بيابند.

از اشك مصنوعي استفاده كنيد

اساس درمان خشکي چشم، جايگزيني اشك مصنوعي به جاي اشك طبيعي است. اشك مصنوعي به صورت قطره‌هاي چشمي در داروخانه‌ها در دسترس است كه بدون نسخه هم داده مي‌شود. با استفاده از آنها نرمي، لغزندگي و رطوبت چشم دوباره به دست مي‌آيد. انواع مختلف آنها در بازار فراوان است و افراد نيازمند به آن چند نوعش را امتحان مي‌كنند تا مناسب‌ترين آنها را كه با آن احساس راحتي مي‌كنند به دست آورند و مقدار استفاده آن به اندازه مورد لزوم است. ممكن است يك تا دو بار در روز باشد يا اين‌كه چند بار در ساعت.ذخيره كردن و نگهداري اشكي كه به طور طبيعي توليد مي‌شود نيز يك راه ديگر براي مرطوب نگه داشتن چشم است. اشك پس از اين كه سطح روي چشم را شست و شو داد، وارد سوراخ كوچكي به نام پانكتوم مي‌شود كه در هر پلك وجود دارد، سپس از داخل كانال كوچكي به كيسه اشكي مي‌ريزد و بعد توسط كانال ديگري به بيني راه مي‌يابد. اين كانال‌ها را ممكن است چشم پزشك به طور دائم ببندد. اين بستن باعث مي‌شود مقداري اشك جمع‌آوري شود و چشم به مدت زيادتري مرطوب بماند.جلوگيري از بخار شدن اشك نيز مي‌تواند عوارض چشم خشك را بهبود بخشد. در زمستان وقتي بخاري روشن مي‌شود، با استفاده از دستگاه مرطوب‌كننده يا با گذاشتن يك ظرف آب روي شوفاژ مي‌توان رطوبت هوا را افزايش داد. استفاده از عينك غواصي باعث جلوگيري از بخار شدن اشك توسط باد مي‌شود. عواملي كه خشكي هوا را بيشتر مي‌كنند، باعث مي‌شوند افرادي كه چشم خشك دارند، احساس ناراحتي بيشتري كنند. اين عوامل عبارت است از گرماي بيش از اندازه اتاق، سشوار، روزهاي بادي يا هر چيز كه ماده تحريك‌كننده‌اي به هوا اضافه كند. مخصوصا سيگار كشيدن براي اين افراد بسيار ناراحت‌كننده است. بعضي از افرادي كه چشم خشك دارند، از خارش شديد چشم موقع بيدار شدن شكايت دارند. اين عارضه با تجويز يك پماد هنگام خواندن، قابل درمان است. لازم است از پماد كمترين مقدار ممكن مصرف شود زيرا پماد زيادي باعث تاري ديد موقت مي‌شود. اگرچه پمادهاي حاوي ويتامين A به نظر مي‌رسد براي افراد مبتلا به «سندرم استيونس ـ جانسون» و بيماري «پمفيگوئيد» مفيد است، اما براي افرادي كه چشم خشك دارند فايده‌اي ندارد. اشخاصي كه چشم خشك دارند، ممكن است فقط به اشك مصنوعي احتياج داشته باشند، ولي گاه خشكي چشم آنقدر زياد است كه صدمات جدي به چشم مي‌زند. در اين صورت حتما بايد به چشم پزشك مراجعه شود تا تشخيص معلوم شود و معالجه لازم انجام شود.