اسپیس ایکس می‌خواهد یک پایگاه دائمی در مریخ بسازد و می‌خواهد تا قبل از پایان دهه ۲۰۲۰، این کار را انجام دهد. مدیر عامل شرکت اسپیس‌ایکس، ایلان ماسک که هفته گذشته، رندرهایی از طراحی‌های جدید موشک بزرگ فالکون یا BFR را منتشر کرد، اعلام کرد که این اتفاق می‌تواند تا سال ۲۰۲۸ بیافتد.

ایلان ماسک با انتشار این رندرها، به‌روزرسانی بزرگی را در برنامه‌ مأموریت مریخ این شرکت اعلام کرد که قبلا در خلال کنگره بین‌المللی فضانوردی (IAC) سال گذشته در آدلاید، استرالیا معرفی کرده بود. او گفت که قصد دارد، ۲ فروند موشک BFR بدون‌سرنشین را در سال ۲۰۲۲ به مریخ بفرستد. این ماموریت‌ پس از آن با فرستادن ۲ موشک بدون‌سرنشین و ۲ موشک سرنشین‌دار در سال ۲۰۲۴ دنبال می‌شود.

ایلان ماسک قبل از آن هم اعلام کرده بود که یوساکو مائزاو، میلیارد و کارآفرین ژاپنی به همراه چند هنرمند در سال ۲۰۲۳ به وسیله موشک BFR، به سفری به دور ماه فرستاده می‌شوند. اما در حالی که این پروژه جدید تصادفا با ماموریت‌های مریخ هم‌زمان می‌شود، ماسک اعلام کرد که اولویت اصلی اسپیس ایکس هر چه سریع‌تر پیش بردن برنامه‌های مریخ است.

پایگاه دائمی در مریخ بر اساس انیمیشنی که ایلان ماسک، سال گذشته معرفی کرد، ظاهری مانند این تصویر خواهد داشت

ناوگانی متشکل از ۶ فضاپیما، شروع طرح جاه‌طلبانه استعمار مریخ خواهند بود. بهره بردن از موشک‌های فوق العاده قدرتمند BFR که مجهز به ۳۱ موتور رپتور با سوخت اکسیژن مایع و متان هستند، می‌تواند بدین معنا باشد که انسان‌هایی که از مریخ بازدید می‌کنند، می‌توانند با بهره بردن از منابع سیاره سرخ دوباره به زمین بازگردند. هر موشک BFR قادر به حمل حدود ۱۰۰ تن آذوقه و تجهیزات لازم برای برپا کردن نخستین سکونت‌گاه‌های انسان در مریخ است. اولین استعمارگران مریخ باید روزانه حدود ۱ تن یخ جمع‌آوری کنند تا بتوانند به لحاظ انرژی به خودکفایی برسند و به زمین برگردند.

پیشبرد‌ پروژه‌ی اولیه، سنگ‌بنای برپا کردن تمدنی مریخی است. پل وستر، مهندس توسعه مریخ شرکت اسپیس‌ایکس اوایل ماه گذشته اعلام کرده بود که این پایگاه در مریخ به‌تدریج گسترش پیدا می‌کند و کم‌کم از یک دهکده‌ی مریخی به یک شهر و سپس به شهرهای دیگر گسترش پیدا می‌کند. این شهرها سکونت‌گاه‌ها، گلخانه‌ها و تجهیزات حامی حیات را در اختیار فضانوردان قرار می‌دهند.

اسپیس‌ایکس هم اکنون با تمام توان در حال توسعه موشک‌های BFR برای انجام همین ماموریت‌ها است. ایلان ماسک در رویدادی که سرانجام هویت یوساکو مائزاو، مسافر ماه را فاش کرد، اعلام کرد که اسپیس‌ایکس، برنامه‌ای برای آزمایش این موشک‌ها تا اوایل سال‌ آینده در بوکا چیکا، تگزاس دارد. ماسک همچنین گفت که مریخ تنها یک شروع است. موشک BFR، در واقع یک سیستم حمل و نقل بین سیاره‌ای است که می‌تواند با وجود ایستگاه‌های سوخت‌رسانی در بین راه (به‌عنوان مثال ایستگاه‌هایی در ماه و مریخ)، از زمین به هر نقطه‌ی دیگری در منظومه شمسی سفر کند.

 بامداد روز گذشته (دوشنبه 9 مهرماه) ساعت 2، یگان موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با 6 فروند موشک بالستیک زمین به زمین به مقر تروریستها در منطقه البوکمال در سوریه (شرق فرات) شلیک کرد.

این موشک‌ها از دو نوع ذوالفقار و قیام بودند و در پاسخ به حمله تروریستی روز شنبه 31 شهریور ماه در جریان رژه نظامی اهواز به سوی مقر سرکردگان تروریستهای تکفیری شلیک شدند.

این سومین حمله موشکی سپاه درماه‌های اخیر، در انتقام از اقدامات تروریستها بود.

* اولین ضربه؛ ذوالفقار و قیام بر سر داعش

در آخرین ساعات روز یکشنبه 28 خرداد ماه، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با چند فروند موشک بالستیک میان‌برد از انواع «ذوالفقار» و «قیام»، مواضع تروریستهای تکفیری (مقرّ فرماندهی و مراکز تجمع و پشتیبانی) در منطقه دیرالزور سوریه (فاصله حدود 650 کیلومتر) را مورد اصابت قرار داد.

تعداد این موشک‌ها 6 فروند بود که از پایگاههای موشکی نیروی هوافضای سپاه در استان‌های کردستان و کرمانشاه شلیک شده و پس از عبور از آسمان عراق، به صورت دقیق به اهداف اصابت کرد.

گزارش‌ها از هلاکت تعداد زیادی از تروریست‌ها و انهدام تجهیزات، سامانه ها و سلاح های آنان حکایت داشت.

طبق اعلام سپاه پاسداران، این اقدام بخشی از انتقام سپاه از تروریستها بابت حملات تروریستی بود که عناصرداعش در روز 17 خرداد ماه در حرم امام و مجلس شورای اسلامی انجام دادند و طی آن برخی از هموطنان شهید و تعدادی نیز مجروح شدند.

بیشتر بخوانید:

«قیام» سپاه با «ذوالفقار» بر سر تروریست‌ها فرود آمد

سردار امیر علی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این خصوص این عملیات که نام «لیلة القدر» ()به دلیل انجام در شب قدر) را برا آن نهاده بودند، گفت: در اطراف دیرالزور پایگاه‌های فرماندهی، مراکز ساخت و تولید خودروهای انتحاری و مراکز تجمع آنها توسط موشک‌های میانبرد مورد هدف قرار گرفت. دشمنان باید بدانند تهران، لندن و پاریس نیست و این یک کار کوچکی بود که انجام شد و اگر دست از پا خطا کنند ضربات مهلک‌تر بر سر آنها فرود خواهد آمد.

فرمانده نیروی هوافضای سپاه اظهار داشت: این موشک‌ها از ایران شلیک شد و بر فراز عراق عبور کرد و در سوریه فرود آمد و توسط هواپیماهای بدون سرنشینی که از اطراف دمشق به پرواز درآمده بود بر فراز دیرالزور اصابت‌ها را به صورت همزمان برای ما در ایران مخابره می‌کرد.

حاجی‌زاده همچنین تاکید کرد: تمام موشک‌ها دقیقا به محل مورد نظر اصابت کرد.

وی افزود: شناسایی و احاطه اطلاعاتی این تروریست‌ها به خودی خود یک دنیا مسئله است و شلیک این موشک‌ها از فاصله 700 کیلومتری و نشاندن روی یک ساختمان کوچک، خودش یک پیام است و آنها می‌فهمند عیار ایرانی‌ها کجاست. 

* ضربه دوم؛ آتش انتقام بر سر تروریست‌های جدایی طلب

۱۷ شهریور ماه بود که دومین عملیات موشکی برون مرزی سپاه صورت گرفت و یگان موشکی نیروی هوافضایسپاه با مشارکت یگان پهپادی نیروی زمینی سپاه، در یک عملیات موفق، محل استقرار و جلسه سران یکی از گروهک‌های جنایتکار و مرکز آموزش تروریست‌های وابسته (حزب دموکرات کردستان) را با ۷ فروند موشک زمین به زمین کوتاه برد، مورد هدف قرار داد.

این عملیات در پی شرارت‌های ماه‌های اخیر گروهک‌های تروریستی وابسته به استکبار جهانی از اقلیم کردستان علیه مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، که با اعزام تیم های متعدد تروریستی، ایجاد ناامنی و ارتکاب اعمال خرابکارانه و سلب امنیت و آرامش مردم غیور استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه را دنبال می‌کردند صورت گرفت.

بیشتر بخوانید:

موشک‌های شلیک‌شده به مقر تروریست‌ها در کردستان عراق از نوع «فاتح ۱۱۰» بودند

این گروهک تروریستی در عملیات‌های اخیر رزمندگان نیروی زمینی سپاه در مناطق مرزی مریوان و کامیاران نیز ضربات مهلکی را دریافت کرده بودند.

بی‌اعتنایی سران این گروهک‌ها به هشدارهای جدی مسئولین اقلیم کردستان عراق، مبنی بر عزم جمهوری اسلامی برای برچیدن پایگاه های آنان و ضرورت پایان بخشیدن به شرارت ها و اقدامات تجاوزکارانه و تروریستی ضد ایران اسلامی، سبب شد تا برخورد موشکی با آنها در دستور کار سپاه قرار گیرد.

طبق تصاویر منتشر شده از این عملیات، موشک‌های شلیک شده از نوع، موشکهای مایل پرتاب فاتح بودند که دقیق‌ترین موشک ایرانی هستند که در انواع فاتح 110 (300کیلومتر)، فاتح313 (500کیلومتر)، فاتح مبین (500کیلومتر) و ذوالفقار (700 کیلومتر)، خلیج فارس و هرمز (دریایی-300کیلومتر) تولید شده‌اند.

طبق آنچه قبلا اعلام شده، موشک فاتح110 دارای سرجنگی به وزن 500 کیلوگرم است.

موشک فاتح

بر اساس گزارشات و تصاویر این عملیات، موشک‌های سپاه دقیقا به محل جلسه سران حدکا و مرکز آموزش تروریست‌ها اصابت کرده و ده‌ها تن از سران و عناصر مهم عملیاتی این گروهک به هلاکت رسیده و زخمی شدند.

اخیرا نیز سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه به حمله موشکی به مقر تروریست‌ها(حدکا) در شمال عراق اشاره کرد و گفت که در این جلسه نماینده عربستان هم حضور داشت و قرار بود یک برنامه‌ریزی کنند که شهرهای ما را به آشوب بکشند و کارهای انتحاری و تروریستی انجام بدهند که همه‌شان را یک‌جا با موشک نقطه‌زن به درک واصل کردیم.

* ضربه سوم؛ «انتقام مهلک و گوشمالی سخت»/ پهپادها هم مسلح شدند

روز ۳۱ شهریورماه بود که چند تروریست با حمله مسلحانه به مردم و رژه نیروهای مسلح در اهواز، تعدادی از هموطنانمان را به شهادت رساندند. این حمله تروریستی که موجب جریحه دار شدن عواطف جامعه شد، واکنش فرمانده معظم کل قوا مبنی بر «گوشمالی سخت تروریست‌ها» و «انتقام مهلک و فراموش نشدنی» سپاه پاسدارنانقلاب اسلامی را در پی داشت.

بیشتر بخوانید:

انتقام موشکی و پهپادی سپاه در پاسخ به حادثه اهواز

زمانی که سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه در پیام تسلیت طاها اقدامی کودک ۴ ساله به شهادت رسیده در این اقدام تروریستی اعلام کرد همچون «صاعقه» بر سر تروریست‌ها فرود می‌آییم شاید کدی بود از پاسخ موشکی سپاه. 

ساعت 2 بامداد روز گذشته (نهم مهرماه 1397)، یعنی کمتر از ۱۰ روز پس از این اقدام تروریستی، یگان موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران، با ۶ فروند موشک بالستیک زمین به زمین از کرمانشاه، مقر سرکردگان این تروریستها در کشور سوریه (منطقه البوکمال در شرق فرات) را در فاصله 570 کیلومتری هدف قرار داد.

موشک‌های شلیک شده در این عملیات از دو نوع ذوالفقار(750 کیلومتر) و قیام (800کیلومتر) بودند و این موشک ها با عبور از آسمان عراق، به شرق فرات در سوریه اصابت کردند.

روی بدنه لااقل یکی از این موشک‌ها، سه شعار «مرگ بر آمریکا»، «مرگ بر اسرائیل» و «مرگ بر آل سعود» و عبارت «قاتلوا اولیاء الشیطان» (با دوستان شیطان بجنگید/ سوره نساء آیه76) نوشته شده بود.

* اولین عملیات برون‌مرزی پهپادهای مسلح سپاه

این عملیات سپاه، یک ویژگی مهم دیگر هم داشت و آن اینکه دقایقی پس از شلیک موشکها به سمت مقر تروریستهای تکفیری در البوکمال سوریه، 7 فروند پهپاد نیز مقرهای تروریستها در این منطقه را زیر آتش گرفتند و در این عملیات بخش زیادی از زیرساخت ها و تاسیسات تروریستها را نابود کردند.

این برای اولین بار بود که پهپادهای مسلح سپاه در یک عملیات برون مرزی حضور می‌یافتند.

پیش از این البته در دفعات مختلف، هواپیماهای بدون سرنشین سپاه در کشورهای عراق و سوریه حضور یافتند ولی ماموریت آنها بیشتر شناسایی بود.

حالا برای اولین بار از پهپادهای مسلح نیز به صورت رسمی در یک عملیات برون مرزی استفاده می‌شد.

بیشتر بخوانید:

انهدام مواضع تروریستها در سوریه با پهپاد صاعقه سپاه+فیلم و مشخصات

طبق آنچه در تصاویر گزارش صداوسیما به نمایش درآمد، لااقل یکی از پهپادهای حاضر در این عملیات از نوع صاعقه بود.

پهپاد بردبلند صاعقه از کلاس سیمرغ، در واقع پهپادی است که با استفاده از تکنولوژی و مهندسی معکوس پهپاد آمریکایی RQ170 ساخته شده و می تواند 4 بمب هوشمند و نقطه‌زن را حمل کند.

RQ170 یکی از پیشترفته ترین هواپیماهای بدون سرنشین جهان بود که در آبان ماه سال 90 در تور پدافند هوایی ایران افتاد.

پهپاد صاعقه در تاریخ 10 مهر سال 95 رو نمایی شده و طبق آنچه در فیلم به نمایش درآمد، به نظر بمب ها از داخل یک محفظه زیر شکم پهپاد پرتاب می‌شوند.

نکته مهم دیگر این بود که سرلشکر باقری گفته است این پهپادها از ایران اعزام شدند که با این حساب، این هواپیماها حداقل مسیری در حدود 1200 کیلومتر را پیموده اند که شامل 600 کیلومتر رفت و 600 کیلومتر برگشت می شود.

این درحالیست که پهپادها از غرب کشور یعنی کرمانشاه به پرواز درآمده باشند.

نتیجه‌ای که از این ۳ عملیات موشکی سپاه می‌توان گرفت این است که هر اقدام تروریستی دشمنان قطعا پاسخ داده خواهد شد و زمانی که سپاه «وعده انتقام» می‌دهد، موشک‌هایش -و حالا پهپادهایش هم- مختصات محل استقرار تروریست‌ها را دریافت می‌کنند.

وان‌پلاس قصد دارد در تاریخ ۲۵ مهرماه (۱۷ اکتبر) از گوشی وان‌پلاس 6T رونمایی کند و بدیهی است که در آن مراسم، شاهد معرفی لوازم جانبی مخصوص این دستگاه نیز خواهیم بود. به‌تازگی و در فاصله‌ی باقی‌مانده تا برگزاری این رویداد، وب‌سایت MySmartPrice لیست و قیمت لوازم جانبی گوشی OnePlus 6T را منتشر کرده است.

همانطور که می‌شد انتظار داشت، شاهد تنوع بالایی از قاب‌های بامپر برای گوشی وان‌پلاس ۶ تی خواهیم بود؛ یکی از این قاب‌ها که Nylon Bumper نام دارد، قابی مشکی‌رنگ است و قیمت ۲۶.۹۵ یورویی خواهد داشت. عرضه‌ی دو قاب دیگر نیز برای این گوشی تأیید شده است؛ این دو قاب جدید که به‌ نام‌های Ebony Wood و Karbon شناخته می‌شوند، هر دو دارای قیمتی معادل ۳۱.۹۵ یورو خواهند بود. وان‌پلاس جدید در کنار این‌ها، دارای دو قاب Protective نیز خواهد بود: Sandstone و Karbon (به‌ترتیب با قیمت ۲۱.۹۵ و ۲۶.۹۵ یورو).

در زمینه‌ی لوازم جانبی صوتی نیز شاهد تنوع خوبی برای گوشی وان‌پلاس ۶ تی هستیم. شرکت سازنده‌ی این گوشی به‌تازگی تأیید کرده است که قصد دارد برای گوشی جدیدش، ایرفون بی‌سیم Bullets را در رنگ مشکی و با قیمت ۱۹.۹۵ یورو عرضه کند؛ از آن‌جایی که این ایرفون از USB Type-C بهره می‌برد، می‌توان مطمئن بود که گوشی وان‌پلاس 6T قرار نیست به جک ۳.۵ میلی‌متری هدفون مجهز باشد. 

تصویر جدید منتسب به وان‌پلاس 6T / منبع: صفحه‌ی اینستاگرام شرکت وان‌پلاس

با این‌همه، وان‌پلاس به‌خوبی می‌داند که بسیاری از کاربران، دارای هدفون‌هایی هستند که تنها با جک ۳.۵ میلی‌متری می‌توان از آن‌ها استفاده کرد؛ از این رو، این شرکت تصمیم گرفته است که همچون اپل و گوگل، دانگل اختصاصی USB Type-C به جک هدفون را به‌صورت جداگانه و با قیمت ۸.۹۵ یورو به‌فروش برساند.

از میان مشخصات احتمالی وان‌پلاس ۶ تی، می‌توان به نمایشگر ۶.۴ اینچ از نوع Optic AMOLED با وضوح ۱۰۸۰ در ۲۳۴۰ پیکسل (+Full HD) و نسبت تصویر ۱۹.۵ به ۹ اشاره کرد. به‌علاوه گفته می‌شود که قرار است در قسمت بالایی نمایشگر این گوشی، شاهد یک بریدگی قطره‌ای‌شکل باشیم.

ظاهرا وان‌پلاس در این گوشی از پردازنده‌ی ۱۰ نانومتری اسنپدراگون ۸۴۵ و پردازنده‌ی گرافیکی آدرنو ۶۳۰ استفاده کرده است. همچنین احتمالا وان‌پلاس ۶ تی در سه مدل جداگانه با حافظه‌ی داخلی ۶۴، ۱۲۸ و ۲۵۶ گیگابایت عرضه خواهد شد.

گوگل به‌روزرسانی تازه‌ای را برای اپلیکیشن گوگل‌ مپ منتشر کرده که کاربران مسافر این سرویس را هدف قرار می‌دهد. به‌واسطه‌ی زبانه‌ی جدیدی که به این سرویس اضافه شده، از این پس افرادی که دائم در حال رفت‌و‌آمد هستند، قادر خواهند بودند تراکم یا انسداد راه را پیش از آنکه به سمت محل مدنظرشان حرکت کنند، مورد بررسی قرار دهند؛ همچنین قابلیت جدید، این امکان را فراهم می‌کند تا در مقاطع مختلفی از سفر، اطلاعات خاصی در دسترس شما قرار گیرد.

بنابراین اگر از جمله‌ افرادی هستید که همواره دوست دارید به‌فاصله‌ی چندثانیه قبل از رسیدنِ اتوبوس به ایستگاه برسید، این به‌روزرسانی برای شما مفید خواهد بود.

افزون بر ویژگی فوق، قابلیت دیگری به گوگل مپ اضافه شده که توسط آن کاربران قادر خواهند بود تا موسیقی در حال پخش را بدون ترک اپلیکیشن کنترل کنند. پشتیبانی از موسیقی در گوگل مپ به افراد کمک می‌کند تا با آسودگی بیشتری آهنگ‌های موردنظرشان را پخش کنند.

با این وجود، احتمالاً بهترین ویژگی تازه‌ای که در این به‌روزرسانی به این سرویس اضافه شده، امکانِ نمایش موقعیت مترو یا اتوبوس روی نقشه است که به شما در زمان‌بندی برای رسیدنِ به ایستگاه کمک به‌سزایی خواهد کرد. طبق گفته‌ی اهالی مانتین‌ویو قابلیت یادشده در ۸۰ کشور فعال خواهد بود و ساکنین آن مناطق می‌توانند از وجودِ آن بهره بگیرند؛ در این میان، ساکنینِ شهر سیدنی تنها افرادی خواهند بود که قادر به مشاهده‌ی ظرفیت باقی‌مانده در مترو و اتوبوس هستند. گوگل اعلام کرده که این ویژگی به‌زودی به دیگر شهرهای جهان راه پیدا خواهد کرد.

بسته به اینکه کاربر اندروید یا iOS هستید، برخی از عملکردها در این اپلیکیشن برای شما متفاوت خواهد بود. به‌عنوان نمونه،‌ کاربران اندرویدی می‌توانند اعلانیه‌های بلادرنگی را در رابطه با انسداد مسیر دریافت کنند؛ افزون بر این، تعامل عمیق‌تر اسپاتیفای در نسخه‌ی اندرویدی به کاربران اجازه می‌دهد تا درون گوگل مپ به مرور محتوای صوتی بپردازند.

این به‌روزرسانی در این هفته به‌‌صورت جهانی از طریق گوگل‌پلی و اپ‌استور در دسترس کاربران قرار خواهد گرفت.

همراه اول در «ایران تلکام ۲۰۱۸» با شعار «هوشمندی، همراه اول تو» در سالن‌های اختصاصی ۷، ۲۵A و فضای باز، با رویکرد ارائه خدمات نسل‌های ۳، ۴ و ۴.۵ تلفن همراه، آخرین دستاوردها، محصولات و خدمات نوین خود را عرضه می‌کند.

همراه اول، به عنوان اپراتور پیشرو در حرکت به سوی 5G در کشور، با اختصاص فضایی برای تجربه سرویس‌ها و بخصوص نرم‌افزارهای کاربردی تلفن همراه، معرفی و تست فناوری 5G با همکاری آزمایشگاه شبکه‌های مخابراتی نرم‌افزار محور دانشگاه صنعتی شریف اقدام به طراحی و پیاده‌سازی پلتفرم E‌2E شبکه‌ی 5G مبتنی بر رایانش ابری کرده است. کارخانه‌های هوشمند آتی، استفاده از فناوری‌های پوشیدنی نظیر حسگرهای مغزی، طراحی دروازه‌بان هوشمند و سرویس‌های V2X (ارتباط ماشین با نودهای شبکه) از جمله کاربردهای طراحی شده بر روی این پلتفرم هستند که در نمایشگاه تلکام در معرض دید عموم و متخصصین قرار می‌گیرند. همچنین در این نمایشگاه، سرویس جراحی از راه‌ دور با همکاری دانشگاه تربیت مدرس ارائه می‌شود که در آن علاوه بر طراحی و ساخت ربات بومی،جراحی کرانیوتومی برای خونریزی مغزی حاد به صورت از راه دور انجام خواهد شد.

معرفی باشگاه فیروزه‌ای، ارائه کلیه خدمات همراه اول در نمایندگی مستقر در نمایشگاه، تعویض سیم کارت به یوسیم، معرفی سامانه «همراه یار»، معرفی بسته‌های اشتراکی دیتا، معرفی «بسته دلخواهت را بساز»، «بسته‌های قیمتی دیتا و مکالمه»، مدار فیروزه‌ای و... از دیگر خدمات همراه اول در نمایشگاه امسال است.

اپراتور اول در بخش خدمات ارزش افزوده، با تمرکز بر خدمات نوین، محتوای غنی و اپلیکیشن‌های کاربردی، با خدمات و پلتفرم‌های هوشمند، حدود ۲۰ سرویس از قبیل سرویس سامانه صیاد بانک مرکزی، جدید‌ترین آواهای انتظار، سرویس رایانش ابری، سرویس‌های پرداخت، اپلیکیشن خدمات خودرو شخصی، بازی‌های مبتنی بر واقعیت افزوده، سرویس‌های هواداری در حوزه‌های ورزش، فرهنگ، هنر و خدمات متنوع دیگر را رونمایی و معرفی خواهد کرد.

در حوزه اینترنت اشیاء با رویکرد استفاده حداکثری از منابع داخلی و بومی‌سازی، دستاوردهای همراه اول در کنتورخوانی هوشمند با تمرکز بر پروژه‌ی ملی هوشمندسازی کنتورهای گاز و معرفی کنتور و ماژول NB-IoT تولید داخل ارائه شده است. علاوه بر این با توجه به اولویت‌های کشور در راستای مدیریت بهینه‌ی منابع ملی، پروژه‌‌های«فهام» و «سپهتن» در کنار مفاهیم کشاورزی هوشمند و پایش هوشمند ناوگان شهری مطرح شده است.

توسعه درگاه‌های فروش مستقیم با نسخه‌ی جدید فروشگاه آنلاین به نشانی shop.mci.ir، ایجاد سامانه ۸۹۶۲ جهت ارسال سیم کارت های Usim به درب منزل، حراج خیریه‌ی شماره‌های رند و اختصاص درآمد حاصل از آن برای مدرسه‌ سازی در مناطق محروم، برپایی فروشگاه جهت دسترسی آسان مشترکین همراه اول به انواع محصولات و خدمات از جمله ارائه و معرفی و فروش نقدی و اقساطی مودم‌های همراه، رونمایی از رنج جدید شماره‌های همراه اول در سامانه‌ی گلچین و ارائه سیم کارت انارستان از دیگر برنامه های اپراتور اول در نمایشگاه ایران تلکام ۲۰۱۸ است.

«حرکت اول»، به عنوان بخش سرمایه‌گذاری گروه ارتباطات سیار ایران در زمینه‌ی حمایت از کسب و کارهای نوپای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، آخرین دستاوردها و توانمندی‌های خود در حمایت، شتاب‌دهی و سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای نوآور و نوپا را در این نمایشگاه معرفی می‌کند. 

تشریح فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه‌ی مسؤولیت اجتماعی (CSR)، رعایت الزامات ایمنی در برابر تشعشع، تعالی سازمان و جذب و استخدام، در کنار مسابقه و سرگرمی از دیگر برنامه‌های همراه اول در نمایشگاه عنوان شده است. همچنین همراه اول همچون سال‌های گذشته، امسال نیز برای تعامل بهتر با خبرنگاران، در سالن اختصاصی اصلی خود (سالن۷)، «اتاق خبر» در نظر گرفته است. 

گفتنی است نوزدهمین نمایشگاه بین المللی صنایع مخابرات و اطلاع‌رسانی، ۱۱ تا ۱۴ مهرماه از ساعت ۹ تا ۱۷ با حضور بیش از ۲۳۰ شرکت داخلی و شرکت خارجی، در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار می شود.

ما همواره توجه‌ خاصی به همسایه نزدیک خود داشته‌ایم. از آنجایی که مریخ با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است، انسان‌ها احتمالا از هزاران سال قبل همسایه نزدیک خود را دیده‌اند. مردمان مختلفی از مایاها و چینی‌ها تا بومیان استرالیا و یونانی‌ها، مشاهدات متفاوتی از مریخ در آسمان شب داشته‌اند و اسناد مختلفی از مشاهدات آن‌ها در دست است.

شاید آن‌ها نمی‌دانستند که مریخ چیست و فقط نورِ روشنی را در آسمان شب می‌دیدند که رفتاری مشابه با سایر نورهای روشنِ آسمان نداشت. اما ما حالا، توانسته‌ایم از وجب به وجب مریخ نقشه‌برداری کنیم، چندین کاوشگر را به مدار سیاره فرستاده‌ایم و مریخ‌نوردهایی داریم که همین حالا مشغول کاوش سطح سیاره هستند. 

اما قبل از اینکه به تاریخچه اکتشافات در مریخ بپردازیم، بهتر است، به یکی از مهم‌ترین سوالات در خصوص مریخ پاسخ دهیم: چرا مریخ اینقدر فکر ما را مشغول کرده است؟ اساسا چرا می‌خواهیم روزی به مریخ سفر کنیم؟ و حتی تمدنی از انسان‌های مریخی را در آنجا برپا کنیم؟

چرا می‌خواهیم به مریخ برویم؟

مریخ دومین سیاره نزدیک به ما است و از بسیاری جهات شبیه‌ترین سیاره به زمین است. احتمالا از زمانی که اجداد ما، در هزاران سال قبل به مریخ فکر می‌کردند، رویای بازدید از سیاره سرخ را نیز در ذهن خود می‌پروراندند. و حالا به نظر می‌رسد که ما از هر زمان دیگری به تحقق رویای سفر به مریخ نزدیک‌تر شده‌ایم. احتمالا تا چند دهه آینده انسان‌هایی به مریخ سفر کنند. ایلان ماسک اخیرا گفته است که انسان‌ها تا سال ۲۰۲۸ یک پایگاه دائمی را در مریخ خواهند ساخت. به جز ماسک و شرکتش اسپیس ایکس، سازمان‌های فضایی مانند ناسا، آژانس فضایی روسیه و کشورهایی مانند هند، چین و ژاپن نیز به دنبال سفر به مریخ هستند.

از زمان رمان «جنگ دنیاها» نوشته اچ. جی. ولز در سال ۱۸۹۷، نویسندگان علمی تخیلی این ایده را مطرح کردند که مریخ، محل زندگی موجودات هوشمندی مانند ما است، بخشی به دلیل رنگ چشمگیر این سیاره و بخش دیگر به دلیل نزدیکی به زمین و همچنین وجود کلاهک‌های یخی و بستر رودخانه‌ها و دریاچه‌های باستانی در مریخ است.

 اولین کاوشگرهایی که به مریخ رفتند، نشان دادند که آنجا سیاره‌ای خشک و متروک است. اما اکتشافات اخیر نشان داده‌اند که در قطب‌های سیاره سرخ آب یخ وجود دارد و همچنین فراوانی عناصری نیتروژن، اکسیژن و کربن که برای وجود حیات ضروری هستند نیز در مریخ به اثبات رسیده است. ما همچنین شواهدی از دریاچه‌های باستانی و جریان آب روی سطح مریخ را پیدا کرده‌ایم و این نشان می‌دهد که این سیاره ممکن است در گذشته‌ای دور، سیاره‌ای پر آب و احتمالا خانه‌ی موجودات فرازمینی (نه مانند ما بلکه احتمالا موجودات میکروسکوپی) بوده باشد.

لحظه تاریخی دست دادن آلکسی لیونوف و تام استافورد، فضانوردان شوروی و ایالات متحده در خلال پروژه آزمایشی آپولو–سایوز

مورد دیگر اینکه تنها، سیاره‌ای که ما انسان‌ها به عنوان خانه‌ خود می‌شناسیم، زمین است. اما تاریخ نشان داده است که بقا به عنوان یک گونه در نقطه‌ی آبی بسیار کوچکی در فضای خلاء بسیار دشوار است و هیچ تضمینی برای باقی ما وجود ندارد. دایناسورها یک مثال کلاسیک هستند. آن‌ها به مدت ۱۶۵ میلیون سال در زمین زندگی کردند (رکوردی که سخت است انسان‌ها بتوانند حداقل روی زمین به آن دست پیدا کنند)، اما تنها اثری که از آنها باقی مانده، بقایای فسیلی است. برخورد یک سیارک عظیم همه این موجودات غول‌آسا را برای همیشه از صفحه روزگار محو کرد.

استقرار انسان در بیش از یک سیاره، بقای ما به عنوان یک گونه را حداقل برای هزاران سال اگر نه میلیون‌ها سال، تضمین می‌کند. ایده‌ای که ایلان ماسک از آن به عنوان «تبدیل انسان به گونه‌ای چند سیاره‌ای» یاد کرده و شرکت خود اسپیس ایکس را نیز دقیقا برای دست یافتن به همین هدف تاسیس کرده است. مریخ یک هدف ایدئال است، زیرا طول روزهای آن در حدود طول روزهای سیاره‌ی ماست و احتمالا آب یخ در سطح آن جریان دارد. طول یک روز نجومی در مریخ ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه و ۲۲ ثانیه است. در زمین طول روز نجومی، ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴٫۱ ثانیه است. علاوه بر این، بهترین گزینه در دسترس است: زهره و عطارد خیلی داغ هستند و ماه جوی ندارد که ساکنان خود را از برخورد سیارک‌ها محفظ نگه دارد.  

نیل دگراس تایسون، اخترفیزیکدان و مروج علم، عقیده داردکه باید انسان را به جای ربات‌ها به مریخ بفرستیم، زیرا انسان‌ها تا ۱۰ هزار برابر نسبت به بهترین کاوشگرها می‌تواند به اکتشاف بپردازند. موضوع دیگر اینکه سفر به مریخ تلاشی است که نیاز به همکاری تمام کشورهای جهان دارد و به نوعی همکاری با هم دیگر می‌تواند موانع سیاسی و اقتصادی کشورها را از بین ببرد و نوعی همدلی در بین مردم جهان ایجاد کند. فراموش نکنید که در پروژه آزمایشی آپولو–سایوز که در دهه ۱۹۷۰ با همکاری انجام شد و فضانوران اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده در فضا به هم ملحق شدند، تا چه حد توانست از تنش‌های بین دو ابرقدرت دنیا بکاهد.

سپیده‌دم اکتشافات فضایی

در نیمه دوم قرن بیستم، موشک‌هایی ساخته شدند که به اندازه‌ای قدرتمند بودند تا بتوانند بر نیروی جاذبه غلبه کنند و به سرعت‌های مداری بالایی دست پیدا کنند. همین پیشرفت‌ها باعث شد تا راه برای اکتشافات فضایی و تحقق رویای سفر به مریخ هموار شود. آلمان نازی در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، با پیشرفت توان هوافضایی خود متوجه شد که می‌تواند از موشک‌های دور بُرد یا بالستیک به عنوان سلاح استفاده کند. آلمانی‌ها در اواخر جنگ جهانی دوم، با موشک‌های قاره‌پیمای خود موسوم به وی-۲، لندن را بمباران کردند. این موشک‌های بالستیک اولین نمونه‌هایی از موشک‌ها بودند که از جو زمین خارج می‌شدند و پس از ورود مجدد به جو بدون نیاز به سوخت بر سر هدف خود فرود می‌آمدند.

یوری گاگارین در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ با فضاپیمای وستوک-۱ از جو زمین خارج شد و نخستین فضانورد تاریخ لقب گرفت

 پس از جنگ جهانی دوم و شکست آلمان، این سلاح‌ها به دست اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده افتادند تا زمینه را برای توسعه و ساخت موشک‌های مورد استفاده در صنعت فضایی هموار کنند. شوروی در اکتبر ۱۹۵۷، اولین ماهواره مصنوعی اسپوتنیک-۱ را به فضا فرستاد. چهار سال بعد در ۱۲آوریل سال ۱۹۶۱، یوری گاگارین، به اولین انسانی بدل شد که با وستوک-۱ به خارج از جو زمین پرواز می‌کند. گاگارین در پروازی که ۱۰۸ دقیقه به طول انجامید، تا ارتفاع ۳۲۷ کیلومتری صعود کرد و یک‌بار به دور زمین چرخید. تا آغازگر عصر اکتشاف‌های فضایی باشد.

اولین تلاش‌ها برای رسیدن به مریخ

طی چند دهه‌ی اخیر، ۱۳ فضاپیما در مدار مریخ قرار گرفتند و ۹ کاوشگر هم توانسته‌اند روی سطح سیاره فرود بیایند. این کاوشگرها هزاران عکس از مریخ گرفته‌اند و سنگ، خاک و جو رقیق مریخ را بررسی کردند. اما از بین ده‌ها فضاپیمایی که به مریخ فرستاده شدند، تنها از هر سه ماموریت یک ماموریت به موفقیت رسیده است. این آمار به خوبی نشان می‌دهد که فرستادن کاوشگر به مریخ تا چه حد دشوار است. اولین ماموریت‌های مریخ، ماموریت‌های«گذر نزدیک (Flyby)» نام داشتند که در آن مدارگردهایی به نزدیکی سیاره سرخ می‌رفتند تا بتوانند تصاویری از این سیاره به زمین مخابره کنند.

از زمان اولین گذرهای نزدیک موفق در سال ۱۹۶۵، چهار کشور و سازمان فضایی توانسته‌اند با موفقیت به مریخ برسند: ناسا، اتحاد جماهیر شوروی، آژانس فضایی اروپا و سازمان تحقیقات فضایی هند. در حالی که کشورهای دیگری مانند چین و ژاپن نیز سعی کرده‌اند که ماموریت‌هایی را به سیاره سرخ بفرستند، اما تا به‌حال موفق نشده‌اند.

دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰: گذرهای نزدیک و مخابره اولین تصاویر از مریخ

اولین تلاش برای رسیدن به مریخ در نزدیکی سپیده‌دم اکتشافات فضایی صورت گرفت. اتحاد جماهیر شوروی در اکتبر ۱۹۶۰، فضاپیمای مارسنیک-۱ را برای یک گذر نزدیک به مریخ فرستاد که به مدار زمین هم نرسید. شوروی در تلاش‌های بعدی خود در سال ۱۹۶۰، مارسنیک-۲ را به فضا فرستاد که بازهم با شکست مواجه شد. آنها در تلاش بعدی خود در سال ۱۹۶۲، کاوشگر اسپوتنیک-۲۲ را به فضا فرستادند که این بار تنها توانست به مدار زمین برسد.  

اتحاد جماهیر شوروی بار دیگر در همان سال، اسپوتنیک-۲۳ را به فضا فرستاد که پس از پیمودن ۱۰۶ میلیون کیلومتر ارتباط رادیویی خود با زمین را از دست داد. شوروی‌ در تلاش بعدی خود، اسپوتنیک-۲۴ را در سال ۱۹۶۲به فضا فرستاد که بازهم ناموفق بود و این کاوشگر هم تنها توانست به مدار زمین برسد. ناسا هم با مارینر-۳ تلاش کرد که به مریخ برسد، با نقص فنی، پانل‌های خورشیدی کاوشگر هیچ‌گاه باز نشدند. بالاخره پس از تلاش‌های ناموفق، اولین موفقیت نیز از راه رسید. ماینر-۴ روز ۱۴ ژوئیه ۱۹۶۵ تبدیل به اولین فضاپیمایی شد که به مریخ می‌رسد و عکس‌های دیدنی از مریخ به زمین مخابره کرد. شوروی ۴ روز پس از پرتاب مارینر، زوند-۲ را به مریخ فرستاد، هرچند این فضاپیما به مریخ رسید، اما با نقص ارتباط رادیویی، نتوانست هیچ اطلاعاتی را به زمین مخابره کند.

ناسا همچنین در سال ۱۹۶۹، کاوشگرهای مارینر-۶ و ۷ را به مریخ فرستاد که صدها عکس را به زمین مخابره کردند. اما تصادفا تمامی این کاوشگرها از نواحی از مریخ تصویربرداری کردند که دهانه‌های برخوردی زیادی داشتند. همین موضوع، این تصور غلط را در بین دانشمندان ایجاد کرد که مریخ مانند ماه است. چندین تلاش دیگر نیز در بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۱ انجام شد که بیشتر آنها ناموفق بودند. شوروی کاوشگر مریخ ۱۹۶۹ ای را در مارس ۱۹۶۹ به مریخ فرستاد که بازهم نتوانست به مریخ برسد و تنها توانست به مدار زمین برسد. در تلاش‌های بعدی شوروی و ایالات متحده، کاوشگرهای مریخ ۱۹۶۹ بی، مارینر-۸ و کوزموس ۴۱۹ به مریخ فرستاده شدند که هیچ‌کدام نتوانستند به موفقیت برسند.

محل استقرار مریخ‌نوردهای ناسا در مریخ

سرانجام اتحاد جماهیر شوروی پس از تلاش‌های نافرجام زیاد، در سال ۱۹۷۱ موفق شد به سیاره سرخ برسد. کاوشگر مریخ-۲ این کشور ۱۹ مه سال ۱۹۷۱ به فضا فرستاده شد و در نوامبر همان سال وارد موقعیت مداری خود شد و به دور مریخ گردش کرد. با این حال، مریخ‌نورد همراه این مدارگرد نتوانست سالم به سطح مریخ برسد. این مریخ‌نورد تنها توانست چند ثانیه‌ای پس از فرود در مریخ کار کند و پس از آن ارتباط رادیویی خود با زمین را از دست داد. اما مدارگرد توانست با موفقیت اطلاعاتی را به زمین مخابره کند.

تصور ما از مریخ با ورود کاوشگر مارینر-۹ در سال ۱۹۷۱ به مریخ کاملا تغییر کرد. این کاوشگر پس از قرار گرفتن در مدار مریخ، نشان داد که طوفان‌های شن عظیمی وجود دارند که تقریبا کل سیاره سرخ را در بر می‌گیرند. مورد دیگر اینکه، مارینر-۹ تصاویری به زمین مخابره کرد که برجستگی‌هایی را روی سطح مریخ نشان می‌داد که دانشمندان توضیحی برای آن داشتند. اما پس از اینکه آوارهای طوفان به سطح مریخ رسیدند، دانشمندان کشف کردند که این برجستگی‌ها در واقع آتشفشان‌های خاموش مریخ هستند. مارینر همچنین متوجه شکافت بزرگی روی مریخ شد که بعدها «دره‌وار مارینر» نام‌گذاری شد. مارینر-۹ حدود یک سال را در مدار مریخ سپری کرد و در مجموع ۷٫۳۲۹ عکس را به زمین مخابر کرد.

دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰: فرود روی مریخ و تلاش برای رسیدن به قمر فوبوس

واضح بود که مریخ، سیاره‌ای کاملا متفاوت نسبت از زمین است که همین باعث شد، چندین ماموریت دیگر نیز به مریخ فرستاده شوند. اتحاد جماهیر شوروی به سری ماموریت‌های مریخ خود ادامه داد، اما عملا تنها موفق شد که در سال ۱۹۷۴یک مدارگرد و مریخ‌نورد را به مریخ برساند که این کاوشگرها هم تنها برای مدت‌کوتاهی اطلاعاتی را به زمین مخابره کردند.

ناسا در سال ۱۹۷۵، دو جفت مدارگرد و مریخ‌نورد را به مریخ فرستاد. ماموریت‌های وایکینگ-۱ و ۲، هر دو با موفقیت در سال ۱۹۷۶ به مریخ رسیدند و هرکدام توانستند که یک مریخ‌نورد را روی سطح مریخ فرود بیاورند و در همین حال، مدارگردهای هر دو ماموریت به خوبی در مدار مریخ قرار گرفتند. سری ماموریت‌های وایکینگ، اولین ماموریت‌های اکتشافی بودند که مدت‌شان تمدید شد و تا سال‌ها به مخابره اطلاعات پرداختند.  

مریخ‌نورد سوجورنر در حال بررسی صخره یوگی در مریخ که به دلیل شباهتش به یوگی، شخصیت کارتون «یوگی و دوستان» به این نام خوانده می‌شود

ماموریت وایکینگ-۱، روز ۲۰ اوت سال ۱۹۷۶ به فضا پرتاب شد. مدارگرد این ماموریت از ژوئن ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰ فعال بود و مریخ‌نورد آن هم از ژوئیه ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۲ فعال بود. ماموریت وایکینگ-۲ روز ۹ سپتامبر ۱۹۷۵ به فضا پرتاب شد. مدارگرد این ماموریت از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۷ فعال بود و مریخ‌نورد ماموریت هم از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰ فعال بود. در مجموع مدارگردها و مریخ‌نوردهای برنامه وایکینگ، بیش از ۵۰ هزار عکس را به زمین مخابره کردند. اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۸۰، تلاش‌هایی را برای رسیدن به یکی از قمرهای مریخ، فوبوس آغاز کرد که هر دو ماموریت شکست خوردند.  

دهه ‍۱۹۹۰: ماموریت‌های بهتر، سریع‌تر و ارزان‌تر

تلاش بعدی ناسا برای رسیدن به سیاره سرخ در دهه ۱۹۹۰ آغاز شد. این آژانس فضایی در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۲،کاوشگر مارس آبزرور را به مریخ فرستاد. این کاوشگر تنها ۳ روز قبل از ورود به مدار مریخ، ارتباط خود با زمین را از دست داد. در حالی که ناسا هرگز دلیل از دست دادن ارتباط با کاوشگر را پیدا نکرد، اما به احتمال زیاد، سوراخ شدن تانکر مخزن سوخت، دلیل اصلی از دست دادن ارتباط با زمین بوده است.

از دست دادن این کاوشگر با توجه به هزینه بالای آن برای ناسا خیلی دردناک بود. تخمین زده می‌شود که در مجموع ۸۱۳ میلیون دلار صرف این ماموریت شده بود. این یکی از دلایلی بود که ناسا دست به انجام ماموریت‌های بهتر، سریع‌تر و ارزان‌تری موسوم به برنامه FBC زد تا با بهره بردن از پیشرفت‌های الکترونیکی کامپیوتری و تکنیک‌های مدیریت جدید، هزینه اکتشاف‌های فضایی را کاهش دهد.

در همین حال، نقشه‌بردار سراسر مریخ، روز ۷ نوامبر ۱۹۹۶ زمین را ترک کرد و ۱۲ سپتامبر سال بعد به مدار مریخ رسید. مدت این ماموریت تا قبل از قطع ارتباط با زمین در سال ۲۰۰۶ چندین بار تمدید شد. نقشه‌بردار سراسر مریخ موفق شد که نقشه‌ای سرتاسری از مریخ تهیه کند و نشانه‌های باستانی از حضور آب، مانند وجود آبکندها و عناصری مانند هماتیت (سنگ معدنی که حضور آب تشکیل می‌شود) را در سیاره سرخ کشف کند. این کشف‌ها باعث شد که ناسا تصمیم بگیرد، مریخ‌نوردهای دیگری را نیز به مریخ بفرستد.

نقشه‌بردار سراسر مریخ همچنین تصاویری از مریخ ثبت کرد که توجه عموم مردم را به خود جلب کرد، احتمالا عکس‌هایی که به «چهره مریخ» معروف‌اند را دیده‌اید. مدارگرد وایکینگ-۱ برای نخستین در سال ۱۹۷۶ از این ویژگی‌ها تصویربرداری کرد و نقشه‌بردار سراسر مریخ نیز دوباره از ناحیه سیدویا تصویربرداری کرد تا به توهم پاریدولیای مردم پایان دهد. شباهت اشیا به چهره‌های انسانی یا ویژگی‌های آشنا از طریق پدیده‌ی روان‌شناختی موسوم به پاریدولیا قابل توضیح است.

تپه‌های ناحیه‌ی سیدونیا در مریخ که به‌ سبب شباهتش به چهره انسان توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کرد

در همین حال روسیه به تلاش‌های خود برای اکتشاف مریخ ادامه داد. این کشور در سال ۱۹۹۶، ماموریت مریخ ۹۶ را به سیاره سرخ فرستاد. اما مدارگرد و دو مریخ‌نورد این ماموریت، مدتی پس از پرتاب دچار نقص فنی شدند، دوباره وارد زمین شده و در آب‌های اقیانوس آرام در نزدیکی کشورهای شیلی و بولیوی متلاشی شدند.

اولین ماموریت برنامه FBC، یک موفقیت بزرگ بود. کاوشگر مارس پتفایندر و مریخ‌نورد سوجورنر در ژوئیه سال ۱۹۹۷ وارد مریخ شدند. مارس پتفایندر اولین فرودگری بود که از مجموعه‌ای از کیسه‌های هوا و بالشتک‌ها برای فرود استفاده می‌کرد. در عین حال، سوجورنر، اولین مریخ‌نوردی بود که مصافتی را در مریخ پیمود، این کاوشگر تنها ۱۰۰ متر را در مریخ طی کرد. در ابتدا انتظار می‌رفت که پتفایندر ۱ ماه و سوجورنر ۱ هفته کار کنند، اما هر دو فراتر از زمان تعیین‌ شده تا چند ماه به مخابره اطلاعات به زمین ادامه دادند.

در همین زمان، ژاپن با ماموریت نوزومی وارد عرصه اکتشاف مریخ شد. اما این مدارگرد که در سال ۱۹۹۸ به فضا پرتاب شد. در دسامبر سال ۲۰۰۳ با نقص فنی، از رسیدن به مدار مریخ بازماند. دو ماموریت دیگر برنامه FBC هرگز به سیاره سرخ انجام نرسیدند. مدارگرد مارس کلایمت که ۱۱ دسامبر ۱۹۹۸ به فضا پرتاب شد، پس از ورود به مدار مریخ، ارتباط خود با زمین را از دست داد. مریخ‌نورد مارس پولار لند و دو فضاپیمای دیپ اسپیس-۲ نیز که در تاریخ ۳ ژانویه ۱۹۹۹ به مریخ فرستاده شدند، نیز موفق به برقراری ارتباط با زمین نشدند. احتمالا دیپ اسپیس-۲ پس از نقص فنی، اشتباها به تصور فرود، پیش از موعد مقرر، موتورهای خود را خاموش کرده که همین منجر به آسیب دیدن تجهیزات مریخ‌نورد شده است. ناسا پس از این شکست و شکست‌های دیگر، به برنامه FBC ادامه نداد.

دهه ۲۰۰۰ تا به امروز: دوران پرشکوه مریخ‌نوردها و مدارگردها

کشف شواهدی از آب در مریخ، رنسانسی در اکتشاف مریخ بود. مدارگرد مارس ادیسی که ۷ مارس سال ۲۰۰۱ زمین را به مقصد مریخ ترک کرد. ۲۴ دسامبر همان سال به مریخ رسید. مارس ادیسی هنوز هم به جمع‌آوری اطلاعات از مریخ ادامه می‌دهد. این فضاپیما تا به حال بیش از ۳۵۰ هزار عکس از مریخ ثبت کرده و در سال ۲۰۱۰، رکورد طولانی‌ترین کاوشگر در مریخ را شکست. آژانس فضایی اروپا در سال ۲۰۰۳ ماموریت مارس اکسپرس را شروع کرد که شامل یک مدارگرد به نام مارس اکسپرس و مریخ‌نوردی به نام بیگل-۲ بود. مدارگرد این ماموریت توانست در نوامبر ۲۰۰۵ ماموریت اصلی خود را تکمیل کند. ماموریت مارس اکسپرس تا مدت نامعلومی تمدید شده است. اما مریخ‌نورد بیگل-۲ که انتظار می‌رفت، ۲۵ دسامبر ۲۰۰۳ روی سطح مریخ فرود بیاد. هیچگاه نتوانست پیامی را به مرکز کنترل ماموریت مخابره کند.

سرنوشت بیگل-۲ هنوز حل نشده باقی مانده، تیم ماموریت مارس اکسپرس بر این باورند که بیگل -۲ به درستی روی سطح سیاره سرخ فرود آمده، اما احتمالا پس از آن، مشکلی برای تماس با زمین پیدا کرده است. شاید یکی از پانل‌های خورشیدی خود را در جهت اشتباهی باز کرده که همین مانع کارکرد صحیح آنتن کاوشگر شده باشد.

ناسا مریخ‌نوردهای اسپیریت و آپورچونیتی را در سال ۲۰۰۴ به مریخ فرستاد. هدف هر دو مریخ‌نورد این بود که شواهدی از وجود آب در سیاره مریخ جمع‌آوری کنند. ماموریت اصلی اسپیریت و آپورچونیتی برای ۳ ماه برنامه‌ریزی شده بود، اما هر دو تا سال‌ها به کاوش مریخ ادامه دادند. مریخ‌نورد اسپیریت در سال ۲۰۱۰ در یک طوفان شن گیر کرد و از کار افتاد. آپورچونیتی هم بعد از ۱۵ سال اکتشاف مریخ، از چند ماه گذشته ارتباط خود با مرکز کنترل ناسا را از دست داده و هنوز سرنوشتش مشخص نیست. آپورچونیتی قبل از اینکه از کار بیفتاد، بیش از ۴۱ کیلومتر را در سطح مریخ پیموده بود.

مدارگرد شناسایی مریخ ناسا، ۱۲ اوت سال ۲۰۰۵ به فضا پرتاب شد و ۱۲ مارس سال بعد به مدار مریخ رسید. این مدارگرد تاکنون توانسته بیش از ۲۵ هزار عکس و ۳٫۵۰۰ مشاهده راداری را به زمین مخابره کند. مدارگرد شناسایی مریخ، اطلاعاتی بیش از تمامی ماموریت‌های مریخ، به زمین مخابره کرده است. ناسا در ۴ اوت سال ۲۰۰۷، کاوشگر ثابت مارس فینیکس را به مریخ فرستاد. مارس فینیکس ۲۵ مه سال ۲۰۰۸ وارد مریخ شد و وجود آب یخ در زیر سطح مریخ را کشف کرد. اما پانل‌های خورشیدی کاوشگر در طول زمستان سخت مریخ آسیب دیدند. و سرانجام ارتباط این کاوشگر ۴۷۵ میلیون دلاری در نوامبر ۲۰۰۸ به طور کمال با ناسا قطع شد. ناسا در مه ۲۰۱۰، رسما اعلام کرد که مارس فینیکس از کار افتاده است.

روسیه تلاس دیگری را برای رسیدن به قمر فوبوس با ماموریت فوبوس گرانت انجام داد. ماموریت فوبوس گرانت در سال ۲۰۱۱ از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان به فضا فرستاده شد، اما نتوانست فراتر از مدار زمین برود و ژانویه سال ۲۰۱۲ در آب‌های اقیانوس آرام در غرب شیلی سقوط کرد. فوبوس گرانت همچنین نخستین تلاش چین برای فرستادن یک مدارگرد کوچک به نام ینگهو-۱ به همراه این ماموریت به مریخ بود. همچنین انجمن سیاره‌ای، ابزارهای علمی را برای بررسی نحوه تاثیر سفر طولانی در فضا روی میکروارگانیسم‌ها با این ماموریت فرستاده بود که این ابزارها هم از بین رفتند.

در سال ۲۰۱۲، یک کاوشگر قوی‌تر به نام کریوسیتی در دهانه گیل فرود آمد تا به دنبال نشانه‌هایی از محیط‌های قابل سکونت در گذشته مریخ بگردد. مریخ‌نورد کریوسیتی تاکنون به یافته‌های مهمی در مریخ دست یافته، از جمله نواحی که احتمالا در گذشته‌ای دور مملو از آب بودند. کاوشگر ناسا، علاوه بر این موفق به شناسایی متان و همچنین ترکیبات عالی (پیش‌نیازهای شکل‌گیری حیات) روی سطح سیاره شده است.

کاوشگر ماون (ماموریت تکامل مواد فرار و جو مریخ) که نوامبر ۲۰۱۳ زمین را ترک کرد، ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴ به مریخ رسید تا به بررسی تغییرات جو مریخ بپردازد. هند آخرین کشوری است که توانسته با موفقیت به مریخ برسد. مدارگرد مریخ هند (MOM) یا مانگالیان-۱ در سال ۲۰۱۴ با موفقیت به مدار مریخ رسید. مدارگرد مریخ هند، فاصله‌ی کافی را با سیاره حفظ کرد تا بتواند تصاویری از قرص کامل مریخ بگیرد.

از سوی دیگر، آژانس فضایی اروپا قصد دارد دو ماموریت را در اواخر این دهه به مریخ بفرستد. در برنامه اگزومارس که آژانس فضایی اروپا با همکاری سازمان فضایی فدرال روسیه (روس‌کاسموس) در حال انجام آن است، مدارگرد ردیاب گاز و سطح نشین شیاپارلی در سال ۲۰۱۶ به مریخ فرستاده شدند. اما سطح‌نشین شیاپارلی نتوانسته به سلامت روی سطح مریخ فرود بیاید. بر اساس بررسی انجام شده، اطلاعات اشتباه کامپیوتر روی بُرد شیاپارلی موجب سقوط این کاوشگر شده است.

تصویر رنگی از افق مریخ که در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۷۶ ثبت شده است

نتایج تحقیقات آژانس فضایی اروپا نشان می‌دهد، چرخش بیش از حد ماژول فرود موجب سقوط این سطح‌نشین روی سطح سیاره سرخ شده است. شیاپارلی ۳ دقیقه پس از ورود به جو مریخ چرخش زیاد و غیرمنتظره‌ای داشت که موجب خرابی ماژول فرود شد. اما مدارگرد ردیاب گاز به خوبی در مدار مریخ قرار گرفت و توانست آوریل ۲۰۱۸ اولین تصاویر خود را به زمین مخابره کرد. ناسا ۵ مه امسال، سطح‌نشین اینسایت مریخ را برای تهیه نقشه درونی مریخ به فضا پرتاب کرد. این ماموریت قرار است که ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ روی سطح مریخ فرود بیاید و به جمع‌آوری اطلاعات بپردازد.

ماموریت‌های آینده مریخ

طی چند سال آینده، جاده مریخ، شلوغ خواهد شد. احتمالا چندین ماموریت در تابستان ۲۰۲۰ به مریخ فرستاده ‌شوند. تاکنون، انجام ۷ ماموریت تا سال ۲۰۲۴ تایید شده است و همچنین دست‌کم چندین ماموریت دیگر تا دهه ۲۰۴۰ به مریخ فرستاده می‌شوند.

کاوشگر امید در سال ۲۰۲۰: این کاوشگر که توسط آژانس فضایی امارات متحده عربی در حال توسعه است، احتمالا تا ژوئیه ۲۰۲۱ اولین آزمایش‌های خود را پشت سر خواهد گذاشت. امارات متحده عربی با کاوشگر امید، به نهمین کشوری تبدیل می‌شود که موفق به فرستادن کاوشگر به مریخ می‌شود. زمان‌بندی ماموریت امید با پنجاهمین سالگرد تاسیس این کشور همزمان خواهد بود. همچنین با انجام این ماموریت، امارات متحده عربی، به اولین کشور اسلامی تبدیل خواهد شد که موفق به ارسال کاوشگری به مریخ می‌شود. آژانس فضایی امارات متحده عربی، هدف کاوشگر امید را بررسی جو مریخ و دلیل از بین رفتن آن اعلام کرده است.

کاوشگر مریخ۲۰۲۰: این ماموریت آینده ناسا با هدف بررسی اختر زیست‌شناسانه، شرایط محیطی مریخ باستانی را خواهد سنجید. کاوشگر مریخ ۲۰۲۰، نمونه‌های سنگی، مواد معدنی و مواد دیگر مریخ را جمع‌آوری می‌کند و به وسیله‌ی ماموریت‌های آینده به زمین برمی‌گرداند. برنامه‌ریزی شده که این مریخ‌نورد در ژوئیه ۲۰۲۰ به مریخ فرستاده شود.

مریخ‌نورد اگزومارس ۲۰۲۰: بخشی از ماموریت اگزومارس است که با همکاری آژانس فضایی اروپا و سازمان فضایی فدرال روسیه (روس‌کاسموس) انجام می‌شود. هدف مریخ‌نورد اگزومارس، جستجوی شواهدی از حیات در گذشته و همچنین حالای مریخ در طی یک ماموریت ۶ ماهه است. این ماموریت قرار بود که در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شود، اما به دلیل تاخیر در ساخت مریخ‌نورد، تا ژوئیه ۲۰۲۰ به تعویق افتاده است.  

ماموریت مرکز ملی علوم فضایی چین: این ماموریت بین سیاره‌ای چین در تابستان ۲۰۲۰ به فضا فرستاده می‌شود. این ماموریت شامل یک مدارگرد، یک فرودگر و یک مریخ‌نورد است و می‌خواهد تکنولوژی‌های لازم برای بازگشت نمونه‌های مریخ را آزمایش کند و قرار است که در دهه ۲۰۳۰ به فضا فرستاده شود.

میکرو ماهواره تراهرتز مریخ در سال ۲۰۲۰: این ماموریت مشترک با همکاری موسسه ملی تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات ژاپن (NICT) و آزمایشگاه سیستم‌های فضایی هوشمند در دانشگاه توکیو انجام می‌شود. سنسورهای میکرو ماهواره تراهرتز به سطح مریخ فرستاده می‌شوند تا نسبت ایزوتوپ‌های اکسیژن را اندازه‌گیری کنند و به درک بهتر واکنش‌های شیمیایی در جو مریخ کمک می‌کنند.

ماموریت مانگالیان-۲: ماموریتی است که توسط سازمان تحقیقات فضایی هند انجام می‌گیرد و قرار است که شامل یک مدارگرد، فرودگر و یک مریخ‌نورد باشد. مانگالیان-۲ بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ آغاز می‌شود.

ماموریت اکتشافات اقمار مریخ (MMX): ژاپن قصد دارد، در سال ۲۰۲۴، یک فضاپیما را به بزرگ‌ترین قمر مریخ، فوبوس بفرستد. این کاوشگر رباتیک قرار است که برای اولین بار نمونه‌هایی از فوبوس را به زمین برگرداند. ماموریت اکتشاف اقمار مریخ همچنین به بررسی ماهیت قمر کوچک‌تر مریخ، دیموس خواهد پرداخت و با انجام گذرهای نزدیک آب و هوای مریخ را نیز بررسی می‌کند. فضاپیمای اکتشافات اقمار مریخ قرار است که تا سال ۲۰۲۹، نمونه‌هایی که جمع‌آوری کرده را به زمین برگرداند.  

ماموریت‌های سرنشین‌دار مریخ: تحقق رویای دیرینه انسان

همان‌طور که در بخش‌های قبل گفتیم، فرستادن کاوشگرهای رباتیک به مریخ بسیار دشوار است و لازم به گفتن نیست که فرستادن انسان به مریخ بسیار بسیار سخت‌تر است. دورترین مکانی که تا به‌حال توانسته‌ایم به آنجا فضانورد بفرستیم، ماه است که تنها ۳۸۶ هزار کیلومتر با زمین فاصله دارد. اما مریخ ۵۴ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد و سفر به آنجا در بهترین حالت، یعنی زمانی که زمین و مریخ در مدارهای بیضوی خود به دور خورشید با هم تراز شوند، بین ۶ تا ۸ ماه طول می‌کشد.

 چالش دیگر این است که ما هنوز موشک‌های آنچنان قدرتمندی نداریم که بتوانیم تمامی آذوقه و تجهیزات لازم برای فضانوردان در سفری که رفت و برگشت آن شاید چند سال طول بکشد را به فضا بفرستیم. موضوع دیگر اینکه هنوز تکنولوژی آنچنان قدرتمندی نداریم که بتواند، چنین فضاپیماهای سنگینی را سالم روی مریخ فرود بیاوریم. فراموش نکنید که سنگین‌ترین کاوشگرهایی که روی مریخ فرود آمدند، تنها چند صد کیلوگرم وزن داشته‌اند. به عنوان مثال، مریخ‌نورد کریوسیتی که پیشرفته‌ترین کاوشگر حاضر در مریخ محسوب می‌شود، تنها ۸۹۹ کیلوگرم وزن دارد.

حل همه‌ی این چالش‌ها برای مهندسان امکان‌پذیر است، اما هزینه آن بسیار زیاد است. تخمین زده می‌شود که احتمالا برای توسعه چنین فضاپیمایی، نیاز به ۵۰۰ میلیارد دلار است. ناسا در حال توسعه موشکی است که روی کاغذ توان بردن انسان به مریخ را دارد، اما بودجه‌ی کافی به این پروژه تعلق نگرفته است. بودجه ناسا برای اکتشاف مریخ در سال‌های اخیر مرتب کم و کم‌تر شده است. بودجه این آژانس فضایی در سال ۲۰۱۳ از ۵۸۷ میلیون دلار به ۳۶۱ میلیون دلار رسید. پس از آن از این بودجه هم کاسته شد و در سال ۲۰۱۴ این بودجه به شدت تقلیل پیدا کرد و به ۲۲۸ میلیون دلار رسید و در سال ۲۰۱۵ هم به ۱۸۹ میلیون دلار رسید. بودجه ناسا پس از اندکی افزایش در سال ۲۰۱۶، در سال ۲۰۱۷ دوباره به ۵۰۳ میلیون دلار افزایش پیدا کرد. علاوه بر این، مسائل دیگری هم در میان است که با پول حل نمی‌شوند.

چالش‌های روانی سفر به مریخ

اسکات کِلی فضانورد سابق ناسا که در خلال پژوهش دوقلوهای ناسا، ۳۴۰ روز را در ایستگاه فضایی بین‌المللی سپری کرد، تجربه حضور طولانی‌مدت در فضا را این‌طور توصیف می‌کند:

زمانی که برای نزدیک به ۱ سال در فضا بودم، حس می‌کردم که تمام زندگی‌ام را آنجا بودم.

برنامه فضایی که اسکات کلی و برادرش، مارک در آن حضور داشتند، قدم مهمی برای ماموریت‌های آینده در مریخ و اعماق فضا بود. چرا که به ناسا کمک می‌کند، تاثیر سفرهای فضایی طولانی‌مدت روی بدن انسان را بهتر درک کند. اما اقامت طولانی‌مدت در فضا، چه چالش‌های روانی دارد؟ فضانوردان چطور باید آماده ماموریت در مریخ شوند؟

یک ماموریت به سیاره سرخ ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد. به این معنی که فضانوردان ۲ تا ۳  سال باید در حالت بی‌وزنی و دور از خانه باشند. فضانوردان در این مدت نمی‌توانند از هوای تازه تنفس کنند یا تلفن را بردارند با خانواده و عزیزانشان تماس بگیرند. در همین حال، فضانوردان در محیط پرخطری زندگی می‌کنند که هر اتفاق ناخوشایندی ممکن است به قیمت جان آن‌ها تمام شود. چنین وضعیت استرس‌زایی به احتمال زیاد پیامدهای روانیهم دارد. افراد در شرایط بی‌وزنی گاهی در تنفس مشکل پیدا می‌کنند. گاهی اوقات به نوعی عصبانی می‌شوند.

این یکی از دلایل اصلی بود که اسکات کِلی ۱ سال را در ایستگاه فضایی سپری کرد تا دانشمندان بفهمند که بدن او برای تطبیق با شرایط فضا چطور تغییر می‌کند. در زمان اقامت کِلی در فضا، بیش از ۴۰۰ آزمایش علمی مختلف از آزمایش‌های علوم زیستی تا آزمایش‌های مرتبط به فیزیولوي بدن روی او انجام شد. دانشمندان قبلا در مورد برخی از مشکلات فیزیکی مرتبط به اقامت در فضا می‌دانستند. فضانوردانی که زمانی را در فضا سپری می‌کنند، بخشی از حجم استخوان خود را از دست می‌دهند. به دلیل بی‌وزنی عضلات آنها کوچک‌تر می‌شود. همین مورد می‌تواند فضانوردان را ضعیف‌تر و ناهماهنگ‌تر کند. همین‌طور فضانوردان مواد مغذی کمتر از مقداری که باید می‌خورند. اما هنوز مسائل زیادی در مورد تاثیرات ماموریت‌های طولانی‌مدت فضایی روی ذهن انسان وجود دارد که در مورد آن کم‌تر می‌دانیم.

می‌دانیم که فضانوردان گاهی دچار حالت‌های افسردگی می‌شوند. گزارش شده که فضانورد ناسا، جان بلاها در زمان اقامت در ایستگاه فضایی میر روسیه در دهه ۱۹۹۰، از افسردگی رنج می‌برد و هر شب آلبوم‌های خانوادگی خودش را تماشا می‌کرد. مورد دیگر اینکه فضانوردان در فضا مشکل خواب دارند. خوابیدن در حال شناور بودن مشکل است. علاوه بر این به دلیل به هم ریختن ساعت زیستی بدن، خواب فضانوردان بهم می‌ریزد، این تاثیر مانند این است که فرد همیشه احساس پرواز زدگی کند.

 بیشتر اوقات فضانوردان کم‌تر از ۶ ساعت در روز می‌خوابند. کم‌خوابی می‌تواند مشکلات رفتاری را به همراه داشته باشد. همچنین می‌دانیم که تنش می‌تواند بیشتر بشود و به خدمه و (تیم) کنترل ماموریت در زمین هم برسد. ماه‌ها اقامت در فضای نسبتا کوچکی با افرادی یک‌نواخت، تجربه‌ای چالش‌بر‌انگیز است. خصوصا اینکه این افراد در اکثر مواقع، پس‌زمینه‌های اجتماعی فرهنگی متفاوتی دارند و به زبان‌های مختلفی صحبت می‌کنند. ناسا دستورالعملی برای مقابله با اختلالات روانی در فضا دارد. آژانس فضایی پیش‌بینی کرده که ممکن است فضانوردی دچار هیستری،پارانویا و اضطراب شدید شود و حتی بخواهد دست به خودکشی بزند. در چنین وضعیتی، فضانوردان دیگر باید مچ دست و پای فرد را با نوار چسب و بدن او را با طناب ببندند و به شخص داروهای آرام‌بخش تزریق کنند.

البته چنین روشی هیچ وقت مورد استفاده قرار نگرفته است. ناسا اعلام کرده، چنین وضعیت اضطراری هیچ‌وقت در سفرهای فضایی گزارش نشده است  اما یک مورد از اضطراب و تنش شدید در فضا در طول ماموریت ایستگاه ‌فضایی اسکای‌لب در سال ۱۹۷۳ اتفاق افتاده است. فضانوردان از شدت استرس، ارتباط رادیویی با زمین رو قطع کردند. آن‌ها تمام روز پاسخی به ناسا ندادند. مورد دیگر، روانانوکو، فضانورد روسیه در طول ماموریت سالیوت-۶،دچار دندان درد شدیدی شد. اما در ایستگاه فضایی نمی‌شد، جلوی دندان درد او را گرفت. تنها کمکی که پزشکان حاضر در مرکز کنترل ماموریت توانستند به او بکنند، این بود که دهانش را با آب گرم بشوید و سعی کند گرم نگهش دارد. همین باعث ایجاد تنش‌ها و استرس زیادی برای این فضانورد شد.

یکی از فعالیت‌های مورد علاقه  فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی، خیره شدن از پنجره به زمین است

اما همه اینها را از فضانوردان حاضر در ایستگاه‌ها و آزمایشگاه‌های فضایی اطراف زمین می‌دانیم، ولی چالش‌های روانی که فضانوردان در یک طول ماموریت طولانی به مریخ با آن مواجه می‌شوند، خیلی بیشتر است. در ایستگاه فضایی بین‌المللی روحیه خدمه با هدیه‌های سوپرایزی مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه یا با تماس تلفنی از ستاره‌های محبوب سینما یا چهره‌های ورزشی مورد علاقه فضانوردان حفظ می‌شود. همین‌طور آن‌ها می‌توانند به راحتی از طریق ایمیل، تلفن و اسکایپ با عزیزانشان روی زمین در ارتباط باشند. آن‌ها به صورت منظم با یک روانشناس صحبت می‌کنند. اما در ماموریت مریخ، فضانوردان بیش از همیشه از زمین دور می‌شوند. ارتباطات با زمین با تاخیر ۲۰ تا ۴۰ دقیقه‌ای انجام می‌شود. خدمه نمی‌توانند برای وضعیت‌های اضطراری به مرکز کنترل ماموریت متکی باشند.

مورد دیگر اینکه، یک سفر طولانی باعث می‌شود حوصله فضانوردان سر برود. فضانوردانی که در ایستگاه فضایی هستند، آزمایش‌ها علمی، وظایفی مانند تمیز کردن و نگهداری تجهیزات را انجام می‌دهند. اما سفر به مریخ خیلی طولانی‌تر از ۶ ماه اقامت در ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهد بود. در حال حاضر، پروژه‌های تحقیقاتی مشغولشبیه‌سازی ماموریت مریخ هستند تا بفهمند انسان چگونه به استرس و محبوس بودن در یک فضای محدود واکنش نشان می‌دهد. در برنامه‌ای که در سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ با بودجه آژانس فضایی اروپا انجام گرفت، ۶ نفر ۵۲۰ روز را در فضاپیمایی سپری کردند که سفر به مریخ را شبیه‌سازی می‌کرد. گزارش شده که برخی از اعضای برنامه دچار افسردگی شدند.

 اما در این برنامه شبیه‌سازی شده، حتی بی‌وزنی و خطرهای واقعی سفرهای فضایی دخیل نبودند. یکی از فعالیت‌های مورد علاقه  فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی، خیره شدن از پنجره به زمین است. اما در ماموریت مریخ، سیاره ما به مانند یک تیله‌ی کوچک دیده می‌شود. هنوز هیچ‌کس نمی‌داند، فضانوردان به این وضعیت چه عکس‌العملی نشان می‌دهند. تا به‌حال هیچ انسانی به ماموریت فضایی نرفته که هیچ تماس تصویری و صوتی با زمین نداشته باشد.

 از مریخ، زمین مانند یک نقطه کوچکِ آبی مایل به سبز در آسمان دیده می‌شود. به این طریق تصور زمین در ذهن فرد عوض می‌شود. در چنین حالتی همه ذهنیاتی که برای فرد مهم است، خیلی دور و کوچک به نظر می‌رسد که می‌تواند اثر روانی شدیدی روی فضانوردان داشته باشد. با این حال، جذابیت مریخ به حدی است که حتی وقتی شرکت مارس وان اعلام کرد که می‌خواهد چهار نفر را در سال ۲۰۲۴ به سفر بدون بازگشت به مریخ بفرستد، بیش از ۲۰۰ هزار نفر ثبت نام کردند. بعدا ۱۰۰ نفر از بین آنها انتخاب شدند که دو هم‌وطن ایرانی هم در بین ۱۰۰ نفر نامزد نهایی سفر به ماه انتخاب شدند. بدین ترتیب، اگر بتوانیم تکنولوژی را برای سفر به مریخ توسعه دهیم، به نظر می‌رسد که آدم‌های شجاع زیادی هستند که خطرات سفر به مریخ را به جان می‌خرند و داوطلب سفر بدون ‌بازگشت به مریخ می‌شوند.

اما ناسا بارها شک و تردید خود نسبت به مارس وان و سایر پروژه‌های مریخ در بخش خصوصی را ابراز کرده است. این آژانس فضایی، طرح‌های خود را برای ارسال چندین مریخ‌نورد در چند دهه آینده اعلام کرده است. ناسا همچنین هدف نهایی خود را ارسال ماموریت سرنشین‌دار در دهه ۲۰۳۰ اعلام کرده که احتمالا با همکاری دیگری سازمان‌های فضایی دنیا انجام خواهد شد.

همکاری دو شرکت مشهور موتورسیکلت‌سازی و تولیدکننده‌ی تایر، همیشه نتیجه‌ی بی‌نظیری داشته است. مدل MV آگوستا بروتاله 800 درگستر پیرلی (Brutale Dragster 800RR Pirelli)، هدیه‌ی ویژه‌ی ایتالیایی‌ها به عاشقان موتورسیکلت است.

هنگامی که دو شرکت ایتالیایی در کنار هم قرار می‌گیرند، برجسته‌ترین ویژگی در محصول نهایی چیزی جز زیبایی نخواهد بود. متخصصان پیرلی و MV Agusta از آخرین روش‌های مهندسی بهره گرفته‌اند تا مدل تولید محدود بروتاله 800 درگستر پیرلی در برخی از پنل‌های بدنه، از لاستیک کمک بگیرد. این موتورسیکلت که بر اساس بروتاله 800RR تولید شده است، با طرح سفارشی پیرلی به رنگ‌های زرد، سفید، نقره‌ای، سیاه و آبی (ترکیب زرد/سیاه/نقره‌ای و آبی/سفید/نقره‌ای) عرضه می‌شود. رینگ‌ها، صندلی و بخش‌هایی از بدنه نیز به رنگ‌های موجود مزین شده‌ است. طرح‌های بدنه و رنگ‌آمیزی با الهام از تایر دیابلو سوپرکورسا SP پیرلی کار شده است.

اما متفاوت‌ترین ویژگی این موتورسیکلت، استفاده از لاستیک در بدنه است؛ بخش بیرونی مخزن سوخت و پنل روی آن،  پلاستیک مخصوص پیرلی که در برابر خط و خش مقاوم بوده را انتخاب کرده است. سراگزوزهای سه‌تایی سنتی بروتاله نیز به پوشش محافظتی سرامیک برای مقاومت بیشتر در برابر دمای بالا، مجهز شده‌ است. این مدل تولید محدود ویژه، در بخش قوای فنی تغییری نکرده است و همچنان از پیشرانه‌ی ۳ سیلندر ۷۹۸ سی‌سی، با قدرت ۱۴۰ اسب بخار (دور موتور ۱۲۳۰۰)، گشتاور ۸۷ نیوتن‌متر (دور موتور ۱۰۱۰۰) و نهایت سرعت ۲۴۴ کیلومتر بر ساعت استفاده می‌کند.

قیمت MV آگوستا 800 بروتاله درگستر، نسخه‌ی پیرلی اعلام نشده است اما مدل استاندارد بروتاله 800RR با قیمت پایه‎ی ۱۶ هزار یورو (حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ دلار) فروخته می‌شود.

گریس هاپر (Grace Brewster Murray Hopper) دانشمند آمریکایی علوم کامپیوتر بود که نام خودش را به‌عنوان یکی از اولین برنامه‌نویس‌های کامپیوتر مشهور هاروارد مارک جاودانه کرد. او یکی از پیشگامان برنامه‌نویسی مدرن بود و اولین کامپایلر برنامه‌نویسی را نیز توسعه داد. ایده‌ی زبان‌های برنامه‌نویسی مستقل از ماشین از ذهن این دانشمند زاده شد و بعدها به خلق زبان برنامه‌نویسی کوبول انجامید. 

هاپر علاقه‌ی زیادی نیز به ارتش داشت و در دوران جنگ جهانی دوم برای ملحق شدن به ارتش آمریکا پیش‌قدم شد. البته او در ابتدا از پیوستن به ارتش منع شده اما در لیست نیروهای رزرو قرار گرفت. این بانوی دانشمند در توسعه‌ی کامپیوتر UNIVAC I نیز نقش داشته است. تلاش‌های هاپر برای توسعه‌ی کامپایلر در جهت این ایده بود که می‌توان به زبان انگلیسی با کامپیوترها صحبت کرد.

دستاوردهای گریس هاپر و فعالیت او در ارتش باعث شده تا القاب متنوعی از ملکه‌ی برنامه‌نویسی تا گریس شگفت‌انگیز به او داده شود. برخی از موشک‌ها و ابرکامپیوترهای آمریکایی نیز به نام این دانشمند ثبت شده‌اند. هاپر در طول مدت زندگی ۴۰ جایزه و درجه‌ی افتخاری متنوع دریافت کرد. حتی پس از مرگ هاپر نیز جایزه‌هایی به او اهدا شد که از این میان می‌توان مدال آزادی سال ۲۰۱۶ آمریکا را نام برد.

گریس هاپر در لباس دریاسالار ارتش آمریکا

تولد و تحصیل

گریس هاپر در ۹ دسامبر سال ۱۹۰۶ در نیویورک سیتی متولد شد. او بزرگترین فرزند یک خانواده‌ی ۵ نفره بود. والتر فلچر ماری و مری کمبل ون‌هورن پدر و مادر گریس بودند که اصلیتی اسکاتلندی و هلندی داشتند. جد پدری او از سربازان ارتش آریکا بوده و در جنگ داخلی این کشور حضور داشته است. پدر گریس کارگزار بیمه و مادرش عاشق ریاضیات بود. این عشق به ریاضیات به گریس هم منتقل شد.

سال‌های کودکی گریس با علاقه‌ی زیاد به مطالعه، نواختن پیانو و یادگیری روش کار ماشین‌آلات گذشت. او یک بار یک ساعت زنگ‌دار را دمونتاژ کرد تا روش کار آن را متوجه شود. وقتی گریس نتوانست آن ساعت را مونتاژ کند، برای درک روش مونتاژ، ۷ ساعت زنگ‌دار دیگر در خانه را نیز باز کرد تا این که در نهایت توسط مادرش متوقف شد!

گریش برای تحصیل به دو مدرسه‌ی مخصوص دختران فرستاده شد. گراهام و شون‌میکرز نام مدارسی بودند که گریس در نیویورک‌سیتی در آنها تحصیل کرد. هدف هاپر برای تحصیلات دانشگاهی، کالج واسر بود که در سال ۱۹۲۳ برای آن اقدام کرد. ضعف در امتحان زبان‌های لاتین باعث شد تا هاپر در اولین تلاش ناموفق شده و یک سال دیگر برای ورود به دانشگاه تلاش کند.

تصویری از جوانی هاپر روی جلد ACM

هاپر یک سال در مدرسه‌ی هارتریج در پلینفیلد نیوجرسی تحصیل کرد و سرانجام در سال ۱۹۲۴ وارد کالج واسر شد. تحصیلات دانشگاهی او در رشته‌های ریاضی و فیزیک در این دانشگاه انجام شد تا این که در سال ۱۹۲۸ با مدرک کارشناسی فارغ‌التحصیل شد. هاپر پس از فارغ‌التحصیلی برای ادامه‌ی تحقیقات به دانشگاه ییل رفت.

گریس ماری دو سال پس از فارغ‌التحصیلی با استاد دانشگاه نیویورک وینسنت فاستر هاپر ازدواج کرد و از آن زمان نام گریس هاپر را برای خود برگزید. مطالعات گریس در دانشگاه ییل به‌خاطر بورسیه‌ای بود که کالج واسر به او داده بود و در سال ۱۹۳۰، مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه ییل برای او به ارمغان آورد.

گریس هاپر در سال ۱۹۳۱ تدریس در کالج واسر را شروع کرد. او به‌عنوان استاد ریاضیات در این دانشگاه مشغول شده و پس از سه سال تدریس، به درجه‌ی استادیاری رسید. دانشگاه ییل در سال ۱۹۳۴ مدرک دکترا را به گریس هاپر اهدا کرد. استاد راهنمای او در پایان‌نامه‌ی دکترا، Øystein Ore بود. هاپر در سال ۱۹۴۱ برای ادامه‌ی تدریس به دانشگاه نیویورک رفت.

شروع فعالیت کاری و نظامی

با شروع جنگ جهانی دوم، هاپر علاقه‌ی شدیدی داشت که به نیروهای نظامی آمریکا ملحق شود. به‌هرحال او در آن زمان ۳۴ ساله و سنش یادگیری فعالیت‌های نظامی زیاد بود. به‌علاوه، او یک استاد ریاضیات بود و شعلش برای جنگ حیاتی محسوب می‌شد. به‌هرحال باوجود تمام چالش‌ها و این حقیقت که فعالیت گریس به‌عنوان استاد، برای جنگ مفیدتر است، او با کسب مجوز از کالج واسر به بخش رزرو نیروی دریایی آمریکا ملحق شد.

گریس آموزش‌های ابتدایی را در مدرسه‌ی نظامی میدشیپمنگذراند و به درجه‌ی ستوانی رسید. پس از این آموزش‌ها، گریس برای فعالیت در پروژه‌ی جنگ‌افزارهای کامپیوتری به دانشگاه هاروارد رفت. او از سال ۱۹۴۴ به‌همراه جوان آیکین روی پروژه‌ی Harvard Mark I مشغول به فعالیت شد.

تا سال‌های پایانی جنگ، فعالیت‌های گریس در پشت‌صحنه‌ی پیشرفت‌های کامپیوتری با جدیت ادامه داشت و او روی نسخه‌ی دوم کامپیوتر هاروارد مارک نیز فعالیت می‌کرد. در خلال کار روی همین کامپیوتر بود که اولین باگ کامپیوتری توسط هاپر نام نهاده شد. این باگ، یک شاپرک بود که در یکی از ۱۷۰۰ رله‌ی آن کامپیوتر، اتصال کوتاه ایجاد می‌کرد.

اولین باگ کامپیوتری که جسد یک شاپرک در رله‌های کامپیوتر هاروارد مارک بود

خدمت هاپر در ارتش در سال ۱۹۴۶ پایان یافت اما او هنوز به‌عنوان نیروی رزرو شناخته می‌شد. او از دانشکده‌ی واسر استعفا داد تا تحقیقاتش را در هاروارد پیگیری کند. در آن زمان، هاپر به‌عنوان کارشناس تحقیقات مهندسی و فیزیک کاربردی در آزمایشگاه کامپیوتر این دانشگاه کار می‌کرد. او در زمان توسعه‌ی کامپیوتر مارک ۳ نیز هنوز در هاروارد بود.

پس از چند سال فعالیت دانشگاهی و نظامی،‌ نوبت به ورود جدی به بازار کار رسید. هاپر در سال ۱۹۴۹ به‌عنوان ریاضی‌دان ارشد وارد شرکت Eckert-Mauchly Computer Corporation شد. او در آنجا به‌همراه جان اکرتو جان ماکلی روی پروژه‌ی UNIVAC کار می‌کرد. فعالیت روی همین پروژه، قدم‌های اولیه برای توسعه‌ی کامپایلر را تشکیل داد. هاپر در تیمی عضو بود که اولین کامپایلر را با نام Flow-Matic توسعه دادند.

هاپر در مصاحبه‌هایی گفته است که در ابتدا هیچ کس به او و کامپایلرش اعتقاد نداشت. اکثر افراد بر این باور بودند که کامپیوتر تنها زبان الگوریتم می‌فهمد و ترجمه‌ی زبان انگلیسی به زبان ماشین غیرممکن است. این دانشمند بزرگ در مورد دلیل توسعه‌ی کامپایلر، تنبلی خودش را عنوان می‌کند. او امیدوار بود با ورود کامپایلرها به علم کامپیوتر، برنامه‌نویس‌ها به همان اصل اولیه‌ی خود یعنی دانش ریاضیات بازگردند.

هاپر در حال کار کردن با کامپیوتر UNIVAC

در واقع هاپر قصد داشت برنامه‌نویسی را برای پردازشگران داده آسان کند. او می‌خواست این افراد عبارت‌های خود را به زبان ریاضی یا انگلیسی بنویسند و کامپیوتر، آنها را به زبان ماشین تبدیل کند. 

شرکت Remington Rand در سال ۱۹۵۰، شرکت اکرت-ماکلی را خریداری کرد و آن را به‌عنوان زیرمجموعه‌ی توسعه‌ی یونیوک به ثبت رساند. هاپر در ساختار جدید به‌عنوان مهندس سیستم مشغول به کار شد و مدیریت توسعه‌ی برنامه‌‌نویسی اتوماتیک در زیرمجموعه‌ی یونیوک را بر عهده گرفت. هاپر در آن سال‌ها باجدیت کار روی کامپایلرها را ادامه داد و اولیت مقاله‌ی خود در این موضوع را در سال ۱۹۵۲ منتشر کرد.

فعالیت جدی بعدی گریس هاپر در دنیای برنامه‌نویسی، تلاش برای توسعه‌ی زبان برنامه‌نویسی مخصوص کسب‌وکارها بود. در آن زمان فلو-ماتیک تنها زبان مخصوص در این حوزه بود و پایه‌های زبان جدید یعنی همان کوبول یا COBOL بر اساس آن برنامه‌ریزی شد. این زبان برنامه‌نویسی در سال ۱۹۵۹ رونمایی شد. توسعه‌ی زبان کوبول ( COmmon Business-Oriented Language) به‌دست متخصصان متعدد آن زما بود و هاپر به‌عنوان مشاور فنی آنها فعالیت می‌کرد.

علاوه بر زبان فلو-ماتیک، ایده‌هایی از زبان توسعه‌یافته توسط آی‌بی‌امن یعنی COMTRAN نیز در توسعه‌ی کوبول استفاده شدند. ایده‌های هاپر مبنی بر این که زبان برنامه‌نویسی باید حتی‌الامکان به انگلیسی (نه زبان ماشین) نزدیک باشد، توسعه‌ی کوبول را جهت‌دهی کرد.

کامپیوتر UNIVAC II

از دیگر فعالیت‌های هاپر در زمینه‌ی کامپایلرها و زبان‌های برنامه‌نویسی، می‌توان به تلاش‌های او برای استانداردسازی زبان‌ها و تدوین قوانینی مشخص برای توسعه‌ی آنها اشاره کرد. او در دهه‌ی ۱۹۷۰ به‌عنوان مشاور وزارت دفاع برای جایگزینی سیستم‌های عظیم این سازمان با شبکه‌ای از کامپیوترهای کوچک، فعالیت می‌کرد. هاپر برای ارتباط هرچه بهتر این سیستم‌ها و دسترسی به پایگاه داده‌ی مرکزی، استانداردهای مخصوص را توسعه داد. 

هاپر هیچ‌گاه تنها به یک شغل و فعالیت راضی نمی‌شد. او همزمان در شرکت رمینگتون، در فعالیت‌های دانشگاهی و نظامی نیز فعالیت می‌کرد. پس از آن نیز شرکت Sperry Corporation با رمینگتون ادغام شد و هاپر کار خود را در آنجا ادامه داد. فعالیت‌های دانشگاهی گریس در آن سال‌ها، در دانشگاه‌هایی همچون پنسیلوانیا نیز ادامه داشت. از لخاظ فعالیت‌های نظامی، هاپر به‌عنوان مشاور و استاد در واحد رزرو نیروی دریایی فعالیت می‌کرد تا این که در دسامبر سال ۱۹۶۶ با درجه‌ی ناخدا دوم بازنشسته شد.

جدایی هاپر از نیروی دریایی ارتش طولانی نشد و در سال ۱۹۶۷، بار دیگر این دانشمند برای خدمت در نظام فراخوانده شد. هاپر با هدف کار در ارتش از شرکت اسپری مرخصی گرفت اما هیچ‌گاه به شرکت بازنگشت. در ابتدا قرار بود فعالیت هاپر در ارتش ۶ ماهه باشد اما دستورات ارتش تغییر کرد و قرار شد هاپر به‌مدت نامحدود خدمت کند.

وظیه‌ی گریس هاپر در بازگشت مجدد به ارتش، فعالیت در بخش پردازش اتوماتیک داده بود. هاپر در سال ۱۹۷۳ به درجه‌ی ناخدا رسید و در سال ۱۹۷۷، مشاور ویژه‌ شد و تا زمان بازنشستگی از ارتش در همین سمت باقی ماند. فعالیت در اترش، جلوی کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی گریس هاپر را نگرفت و او در خلال سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ به‌عنوان استاد علوم مدیریت در دانشگاه جرج واشنگتن مشغول به فعالیت بود. 

برگه‌ی حضور و غیاب ارتش برای پروژه‌ی هاروارد مارک با امضای هاپر

هاپر در سال ۱۹۸۶ و در سن ۸۰ سالگی از ارتش بازنشسته شد. او در آن زمان مسن‌ترین افسر ارتش آمریکا بوده و به مقام دریاسلاری رسیده بود. در مراسمی که برای بازنشستگی این دانشمند در بوستون برگزار شد، مدال Defense Distinguished Service به‌عنوان عالی‌ترین مدال وزارت دفاع آمریکا به او اهدا شد.

سال‌های پایانی و مرگ

پس از سال‌های فعالیت‌های مختلف علمی، تحقیقاتی و عملی، هر فردی برای گریس هاپر یک بازنشستگی آرام را پیش‌بینی می‌کرد. البته این نوع از زندگی هیچ‌گاه با شخصیت هاپر هماهنگ نبود و او بلافاصله به‌عنوان مشاور ارش در شرکت Digital Equipment Corporation مشغول به کار شد. هاپر تا سال ۱۹۹۰ در این شغل فعالیت کرد.

وظیفه‌ی اصلی ملکه‌ی برنامه‌نویسی در شرکت DEC، ارائه‌‌های کاربردی در زمینه‌ی دیجیتال‌سازی، مفاهیم پیشرفته‌ی پردازش کامپیوتری و ارزش اطلاعات و داده در دنیای جدید بود. به‌علاوه او به‌عنوان رابط شرکت با موسسات علمی و آموزشگاهی نیز فعالیت می‌کرد.

گریس هاپر در روز جشن سال نوی میلادی در سال ۱۹۹۲ در منزل شخصی‌اش در آرلینگتون ویرجینیا از دنیا رفت. جسد او به‌همراه تمامی افتخارات نظامی و مدال‌هایش در گورستان آرلینگتون به خاک سپرده شد.

هاپر در یک اتاق کامپیوتر در واشنگتن دی‌سی

گریس هاپر در طول زندگی خود و حتی پس از آن جوایز و افتخارات متعددی را دریافت کرد. او بالاترین مدال افتخاری انجمن بانوان مهندس آمریکا را به‌خاطر دستاوردهایش در علم کامپیوتر و مدیریت مهندسی در سال ۱۹۶۴ دریافت کرد. در سال ۱۹۷۱، یک مراسم و جایزه به‌نام این دانشمند یعنی Grace Murray Hopper Award تاسیس شد که ACM وظیفه‌ی برگزاری آن را بر عهده دارد. این جایزه به متخصصان کامپیوتر اهدا می‌شود که تا پیش از سن ۳۵ سالگی در ساختن یک مقوله‌ی فنی یا ارائه‌ی سرویس کامپیوتری نقش داشته باشند.

در سال ۱۹۷۳، هاپر به‌عنوان اولین زن به‌عنوان عضو رسمی انجمن کامپیوتر بریتانیا انتخاب شد. جایزه‌ی جامعه‌ی زنان دانشگاهی آمریکا و دکترای افتخاری علوم از دانشگاه مارکوت نیز در سال ۱۹۸۲ به این دانشمند اهدا شد. دانشگاه سیراکوز نیر در سال ۱۹۸۶ دکترای افتخاری را به هاپر اهدا کرد.

پس از مرگ هاپر نیز افتخارات و یادواره‌های متعددی به‌نام او ثبت شدند. در سال ۱۹۹۶، کشتی جنگی یو‌اس‌اس هاپر به افتخار این دانشمند نام‌گذاری شد. جایزه‌ی پیشگامی فناوری آمریکا در سال ۲۰۰۱ به افتخار این دانشمند،‌ The Graciesنامیده شد. دپارتمان انرژی ایالات متحده‌ی آمریکا نیز سیستم کامپیوتری پرچمدار خود را هاپر نامیده است.

از آخرین افتخاراتی که به‌نام این دانشمند بزرگ ثبت شده‌اند، می‌توان به نشان افتخار آزادی ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ و نام‌گذاری دانشکده‌ی هاپر در دانشگاه ییل اشاره کرد. گریس هاپر در طول زندگی، ۴۰ مدرک افتخاری دریافت کرد. کارمندان شرکت مایکروسافت، یک گروه کارمندی به نام Hoppers دارند که یک بورسیه‌ی استخدامی نیز اجرا می‌کند. این گروه اکنون در سرتاسر جهان ۳ هزار کارمند دارد. 

هاپر در حال دریافت درجه‌ی ناخدا

یکی از مهم‌ترین یادواره‌هایی که به‌نام این دانشمند بزرگ برگزار می‌شود، جشن گریس هاپر برای زنان دنیای کامپیوتر است. این برنامه، مجموعه‌ای از کنفرانس‌ها است که با هدف افزایش شناخت در مورد تحقیقات و فعالیت‌های زنان در حوزه‌ی کامپیوتر برگزار می‌شود. این مراسم، بزرگترین گردهم‌آیی زنان فعال در صنعت کامپیوتر در جهان است که از سال ۱۹۹۴ برگزار می‌شود.

گریس هاپر در زمانی فعالیت می‌کرد که فرصت‌های جدیدی برای زنان در جهان در حال شکوفایی بود. تعداد بالایی از زنان در دهه‌یهای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ به درجه‌ی دکترا در دانشگاه‌ها دست پیدا می‌کردند که تا دهه‌‌ی ۱۹۸۰ یک رکورد باقی ماند. جنگ جهانی دوم نیز فرصت خوبی بود تا زنان بیشتری وارد صنعت شوند. البته ورود و سلطه‌ی هاپر در صنعتی که تماما در سلطه‌ی مردان بود، در آن زمان یک پیشرفت بزرگ محسوب می‌شد. خصوصا فعالیت در ارتش آمریکا، دستاوردی بزرگ برای این بانو بود.

هاپر همیشه به خوش‌بینی و داشتن چشم‌اندازهای روشن مشهور بود. او پتانسیل کامپیوترها را به‌خوبی درک می‌کرد و معتقد بود بشر هنوز بسیاری از توانایی‌های این دستگاه‌ها را کشف نکرده است و در اول راه قرار دارد.

فرآیند تولید خودرو پیچیده، زمان‌بر و پرهزینه است؛ خودروسازان برای به‌کاربردن آخرین روش‌ها در کاهش وزن، افزایش ایمنی و ارائه‌ی محصولی جذاب، پلتفرم‌های مختلف طراحی می‌کنند. معمولاً نام یک خودرو برای چند سال در خط تولید یک شرکت باقی می‌ماند اما برای به‌روز نگه‌داشتن، در قالب نسل‌های جدید به‌بازار عرضه می‌شود.

تقاضای بازار، وضعیت فروش و سوددهی باعث می‌شود یک خودرو چند سال یا بیش از ۱۰ سال در خط تولید ماندگار شود. برای درک بهتر این مورد، لزومی ندارد به کشورهای دیگر مراجعه کنیم، سال‌ها است که خودروهای قدیمی برندهای مختلف در ایران تولید و یا بهتر است بگوییم، مونتاژ می‌شوند.

فورد فستیوا (پراید) نسخه شوگان

در این مقاله قصد داریم، فهرستی از خودروهایی که بیشترین زمان در خط تولید مانده‌اند (حداقل ۱۵ سال)، تهیه کنیم؛ انتظار دیدن چند خودروی بسیار آشنا را در این فهرست داشته باشید. بالاخره پس از گذشت بیش از یک‌سال از پیوستن نگارنده به تیم زومیت، در این مقاله خودروهای مونتاژ ایران در ۱۰ خودروی اول یا آخر فهرست، مشاهده می‌شود.

پژو 205

مدت زمان تولید: ۱۵ سال

۱۹۸۳ تا ۱۹۹۸

اولین تلاش‌ها برای طراحی پژو 205 به‌عنوان جایگزین مدل 104، در سال ۱۹۷۸ آغاز شد؛ هدف مهندسان فرانسوی، تولید خودرویی سبک‌وزن با استفاده از قطعات فعلی موجود در کارخانه بود تا فرآیند تولید آسان باشد و هزینه‌ها نیز، در کمترین سطح باقی بماند. در آن زمان، پژو دپارتمان بخش اروپا سیتروئن و کرایسلر را به‌خدمت گرفته بود، بنابراین 205 باید یک موفقیت تجاری محسوب می‌شد. سال ۱۹۸۳، پژو 205 در قالب هاچ‌بک چهاردر عرضه و به‌سرعت به یکی از پرفروش‌ترین محصولات این خودروساز فرانسوی تبدیل شد. پس از این، مدل‌های هاچ‌بک دودر، کروک، ون و البته نسخه‌ی ماندگار GTi تولید شدند؛ دو نسخه‌ی Rallye و T16 پاسخ پژو به طرفداران رانندگی اسپرت و پرفرمنس بود. در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰، قیمت مناسب، بزرگ‌ترین عامل فروش 205 بود و مقامات پژو با عرضه‌ی نسخه‌های ویژه، تا سال ۱۹۹۸ این مدل را تولید کردند.

مرسدس بنز SL R107

مدت زمان تولید: ۱۸ سال

۱۹۷۱ تا ۱۹۸۹

در بین خودروهای کروک، تعداد کمی مانند نسل R107 مرسدس بنز SL کلاس (نسل سوم) در طول سال‌ها همچنان زیبایی خود را حفظ کرده‌اند. SL با کابین فوق‌العاده جادار و لوکس، نزدیک به دودهه در کنار پرچمدارهای اصلی این شرکت آلمانی قرار داشت؛ بدنه‌ی این مدل موسوم به SLC سال ۱۹۸۱ بازنشسته شد تا مدل SEC به بازار برسد.

فورد مدل T

مدت زمان تولید: ۱۹ سال

 ۱۹۰۸ تا ۱۹۲۷

فورد مدل T به‌عنوان اولین خودروی تولیدانبوه جهان، نزدیک به ۲۰ سال تولید شد. مدل‌های لوکس از این خودرو نیز تولید شدند، اما نسخه‌ی استاندارد با قیمت ۵۰۰ دلار، برای هر آمریکایی با حقوق ثابت، قابل خریداری بود. ۵۰۰ دلار سال ۱۹۱۷، تقریباً برابر ۹ هزار و ۶۰۰ دلار امروز است که البته نمونه‌های دست دوم، قیمت کمتر از این داشتند. فورد مدل T امکان سفر به نقاط مختلف آمریکا را بدون نیاز به اسب یا قطار ممکن کرد؛ پس از تولید ۱۵ میلیون دستگاه مدل T در ۱۲ کشور جهان، تولید اولین خودروی تولیدانبوه جهان متوقف شد.

سوزوکی جیمنی

مدت زمان تولید: ۲۰ سال

۱۹۹۸ تا ۲۰۱۸

مینی‌شاسی‌بلند دوست داشتنی سوزوکی با نام جیمنی (Jimny) سال ۱۹۷۰ متولد شد. نسل اول این مدل ۱۱ سال و نسل دوم هم ۱۷ سال تولید شد؛ اما نسل سوم جیمنی پس از ۲۰ سال تولید، چند ماه پیش بازنشسته شد تا نسل چهارم با طرحی جدید جایگزین آن شود. ترکیب پیشرانه‌های ۶۵ تا ۸۶ اسب بخار در مدل‌های مختلف جیمنی با سیستم انتقال قدرت چهارچرخ محرک (4WD) و وزن پایین (حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم)، این شاسی‌بلند ارزان‌قیمت ژاپنی را همه فن‌حریف کرده بود.

پژو 206

مدت زمان تولید: ۲۰ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۹۸ تا امروز

هاچ‌بک شهری پژو 206 به عنوان جایگزین 205 پرطرفدار در سال ۱۹۹۸ عرضه شد؛ مدتی بعد مدل‌های استیشن SW، کروک و سدان 206 هم به‌تولید رسید. تولید 206 در بسیاری از کشورهای جهان من جمله ایران انجام شد و امروز بیش از ۱۰ میلیون دستگاه از این هاچ‌بک فرانسوی عرضه شده است تا پرفروش‌ترین محصول تاریخ پژو باشد. 206 SD یا سدان محصول مشترک ایران خودرو و پژو در سال ۲۰۰۶ رونمایی شد؛ 206+ مدل فیس لیفت ۲۰۶ هم از سال ۲۰۰۹ به بازار رسید. باید گفت که 206 تولیدی فعلی ایران پس از قطع همکاری با پژو، بدون نظارت فرانسوی‌ها و با قطعات برندهای دیگر تولید می‌شود. خودروی رانا، بر اساس پلتفرم پژو 206 طراحی شده است.

فیات پاندا

مدت زمان تولید: ۲۳ سال

۱۹۸۰ تا ۲۰۰۳

فیات پاندا با الهام از سیتروئن 2CV و رنو 4 طراحی شد؛ هدف مقامات فیات، تولید یک خودروی کوچک ایتالیایی شهری، بدون پیچیدگی در کابین، بدنه و قوای فنی بود. مهندسان این شرکت در کنار طراحان استودیوی ایتال‌دیزاین، اولین مدل‌های پاندا با پیشرانه‌ی ۲ سیلندر هواخنک و سیستم تعلیق قدیمی بافنربندی تخت را عرضه کردند. در سال‌های بعد، فیات پاندا در نسخه‌های مختلف مانند ون، شاسی‌بلند و کروک تولید شد؛ این خودروی کوچک شهری هنوز هم در خیابان‌های ایتالیا و بخش‌هایی از فرانسه در حال تردد است.

نیسان پاترول

مدت زمان تولید: ۲۳ سال

۱۹۸۰ تا ۲۰۰۳

شاسی‌بلند نیسان پاترول سال ۲۰۱۰ به ششمین نسل خود وارد شد اما نسل سوم آن (سری 160) بیش از دو دهه در ایران مونتاژ شد. مونتاژ پاترول چهار چرخ محرک توسط پارس خودرو به‌دلیل سیستم کاربراتور و مصرف سوخت و آلایندگی بالا، سال ۲۰۰۳ متوقف شد.

رنجرور

مدت زمان تولید: ۲۶ سال

۱۹۷۰ تا ۱۹۹۶

رنجرور با هدف طراحی یک شاسی‌بلند آف‌رود لوکس در کناری سری 2 لندرور تولید شد. این خودروی بریتانیایی در زمانی عرضه شد که تقاضای شاسی‌بلند روبه افزایش بود. رنجرور در بسیاری از کشورهای جهان، به یکی از سرسخت‌ترین خودروهای آف‌رود شهرت پیدا کرد.

فیات 126

مدت زمان تولید: ۲۸ سال

۱۹۷۲ تا ۲۰۰۰

126 برخلاف تصور، به اندازه‌ی فیات 500 طرفدار پیدا نکرد اما در لهستان، شهرت غیرقابل تصوری داشت. از ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه تولیدی فیات 126، حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ دستگاه در لهستان تولید شد. فیات 126 تنها طراحی به‌روزتری از مدل 500 داشت زیر این پوسته، مهندسی هر دو خودرو یکسان بود.

جیپ واگنیر 

مدت زمان تولید: ۲۸ سال

۱۹۶۳ تا ۱۹۹۱

جیپ واگنیر (Wagoneer) که چنددهه‌ی پیش توسط پارس خودرو با نام آهو (وانت سیمرغ) در ایران تولید می‎شد، یکی از پیشتاران شاسی‌بلندهای لوکس بود. وگنیر به‌دلیل شباهت نداشتن با جیپ CJ که اساساً نسخه‌ی بروزشده‌ی جیپ جنگ جهانی دوم بود، اهمیت فراوانی داشت. توانایی‌های آف‌رود و کابین جادار، وگنیر را به یک خودروی خانوادگی سرسخت تبدیل کرده بود؛ وگنیر که چند سال بعد گرند وگنیر نام‌گذاری شد، در طول سال‌های تولید بیشتر به یک خودرو با سواری راحت تبدیل شده بود. سرانجام این مدل به‌یاد ماندنی با گرند چروکی جایگزین شد.

فولکس واگن جتا

مدت زمان تولید: ۲۹ سال

۱۹۸۴ تا ۲۰۱۳

نسل دوم فولکس واگن جتا (Jetta) یک سال قبل از توقف تولید آن در اروپا، سال ۱۹۹۱ در چین تولید شد. اتحاد FAW چین و فولکس واگن باعث شد تا نسل دوم جتا، از سال ۱۹۹۵ به‌طور کامل در چین تولید شود. در طول ۲۹ سال عمر نسل دوم جتا در چین، سه فیس‌لیفت مختلف از این مدل عرضه شد؛ نسل دوم جتا در اروپا فقط ۸ سال تولید شد اما این خودرو همچنان به‌عنوان تاکسی در شهرهای مختلف چین استفاده می‌شود.

تویوتا سنچوری

مدت زمان تولید: ۳۰ سال

۱۹۶۷ تا ۱۹۹۷

نسل اول سدان فوق لوکس تویوتا سنچوری (Century)، قبل از ایجاد برند لکسوس و رقابت با مرسدس بنز و بی‌ام‌وتولید شد. سنچری باهدف جذب مشتریان ثروتمند، کاملاً دست‌ساز و مجهز بود. نسل دوم سنچری از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۶ تولید شد و اخیراً نسل سوم این سدان فوق لوکس،‌ به بازار ژاپن رسیده است.

پژو 404

مدت زمان تولید: ۳۱ سال

۱۹۶۰ تا ۱۹۹۱

سرسختی افسانه‌ای پژو 404  که نام مستعار جالبی در ایران دارد، محصول استودیوی طراحی پینین‌فارینا در دشت‌های آفریقا، عامل مهمی برای بیش از سه دهه تولید این سدان فرانسوی بود. سال ۱۹۷۵ تولید 404 در اروپا متوقف شد، اما خط تولید این مدل فرانسوی تا سال ۱۹۹۱ در کنیا فعال ماند؛ جایگزین 404؛ پژو 504 هم سرنوشتی مشابه داشت.

فولکس واگن سانتانا

مدت زمان تولید: ۳۱ سال

۱۹۸۱ تا ۲۰۱۲

سانتانا (Santana) یکی از اولین خودروهای ساخت اروپا بود که در چین تولید شد. مقامات چینی از بین سانتانا و سیتروئن CX، محصول فولکس واگن را انتخاب کردند؛ این مدل چینی‌ها را با یک سدان جادار آشنا کرد. نسخه‌ها و مدل‌های مختلف سانتانا شامل 2000، 3000 و ویستا به‌عنوان تاکسی، خودروی پلیس و دولتی در چین استفاده شد. سانتانا با نشان نیسان در ژاپن و نشان فورد در آرژانتین و برزیل هم فروخته شده است. نسل جدید این سدان برای پاسخ به تقاضای بازار چین، سال ۲۰۱۲ رونمایی شد.

پژو 405

مدت زمان تولید: ۳۱ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۸۷ تا امروز

405 محصول استودیوی طراحی پینین‌فارینا، باهدف فروش به اروپایی‌ها تولید شد، اما در طول بیش از ۳ دهه، به کشورهای مختلفی سفر کرد تا آخرین محصول پژو در بازار آمریکا باشد. سال ۱۹۸۹ میلادی یا ۱۳۶۸ خورشیدی پژو 405 به ایران رسید. ایران خودرو همچنان در مدل‌های متنوع، این سدان فرانسوی را تولید می‌کند.

پژو 405 در نسخه‌های مختلف و مدل‌هایی متنوع شامل پارس یا پرشیا (فیس لیفت 405)، روآ (405 با پیشرانه ۱.۷ لیتری پیکان)، آر دی (405 با پیشرانه ۱.۶ لیتری پیکان) و آریسان (405 وانت)  همچنان در ایران حضور پررنگی دارد؛ تولید پژو 405 سال ۱۹۹۷ در اروپا متوقف شد.

کیا پراید - فورد فستیوا 

مدت زمان تولید: ۳۲ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۸۶ تا امروز

فستیوا (Festiva)، هاچ‌بک شهری فورد با طراحی، پلتفرم و پیشرانه‌ی ۴ سیلندر مزدا بود که تا سال ۲۰۰۲ در آمریکا فروخته شد. این مدل توسط کیا با نام پراید، توسط مزدا با نام 121 و البته با مدل‌هایی از سایپا نیز عرضه شد.

پراید همچنا  توسط سایپا بر اساس نسل اول فورد فستیوا در مدل‌های مختلف هاچ‌بک، سدان و حتی وانت تولید می‌شود. از پیشرانه و پلتفرم پراید برای تولید رنو پی‌کی نیز استفاده شد. این خودرو با برند مزدا سال ۱۹۹۰، برند کیا سال ۲۰۰۰، برند دانگ فانگ سال ۲۰۰۳ و برند AAV مصر سال ۲۰۰۲ توقف تولید شد اما با برند سایپا همچنان زنده است.

لادا 2105 ریوا

مدت زمان تولید: ۳۲ سال

۱۹۸۰ تا ۲۰۱۲

اولین محصول شرکت روسی آفتوواز (AvtoVAZ) لادا 2101، اساساً فیات 124 کلاسیک بود. مدل 2105 با اینکه در پیشرانه‌ی ۴ سیلندر تغییر چندانی به‌خود ندید، اما طراحی 2101 را با جلوپنجره‌ی پلاستیکی و چراغ‌های مربعی، بروزرسانی کرد. لادا 2105 به نقاط مختلفی از جهان شامل کانادا و انگلستان صادر شد تا درمجموع با تولید بیش از ۱۴ میلیون دستگاه، یکی از پرفروش‌ترین خودروهای تاریخ باشد.

فیات اونو

مدت زمان تولید: ۳۳ سال

۱۹۸۰ تا ۲۰۱۳

اونو (Uno) خودروی شهری فیات بود که در اروپا و برزیل تولید می‌شد. البته اونو همچنان در بازار برزیل حضورپر رنگی دارد، چرا که تا پایان سال ۲۰۱۳ تولید آن ادامه داشت. این مدل کوچک شهری به‌دلیل فروش خوب در برزیل، فسی لیفت شد اما همچنان قوای فنی آن تغییری نکرد. دلیل توقف تولید فیات اونو در برزیل، قوانین جدید این کشور مبنی بر لزوم تردد خودروها با ایربگ جلو و ترمز ABS بود.

رنو 4

مدت زمان تولید: ۳۳ سال

۱۹۶۱ تا ۱۹۹۴

رنو 4، محصول اقتصادی فرانسوی‌ها بود که جایگزین 4CV شد؛ دلایل محبوبیت این هاچ‌بک رنو را می‌توان در قیمت پایین، استهلاک کم و تعمیرآسان خلاصه کرد. در طول ۳۳ سال تولید، رنو 4 تغییرات زیادی در طراحی (به‌خصوص جلوپنجره) و پیشرانه تجربه کرد. بیش از ۸ میلیون دستگاه رنو 4 در کشورهای فرانسه، ایرلند، مراکش، الجزایر، یوگسلاوی، شیلی و اروگوئه به فروش رفت.

لندرور دیفندر (90 و 110)

مدت زمان تولید: ۳۳ سال

۱۹۸۳ تا ۲۰۱۶

ریشه‌های اصلی دیفندر پرطرفدار، به لندرور کلاسیک محصول سال ۱۹۴۸ بازمی‌گردد. دیفندر یا لندرور 90 و 110 به‌عنوان جایگزین سری 3 با قابلیت‌هایی چون سیستم انتقال قدرت چهارچرخ محرک، مانور بالا در مسیرهای آف‌رود و کابین جادار تولید شد. لندرور دیفندر همیشه به عبور از هر مسیر شهرت دارد، اما سرانجام در سال ۲۰۱۶ موفق بالا رفتن از قوانین جدید الایندگی نشد. مقامات لندرور تصمیم گرفتند که به‌جای اصلاحات زیاد در این مدل، تولید آن را متوقف کنند تا جایگاه ویژه‌ی دفندر در صنعت خودروسازی جاودانه شود.

تویوتا لندکروزر J70

مدت زمان تولید:‌ ۳۴ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۸۴ تا امروز

در حالی‌که مقامات لندرور حکم مرگ دیفندر را در سال ۲۰۱۶ امضاء کردند، اما نسل سوم لندکروزر تویوتا به‌لطف تلاش‌های مهندسان ژاپنی همچنان نفس می‌کشد. سری 70 لندکروزر در ژاپن تولید می‌شود و فروش خوبی در استرالیا دارد. این خودرو با پیشرانه‌ی V8 دیزل توربوشارژ تولید می‌شود؛ دو مدل وانت (دو در و دوکابین) و دو مدل شاسی‌بلند سواری (دو و چهاردر) از لندکروزر سری J70 تولید می‌شود.

فولکس واگن گلف

مدت زمان تولید: ۳۵ سال

۱۹۷۴ تا ۲۰۰۹

۷ نسل از هاچ‌بک محبوب فولکس واگن گلف تولید شده است، اما نسل اول آن تا سال ۲۰۰۹ در آفریقای جنوبی عرضه می‌شد. نسل اول گلف به‌عنوان مدل ارزان‌تر از نسل‌های جدید گلف، بازار خود را در آفریقای جنوبی پیدا کرده بود. گلف قدیمی در بازار آفریقای جنوبی با نام Citi ، در مدل هاچ‌بک پنج در، رنگ‌های قرمز روشن، زرد روشن یا آبی روشن و چندبار فیس لیفت تولید می‌شد.

بریستول 603

مدت زمان تولید: ۳۵ سال

۱۹۷۶ تا ۲۰۱۱

شرکت بریتانیایی بریستوا کارز (Bristol Cars) سال‌ها به تولید خودروهای لوکس دست‌ساز مشغول بوده که مدل 603، کوپه‌ی خاص این برند و ترکیب هنر انگلیسی و آمریکایی است. از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۱۱، بریستول 603 تغییرات فراوانی کرد تا همچنان در خط تولید باقی بماند؛ البته توقف تولید این مدل به‌دلیل توقف کلی فعالیت‌های بریستول کارز بود. در طول ۳۵ سال تولید، بریستول 603 قطعات مختلفی از خودروهای برندهای دیگر مانند نسل دوم فولسک واگن شیروکو، بدفورد CF2، اوپل سناتور B و آئودی A4 Avant پذیرفت.

رنو 12

مدت زمان تولید: ۳۷ سال

۱۹۶۹ تا ۲۰۰۶

مقامات رنو، این مدل را به‌امید فروش در چهار قاره‌ی کره‌ی زمین تولید کردند که ازقضا این هدف، تاحدودی هم عملی شد. با اینکه بازار اصلی رنو 12 در اروپای غربی بود، اما این سدان در اروپای شرقی، آمریکا و استرالیا هم فروش داشت. رنو 12 نقطه‌ی قوت داچیا (Dacia) بود و پس از ۲۶ سال توقف تولید در فرانسه، همچنان در رومانی تولید آن ادامه یافت. نسخه‌های مختلفی از رنو 12 شامل کوپه‌ی اسپرت 1410، لیفت‌بک 1320 و پیکاپ دو و چهاردر عرضه شد تا سرانجام، داچیا لوگان (تندر 90) جایگزین آن در رومانی شود.

مرسدس بنز G کلاس

مدت زمان تولید: ۳۸ سال

۱۹۷۹ تا ۲۰۱۷

همه‌ی ما داستان G کلاس را میدانیم؛ شاسی‌بلندی که به سفارش ایران در قالب یک خودروی آف‌رود سرسخت متولد شد و در طول سال‌ها تکامل یافت. شاید G کلاس یک شاسی‌بلند آف‌رود باشد اما احتمالاً بیشتر در خیابان‌های بورلی هیلز کالیفرنیا اسباب اصلی فخرفروشی ثروتمندان بوده است. چند ماه پیش بود که نسل دوم شاسی‌بلند مخصوص مرسدس بنز عرضه شد؛ تنها دو سال مانده به سالگرد ۴۰ سالگی G کلاس دوست داشتنی.

پژو 504

مدت زمان تولید: ۳۸ سال

۱۹۶۸ تا ۲۰۰۶

پژو 504 تنها یک سال پس از عرضه، به‌عنوان بهترین خودروی سال اروپا انتخاب شد تا همانند برادر بزرگ خود مدل 404، مسیر روشنی پیش‌رو داشته باشد. 504 سلطان جاده‌های آفریقا شد؛ خط تولید آن در آرژانتین، چین و بسیاری از کشورها افتتاح شد تا سرانجام آخرین مدل تولیدی سال ۲۰۰۶ از نیجریه عرضه شود. 504 که چند سال پیشرانه‌ی خود را به پیکان نیز قرض داد، یکی از گران‌ترین پژوهای تاریخ است. ۸ سال پیش بود که محمود احمدی نژاد، ششمین رئیس جمهور ایران مدل ۱۹۷۷ پژو 504 خود را به حراج گذاشت؛ این مدل با قیمت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار به‌فروش رفت.

رنو 5

مدت زمان تولید: ۴۱ سال

۱۹۷۲ تا ۲۰۱۳

تولید نسل اول رنو 5 هاچ‌بک شهری و اقتصادی فرانسوی‌ها، سال ۱۹۸۵ در اروپا متوقف شد، اما سایپا و سپس پارس خودرو، این مدل را در ایران زنده نگه داشتند. رنو 5 ابتدا توسط سایپا مونتاژ می‌شد اما پارس خودرو با نام سپند، سپند 2 و سپند جوانان مسئولیت تولید این هاچ‌بک رنو را برعهده گرفت. پس از تولید سپند، پارس خودرو رنو 5 با پیشرانه‌ی پراید، نام پی‌کی و چند سال بعد، نیو پی‌کی (P.K) عرضه کرد که تولید نیو پی‌کی تا سال ۲۰۱۳ ادامه داشت. نسل دوم رنو 5 از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۶ تولید شد که البته هیچوقت به ایران نرسید.

مینی

مدت زمان تولید: ۴۱ سال

۱۹۵۹ تا ۲۰۰۰

مینی کلاسیک که تنها در ۲۷ ماه طراحی ، مهندسی و تولید شد، ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه فروخت تا به یکی از ماندگارترین خودروهای بریتانیا و تاریخ تبدیل شود. بدنه‌ی زیبا و کوچک و کابین با ظرفیت چهار سرنشین جذاب بود، اما ویژگی اصلی مینی زیر کاپوت آن قرار داشت. پیشرانه‌ی ۴ سیلندر رادیاتوری با نصب عرضی و گیربکس ۴ سرعته‌ی دستی، نهایت لذت رانندگی را در اختیار می‌گذاشت. جالب است بدانید که مینی الهام‌بخش چند خودروی مشهور دیگر هم شد؛ هنگامی که مهندسان لامبورگینی موفق به نصب پیشرانه‌ی ۴ لیتری V12 در مدل میورا نشدند، با نگاهی به مینی، نصب عرضی پیشرانه را به‌جای طولی انتخاب کردند تا اولین سوپراسپرت تاریخ، از مینی الگوبرداری کند.

لادا نیوا

مدت زمان تولید: ۴۱ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۷۷ تا امروز

خودروساز روسی لادا (Lada) شاسی‌بلند نیوا (Niva) را برای تردد راحت‌تر افراد در سیبری تولید کرد. با اینکه نیوا در بخش‌هایی با فیات 2101 اشتراک دارد، اما طراحی آن کاملاً در داخل روسیه انجام شد؛ ابعاد کوچک، وزن و قیمت پایین محبوبیت نیوا را تضمین کرد. محصولات لادا به کیفیت شهرت ندارند، اما نیوا یک دهه به‌عنوان خودروی پشتیبانی روسیه در جنوبگان دوام آورد. پس از ۴ دهه تولید، به‌زودی نسل جدید نیوا معرفی خواهد شد.

مزدا وانت سری B

مدت زمان تولید: ۴۱ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۷۷ تا امروز

سال ۲۰۰۶، آخرین دستگاه از نسل ششم وانت مزدا سری B عرضه شد، اما نسل سوم آن محصول سال ۱۹۷۷ با کمی تغییرات همچنان در ایران توسط گروه بهمن تولید می‌شود. نسل سوم سری B که تولید آن در سال ۱۹۸۵ به اتمام رسید، با کدهای Courier و Ranger در آمریکای شمالی توسط فورد تولید شده است.

سیتروئن 2CV

مدت زمان تولید: ۴۲ سال

۱۹۴۸ تا ۱۹۹۰

در فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد، برای توضیح واژه‌ی آناکرونیسم (زمان پریشی) از تصویر سیتروئن 2CV استفاده شده است. 2CV عمر بسیار طولانی داشت و حتی از مدل‌های جایگزین خود شامل ژیان و ویزا هم موفق‌تر بود. عامل اصلی موفقیت 2CV، سادگی محض آن بود و تمام قطعه‌ها تنها برای انجام مسئولیت مونتاژ شده بودند نه زیبایی. 2CV استاندارد و ون حدود ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه فروختند. با احتساب فروش سری Ami، ژیان و Mehri این عدد به بیش از ۹ میلیون می‌رسد.

پیکان

مدت زمان تولید: ۴۸ سال

۱۹۶۷ تا ۲۰۱۵

پیکان که به اولین خودروی ساخت ایران شهرت دارد، بر اساس هیلمن هانتر (Hillman Hunter) محصول برند بریتانیایی روتس (Rootes) با کمی تغییرات در طراحی تولید شد. پیکان توسط ایران ناسیونال (ایران خودرو فعلی) مونتاژ و سپس تولید شد اما در طول عمر درازمدت خود تغییرات فروانی به‌خود دید. تغییرات در طراحی بدنه و جلوپنجره، استفاده از پیشرانه‌ی پژو 504 و تولید مدل وانت از اتفاقات مهم در ۴۸ سال عمر پیکان بود. تولید پیکان وانت تا ۱۰ سال پس از مدل سدان (سال ۲۰۰۵) ادامه یافت و در نهایت در سال ۱۳۹۳ خورشیدی یا ۲۰۱۵ میلادی، پیکان برای همیشه کنار گذاشته شد.

نیسان جونیور

مدت زمان تولید: ۴۸ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۷۰ تا امروز

جونیور (Junior) وانت پیکاپ سایز متوسط نیسان است که پس از تولید سه نسل، عرضه‌ی آن در سال ۱۹۸۲ در بازار جهانی پایان یافت. نسل سوم یا سری 140/141 نیسان جونیور از سال ۱۹۷۰ توسط زامیاد و سایپا تولید شده است؛ وانت زامیاد شوکا از همان پیشرانه‌ی ۲.۴ لیتری جونیور استفاده می‌کند و تنها طراحی آن بروز شده است.

هندوستان آمباسادور

مدت زمان تولید: ۴۹ سال

۱۹۵۸ تا ۲۰۰۷

شرکت هندوستان موتورز برای تولید آمباسادور، حق تولید موریس آکسفورد سری 3 را از برند بریتانیایی BMC خرید. آمباسادور که به سطان جاده‌های هند شهرت دارد، در طول نزدیک به ۵۰ سال تولید تغییرات بسیار اندکی کرد. سال ۲۰۱۷، برند آمباسادور با قیمت ۱۲ میلیون دلار به پژو فروخته شد تا این شرکت فرانسوی پس از ۲۰ سال غیبت، به بازار این کشور بازگردد.

مورگان 4/4

مدت زمان تولید: ۶۳ سال و همچنان در حال تولید

۱۹۵۵ تا امروز

بر اساس قوانین تکامل در صنعت خودروسازی، برند بریتانیایی مورگان (Morgan) باید در دهه‌ی ۱۹۶۰ تولید مدل 4/4 را متوقف می‌کرد اما این شرکت خاص خانوادگی، هنوز هم این رودستر کلاسیک را زنده نگه داشته است. تغییرات مشخصی در بخش قوای فنی و استهلاک 4/4 انجام شده است، اما با نگاهی کوتاه به بدنه، کاملاً می‌توان عمر بالای آن را درک کرد.

فولکس واگن تایپ 2

مدت زمان تولید: ۶۴ سال

۱۹۴۹ تا ۲۰۱۳

فولکس واگن تایپ 2 که به آن ون و مینی‌بوس فولکس هم گفته می‌شود، به‌لطف تیزبینی یکی از صادرکنندگان فولکس واگن متولد شد. مدل‌های مختلف تایپ 2 در طول این ۶۴ سال در کشورهای جهان تولید شد؛ برزیل تا اوایل دهه ۲۰۱۰ میزبان این مدل بود که پس از قوانین جدید این کشور مبنی بر لزوم تجهیز خودروها به کیسه هوا و ترمز ABS، تولید آن متوقف شد. از فولکس واگن تایپ 2، بیش از ۱۰ میلیون دستگاه تولید شده است.

فولکس واگن تایپ 1 (بیتل)

مدت زمان تولید: ۶۵ سال

۱۹۳۸ تا ۲۰۰۳

یادگار پورشه و آدولف هیتلر، مدت بیشتری از هر خودروی دیگری در تاریخ، تولید شده است. تایپ 1 که در تمام نقاط جهان با نام‌‎های مستعار مختلف شناخته می‌شود، یک افسانه در صنعت خودروسازی است. اما هدف تولید این مدل، ماندگاری نبود بلکه آلمانی‌ها تنها نیازمند یک خودروی اقتصادی بودند. جنگ جهانی دوم در تولید بیتل وقفه ایجاد کرد و حتی امکان داشت تایپ 1 به‌عنوان غرامت جنگی به بریتانیا سفر کند. مقامات بریتانیا به‌طور مشخص طراحی این مدل را برای شهروندان خود جذاب ندانستند تا تایپ 1 به خانه بازگردد. خودرویی که تولد آن با هیتلر گره خورده است، سرانجام پس از تولید بیش از ۲۱ میلیون دستگاه در ۱۵ کشور جهان و تبدیل شدن به یک اثر جاودانه، به‌دلیل قوانین آلایندگی جدید، سال ۲۰۰۳ در مکزیک بازنشسته شد.

مطمئناً این فهرست کامل نیست و برخی مدل‌های نه‌چندان مشهور در بازار کشورهای درحال توسعه، تولید می‌شوند؛ در صورتی که با خودرویی پرطرفدار با زمان تولید بیش از ۱۵ سال آشنایی دارید و نام آن‌را در این فهرست مشاهده نمی‌کنید، حتماً در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.